Σαν σήμερα, στις 11 Σεπτεμβρίου 2001, η ανθρωπότητα βίωσε ένα γεγονός που σφράγισε τη σύγχρονη Ιστορία και καθόρισε την πορεία του 21ου αιώνα. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις που εκδηλώθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες προκάλεσαν ανείπωτο ανθρώπινο πόνο και άλλαξαν ριζικά την αντίληψη για την ασφάλεια, τη διεθνή πολιτική και την καθημερινότητα εκατομμυρίων ανθρώπων.

Ήταν ένα ηλιόλουστο πρωινό στη Νέα Υόρκη όταν δύο αεροπλάνα της American Airlines και της United Airlines, καταληφθέντα από μέλη της Αλ Κάιντα, προσέκρουσαν στους Δίδυμους Πύργους του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου. Λίγη ώρα αργότερα, ένα τρίτο αεροσκάφος χτύπησε το Πεντάγωνο στην Ουάσιγκτον, ενώ ένα τέταρτο συνετρίβη σε χωράφι της Πενσυλβάνια, καθώς οι επιβάτες προσπάθησαν με αυτοθυσία να αποτρέψουν την επίθεση.

Η εικόνα των Δίδυμων Πύργων να καταρρέουν μέσα σε σύννεφα καπνού και σκόνης έγινε το παγκόσμιο σύμβολο του τρόμου. Περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους – επιβάτες, εργαζόμενοι, διασώστες – και χιλιάδες άλλοι τραυματίστηκαν ή έμειναν με ανεξίτηλα ψυχολογικά τραύματα.

Οι συνέπειες υπήρξαν κοσμοϊστορικές. Ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, κήρυξε τον «Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας», που οδήγησε στην εισβολή στο Αφγανιστάν και αργότερα στον πόλεμο στο Ιράκ. Οι κανόνες ασφάλειας στις αερομεταφορές άλλαξαν δραματικά, ενώ η παγκόσμια πολιτική ισορροπία εισήλθε σε μια νέα εποχή φόβου και αντιπαραθέσεων.

Η 11η Σεπτεμβρίου παραμένει μια ημερομηνία-τομή. Η μνήμη της λειτουργεί ως υπενθύμιση του πόσο εύθραυστη μπορεί να αποδειχθεί η ασφάλεια, αλλά και του θάρρους που γεννιέται μέσα στις πιο σκοτεινές στιγμές.

Οι πιο γνωστές θεωρίες συνομωσίας

Το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 πυροδότησε ένα κύμα θεωριών συνομωσίας, οι οποίες έως και σήμερα απασχολούν ερευνητές, δημοσιογράφους και το ευρύ κοινό. Οι πιο διαδεδομένες θεωρίες αμφισβητούν τη «συμβατική» εκδοχή, αποδίδοντας την οργάνωση ή/και την εκτέλεση των επιθέσεων σε παράγοντες διαφορετικούς ή επιπρόσθετους της Αλ Κάιντα.

  • Μια από τις πιο κραυγαλέες θεωρίες ισχυρίζεται ότι η κατάρρευση των Δίδυμων Πύργων και του Κέντρου Εμπορίου 7 ήταν αποτέλεσμα ελεγχόμενης κατεδάφισης, όχι αποκλειστικά της πρόσκρουσης και της φωτιάς από τα αεροπλάνα.
  • Άλλη θεωρία υποστηρίζει πως το Πεντάγωνο χτυπήθηκε από πύραυλο, όχι από το αεροπλάνο της πτήσης 77, ή ότι οι αεροπειρατείες ελέγχονταν εξ αποστάσεως.
  • Ορισμένοι πιστεύουν πως κυβερνητικοί αξιωματούχοι είχαν εκ των προτέρων γνώση των επιθέσεων και επέλεξαν να μην τις αποτρέψουν (LIHOP).
  • Μια ακραία εκδοχή ισχυρίζεται ότι στελέχη της αμερικανικής κυβέρνησης σχεδίασαν ή συμμετείχαν στις ίδιες τις επιθέσεις (MIHOP).

