Η 18η Αυγούστου 1989 χαράχτηκε ανεξίτηλα στη μνήμη των κατοίκων της Θάσου. Μια καταστροφική πυρκαγιά, που ξέσπασε από τέσσερις διαφορετικές εστίες ταυτόχρονα, κατέκαψε δεκάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους και γεωργικής γης, αφήνοντας πίσω της εικόνες βιβλικής καταστροφής.

Σύμφωνα με τις τότε εφημερίδες, η φωτιά αποτέφρωσε από 70.000 έως 100.000 στρέμματα: 90.000 στρέμματα πευκοδάσους, 10.000 στρέμματα με ελαιόδεντρα και οπωροφόρα. Μαζί χάθηκαν εκατοντάδες μικρά ζώα, μελίσσια και δύο ποιμνιοστάσια, ενώ οι απώλειες σε περιουσίες ήταν εξίσου δραματικές: 21 κατοικίες, 10 αγροικίες, 4 αποθήκες, ένα εργοστάσιο ξυλείας, ένα τροχόσπιτο και δύο κάμπινγκ έγιναν στάχτη. Σοβαρές ζημιές υπέστησαν και ξενοδοχειακές μονάδες, παραθεριστικές κατοικίες και άλλες τουριστικές υποδομές.

Η πυρκαγιά ξέσπασε κοντά στον οικισμό του Αγίου Γεωργίου στο Ραχώνι και μέσα σε λίγες ώρες απλώθηκε αστραπιαία, με τις φλόγες να φτάνουν μέχρι το λιμάνι. Οι κάτοικοι έζησαν στιγμές πανικού. Εκκενώθηκαν χωριά και οικισμοί όπως η Σωτήρας, το Ραχώνι, το Άνω Καζαβήτι, η Καλλιράχη, ο Άγιος Γεώργης και οι Μαριές. Τα τοπικά μέσα έγραψαν τότε με απόγνωση: «Χάθηκε η Θάσος».

Οι δυνάμεις κατάσβεσης έδωσαν υπεράνθρωπη μάχη: επτά πυροσβεστικά αεροσκάφη, στρατιώτες, πυροσβέστες, δασικοί υπάλληλοι, αστυνομικοί και εθελοντές ρίχτηκαν στη μάχη με τις φλόγες. Όμως οι θυελλώδεις άνεμοι μετέτρεψαν το νησί σε πύρινη κόλαση. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που μίλησαν για οργανωμένο εμπρησμό, καθώς οι εστίες φωτιάς εμφανίστηκαν σχεδόν ταυτόχρονα σε μικρή απόσταση μεταξύ τους. Το οικοσύστημα χρειάστηκε δεκαετίες για να ανακάμψει.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1822: Η Πελοποννησιακή Γερουσία ανακηρύσσει Αρχιστράτηγο τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, αναγνωρίζοντας τον ηγετικό του ρόλο στην Επανάσταση και σηματοδοτώντας μια νέα φάση στον Αγώνα για την Ανεξαρτησία.

1841: Δημοσιεύεται στην αθηναϊκή εφημερίδα «Ταχύπτερος Φήμη» η πρώτη γραπτή μαρτυρία για τον Καραγκιόζη, με ανακοίνωση παράστασης στο Ναύπλιο. Η αναφορά περιλαμβάνει χαρακτήρες όπως ο Χατζ-Αββάτης και ο Κουσζούκ-Μεϊμέτης, σηματοδοτώντας την απαρχή της λαϊκής θεατρικής παράδοσης στην Ελλάδα και τη διάδοση του αγαπημένου θεάματος σκιών.

1853: Ισχυρός σεισμός μεγέθους 6,8 Ρίχτερ συγκλονίζει τη Θήβα, τη Χαλκίδα και την Αταλάντη, προκαλώντας τον θάνατο 13 ανθρώπων και εκτεταμένες ζημιές στην περιοχή. Η δόνηση προκαλεί υποθαλάσσιες κατολισθήσεις, που με τη σειρά τους προκαλούν τσουνάμι στον Ευβοϊκό κόλπο, φαινόμενο σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα, τρομοκρατώντας τους κατοίκους και αλλάζοντας το τοπίο της περιοχής.

1917: Η Μεγάλη Πυρκαγιά καταστρέφει το 32% της Θεσσαλονίκης, αφήνοντας άστεγους περίπου 70.000 ανθρώπους και εξαλείφοντας μνημεία, συνοικίες και εμπορικά κέντρα. Η καταστροφή σημαδεύει τη συλλογική μνήμη και δίνει αφορμή για τον ριζικό ανασχεδιασμό της πόλης, αλλάζοντας την πολεοδομική και κοινωνική της ταυτότητα για πάντα.