Κίνητρα και σκοπιμότητες

Θεωρητικοί συνωμοσίας παρουσιάζουν πιθανά κίνητρα, όπως:

  • Τη δικαιολόγηση των εισβολών σε Αφγανιστάν και Ιράκ για γεωστρατηγικά συμφέροντα, όπως την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου.
  • Την ενίσχυση εσωτερικού ελέγχου στις ΗΠΑ μέσω νομοθετικών μέτρων ή νέων πολιτικών ασφαλείας (Patriot Act).

Ισραήλ, Μοσάντ και άλλες φήμες

Μια ιδιαίτερα διαδεδομένη θεωρία, με αντισημιτικά χαρακτηριστικά, υποστηρίζει πως η Μοσάντ είχε άμεση εμπλοκή ή ότι δεν σκοτώθηκε κανείς Εβραίος στα χτυπήματα – κάτι που διαψεύδεται με στατιστικά δεδομένα.

Το κίνημα της «Αλήθειας της 11ης Σεπτεμβρίου»

Από την πρώτη μέρα, στο Διαδίκτυο και στα social media άρχισαν να δημοσιεύονται βίντεο, άρθρα και αναλύσεις που είτε αμφισβητούσαν τα επίσημα πορίσματα είτε προωθούσαν θεωρίες συνωμοσίας. Πολλές ομάδες και δημόσιες προσωπικότητες έχουν αυτοπροσδιοριστεί ως μέλη του κινήματος «9/11 Truth Movement» και απαιτούν νέα ανεξάρτητη έρευνα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1185: Ο Ισαάκιος Β΄ Άγγελος σκοτώνει τον Στέφανο Αγιοχριστοφορίτη και ξεσηκώνει τον λαό, γεγονός που οδηγεί την επόμενη ημέρα στην καθαίρεση του Ανδρόνικου Α΄ Κομνηνού και την άνοδό του στον θρόνο της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

1297: Στη μάχη του Στέρλινγκ, οι Σκωτσέζοι υπό τον Γουίλιαμ Γουάλας και τον Άντριου ντε Μάρεϊ νικούν τους Άγγλους, ένα κομβικό βήμα στον αγώνα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας.

1565: Οι Οθωμανοί αποσύρονται από τη Μάλτα, βάζοντας τέλος στη μεγάλη πολιορκία του νησιού, που αποτέλεσε θρυλική νίκη των Ιωαννιτών Ιπποτών.

1611: Επανάσταση στα Ιωάννινα με επικεφαλής τον μητροπολίτη Διονύσιο Β΄. Οι Οθωμανοί τον συλλαμβάνουν και τον γδέρνουν ζωντανό στην κεντρική πλατεία της πόλης, καταργώντας τα προνόμια που είχαν παραχωρηθεί από το 1430.

1697: Στη μάχη της Ζέντας, οι δυνάμεις της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας συντρίβουν τους Οθωμανούς, σηματοδοτώντας την παρακμή της οθωμανικής ισχύος στην Κεντρική Ευρώπη.

1789: Στη Γαλλία καθιερώνονται για πρώτη φορά οι πολιτικοί όροι «Αριστερά» και «Δεξιά», στη διάρκεια των συζητήσεων για το νέο Σύνταγμα της Επανάστασης.

1922: Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, ο Νικόλαος Πλαστήρας, ο Στυλιανός Γονατάς και ο Δημήτριος Φωκάς ηγούνται του Κινήματος της 11ης Σεπτεμβρίου σε Χίο και Λέσβο. Η εξέγερση οδηγεί στην πτώση της κυβέρνησης και στην ίδρυση της Επαναστατικής Επιτροπής.

1938: Έπειτα από σχεδόν 2.000 χρόνια, ξαναρχίζουν οι θεατρικές παραστάσεις στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, με την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή, σηματοδοτώντας την αναβίωση του ελληνικού αρχαίου δράματος.

1941: Στις ΗΠΑ ξεκινούν τα έργα για την κατασκευή του Πενταγώνου, που θα εξελιχθεί σε ένα από τα πιο εμβληματικά κτίρια στον κόσμο.

1961: Ιδρύεται το πρώτο γραφείο του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF) στην Ελβετία, που θα εξελιχθεί σε κορυφαία περιβαλλοντική οργάνωση.

1973: Στη Χιλή, ο στρατηγός Αουγκούστο Πινοσέτ ηγείται πραξικοπήματος με τη στήριξη των ΗΠΑ, ανατρέποντας τον σοσιαλιστή πρόεδρο Σαλβαδόρ Αλιέντε. Η στρατιωτική χούντα θα διαρκέσει 17 χρόνια.

2001: Οι τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου συγκλονίζουν τον κόσμο. Δύο αεροπλάνα χτυπούν τους Δίδυμους Πύργους στη Νέα Υόρκη, ένα το Πεντάγωνο και ένα πέφτει στην Πενσυλβάνια. Ο απολογισμός φτάνει τους 3.000 νεκρούς.

2004: Τραγωδία στο Άγιο Όρος όταν ελικόπτερο Σινούκ συντρίβεται στη Σιθωνία. Σκοτώνονται 17 άνθρωποι, ανάμεσά τους ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Πέτρος Ζ΄, προκαλώντας σοκ στην Εκκλησία και πολιτική αντιπαράθεση.

Γεννήσεις

1965 – Moby (Richard Melville Hall), Αμερικανός μουσικός, DJ, τραγουδιστής, παραγωγός και ακτιβιστής για τα δικαιώματα των ζώων. Θεωρείται από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της ηλεκτρονικής μουσικής και βοήθησε στην εξέλιξη της dance και ambient σκηνής τη δεκαετία του ’90. Πρωτοέγινε γνωστός με το single «Go», ενώ το άλμπουμ «Play» (1999) γνώρισε τεράστια επιτυχία και πούλησε πάνω από 10 εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως.

Θάνατοι

1954 – Μαρίκα Κοτοπούλη, διακεκριμένη ελληνίδα ηθοποιός και θιασάρχης, εμβληματική μορφή του νεοελληνικού θεάτρου. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1887 από οικογένεια ηθοποιών και κυριάρχησε στις σκηνές του ελληνικού θεάτρου για πάνω από πέντε δεκαετίες, με ερμηνείες σε τραγωδίες, δράματα και κωμωδίες. Ίδρυσε το Θέατρο Κοτοπούλη και διακρίθηκε για το πάθος, την πρωτοτυπία και τη σκηνική της λάμψη· παραμένει σημείο αναφοράς για τη θεατρική τέχνη στην Ελλάδα.

1973 – Σαλβαδόρ Αλιέντε (Salvador Allende), πρόεδρος της Χιλής και ιατρός, πρώτος μαρξιστής ηγέτης που ανέλαβε τη διακυβέρνηση χώρας με ελεύθερες εκλογές. Εφάρμοσε ριζοσπαστικές κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, εθνικοποίησε ορυχεία και τράπεζες, και προώθησε την κοινωνική δικαιοσύνη. Οραματίστηκε «δημοκρατικό δρόμο προς τον σοσιαλισμό», ανατράπηκε με πραξικόπημα το 1973 και άφησε ανεκτίμητη πολιτική παρακαταθήκη.

2019 – Αντώνης Λιβάνης, Έλληνας επιχειρηματίας, εκδότης και πολιτικός. Ιδρυτής του Εκδοτικού Οργανισμού Λιβάνη, που κατέκτησε κορυφαία θέση στον χώρο των ελληνικών εκδόσεων. Υπήρξε ο πιο μακροβιότερος και πιο έμπιστος συνεργάτης του Ανδρέα Παπανδρέου, διατελώντας γενικός διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου Πρωθυπουργού (1981-1989), Υπουργός παρά τω Πρωθυπουργώ (1993-1996), και βασικός στρατηγικός σύμβουλος των μεγάλων πολιτικών αποφάσεων της μεταπολιτευτικής πολιτικής ζωής.

Εορτολόγιο

Ευανθία, Εύα, Ευάνθης Ευφρόσυνος, Φρόσυνος