1928: Μεγάλη επιδημία δάγκειου πυρετού μαστίζει την Ελλάδα, με 16 θανάτους ημερησίως. Η εξάπλωση της ασθένειας προκαλεί ανησυχία και υγειονομική κρίση στη χώρα.

1936: Εκτελείται από τους Φαλαγγίτες του Φράνκο ο Ισπανός ποιητής και θεατρικός συγγραφέας Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, μία από τις πιο σπουδαίες λογοτεχνικές φυσιογνωμίες του 20ού αιώνα.

1960: Κυκλοφορεί το πρώτο αντισυλληπτικό χάπι, φέρνοντας επανάσταση στη σεξουαλική υγεία και την αυτοδιάθεση των γυναικών. Η καινοτομία αυτή αλλάζει καθοριστικά τις κοινωνικές σχέσεις, δίνοντας νέο ρόλο στις γυναίκες και ανοίγοντας τον δρόμο για την εξίσωση των φύλων, τον οικογενειακό προγραμματισμό και την ελευθερία επιλογών.

1961: Ο Ανδρέας Παπανδρέου, καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ, επιστρέφει στην Ελλάδα και διορίζεται πρόεδρος και επιστημονικός διευθυντής στο νεοσύστατο Κέντρο Οικονομικών Ερευνών (μετέπειτα ΚΕΠΕ), εγκαινιάζοντας την πολιτική του πορεία.

1989: Τεράστια πυρκαγιά στη Θάσο καταστρέφει περισσότερα από 80.000 στρέμματα, ενώ οι φλόγες φτάνουν μέχρι το λιμάνι. Το νησί πλήττεται από ανυπολόγιστη οικολογική ζημιά.

1991: Σοβιετικοί πραξικοπηματίες κρατούν σε κατ’ οίκον περιορισμό τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, επιχειρώντας να ανακόψουν τις μεταρρυθμίσεις της περεστρόικα. Το πραξικόπημα θα αποτύχει, αλλά θα επισπεύσει τη διάλυση της ΕΣΣΔ.

2004: Ιστορική ημέρα για τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Το αγώνισμα της σφαιροβολίας επιστρέφει στην κοιτίδα του, το Στάδιο της Αρχαίας Ολυμπίας, ύστερα από 1.611 χρόνια.

Γεννήσεις

1932 – Λικ Μοντανιέ, Γάλλος βιολόγος και ιολόγος, που τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 2008 για την από κοινού ανακάλυψη του ιού HIV, αιτία της νόσου AIDS. Διευθυντής του Παγκόσμιου Ιδρύματος Έρευνας και Πρόληψης του AIDS, εργάστηκε επί δεκαετίες στο Ινστιτούτο Παστέρ, όπου η ερευνητική ομάδα του απομόνωσε το 1983 τον ιό, επιταχύνοντας την ανάπτυξη τεστ και θεραπειών για τους οροθετικούς ασθενείς. 

1933 – Ρομάν Πολάνσκι, πολωνός (γαλλοπολωνός) σκηνοθέτης, σεναριογράφος και ηθοποιός, μία από τις πιο αναγνωρίσιμες και πρωτοποριακές μορφές του παγκόσμιου κινηματογράφου. Επιβίωσε από το Ολοκαύτωμα και ξεκίνησε την πορεία του με ταινίες όπως «Γυμνός Πειρασμός» (1962) και «Αποστροφή» (1965), ενώ εδραίωσε τη φήμη του με το αριστούργημα «Το μωρό της Ρόζμαρι» (1968) και το βραβευμένο με Όσκαρ «Ο Πιανίστας» (2002). 

1937 – Ρόμπερτ Ρέντφορντ, αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης, παραγωγός και ακτιβιστής, μια απ’ τις πιο εμβληματικές φιγούρες του αμερικανικού σινεμά. Ξεχώρισε με πρωταγωνιστικούς ρόλους σε ταινίες όπως «Οι δύο ληστές», «Κάποτε στο Χόλιγουντ», «Όλα τα λεφτά του κόσμου», και βραβεύτηκε με Όσκαρ σκηνοθεσίας για το «Συνηθισμένοι άνθρωποι» (1980). 

1952 – Πάτρικ Σουέιζι, αμερικανός ηθοποιός, χορευτής και τραγουδιστής-τραγουδοποιός. Εμβληματική φιγούρα του Χόλιγουντ, ξεχώρισε με πρωταγωνιστικούς ρόλους στις ρομαντικές επιτυχίες «Dirty Dancing» (1987) και «Ghost» (1990), αλλά και με τη συμμετοχή του στη μίνι σειρά «North and South». Ανακηρύχθηκε «Πιο Σέξι Άνδρας» του 1991 από το περιοδικό People. Η καριέρα του διήρκεσε 30 χρόνια, ενώ το 2009 έχασε τη μάχη με τον καρκίνο του παγκρέατος, αφήνοντας πίσω του μνήμη χαρισματικής παρουσίας και ανεξίτηλη σφραγίδα στη χολιγουντιανή μυθολογία.

1969 – Έντουαρντ Νόρτον, Αμερικανός ηθοποιός, σκηνοθέτης και παραγωγός. Ξεχώρισε με την πρώτη του εμφάνιση στην ταινία «Primal Fear» (1996), που του χάρισε υποψηφιότητα για Όσκαρ, ενώ διακρίθηκε για τις δυνατές ερμηνείες του σε «American History X» (1998), «Fight Club» (1999), «25η Ώρα», «The Illusionist» και «Birdman». Γνωστός για το βάθος και την ένταση στους ρόλους του, για την κριτική του στάση στο Χόλιγουντ και την ακτιβιστική του δράση. Έχει επίσης σκηνοθετήσει και πρωταγωνιστήσει στην ταινία «Keeping the Faith».

1981 – Δημήτρης Σαλπιγγίδης, έλληνας ποδοσφαιριστής, πρώην διεθνής επιθετικός, με σημαντική παρουσία στον ΠΑΟΚ και τον Παναθηναϊκό. Πρώτος Έλληνας που σκόραρε σε τελική φάση Παγκοσμίου Κυπέλλου και Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος, ενώ είναι ο πρώτος σκόρερ ελληνικών συλλόγων σε ευρωπαϊκές διοργανώσεις με 30 γκολ. Ξεχώρισε για την ταχύτητά του, το πάθος και την αποτελεσματικότητα μπροστά στο τέρμα, σημαδεύοντας ανεξίτηλα το ελληνικό ποδόσφαιρο.

Θάνατοι

1850 – Ονορέ ντε Μπαλζάκ, γάλλος συγγραφέας, θεμελιωτής του ρεαλισμού στη λογοτεχνία και ένας από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους όλων των εποχών. Δημιούργησε πάνω από 90 μυθιστορήματα και διηγήματα που αποτέλεσαν τη μνημειώδη «Ανθρώπινη Κωμωδία», μια συλλογή έργων που απεικονίζει με λεπτομέρεια τη γαλλική κοινωνία του 19ου αιώνα. 

1936 – Φεδερίκο Γκαρθία Λόρκα, ισπανός ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και εμβληματική μορφή της «γενιάς του ’27». Διακρίθηκε για τα ποιητικά έργα «Ρομανθέρο Χιτάνο» και «Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσεθ Μεχίας» καθώς και για τη δραματική τρίλογο «Ματωμένος γάμος», «Γέρμα» και «Το σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» που καταπιάνεται με τον κοινωνικό περιορισμό και το ανθρώπινο πάθος. 

2017 – Ζωή Λάσκαρη, ελληνίδα ηθοποιός, μία από τις μεγαλύτερες ντίβες του ελληνικού κινηματογράφου και του θεάτρου. Ξεκίνησε τη λαμπρή της πορεία ως «Σταρ Ελλάς» το 1959 και καθιερώθηκε πρωταγωνίστρια με την ταινία «Κατήφορος». Πρωταγωνίστησε σε εμβληματικές επιτυχίες όπως «Μερικοί το προτιμούν κρύο», «Κορίτσια για φίλημα», «Οι θαλασσιές οι χάντρες» και «Μια κυρία στα μπουζούκια», διαμορφώνοντας την περσόνα της δυναμικής και μοιραίας γυναίκας.

2024 – Αλέν Ντελόν, γάλλος ηθοποιός και παραγωγός, μία από τις πιο εμβληματικές φιγούρες του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Καθιέρωσε το ανδρικό πρότυπο της γοητείας και του μυστηρίου με ερμηνείες σε εμβληματικές ταινίες όπως «Γυμνοί στον ήλιο», «Ο Ρόκο και τ’ αδέλφια του», «Η έκλειψη», «Ο Σαμουράι» και «Ο κύκλος των κόκκινων». Συνεργάστηκε με μεγάλους σκηνοθέτες (Βισκόντι, Μελβίλ, Αντονιόνι), ενώ η κινηματογραφική του διαδρομή σημαδεύτηκε από το πέρασμά του στην παραγωγή και τη σκηνοθεσία. 

Εορτολόγιο

Φλώρος, Φλώρα