Σαν σήμερα 14 Ιουλίου: Η ρουκέτα της «17 Νοέμβρη» στο Σύνταγμα και η δολοφονία Αξαρλιάν

Στις 14 Ιουλίου 1992, το κέντρο της Αθήνας έγινε το σκηνικό μιας από τις πιο χαρακτηριστικές τρομοκρατικές επιθέσεις της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Η οργάνωση «17 Νοέμβρη» επιχείρησε να δολοφονήσει τον τότε υπουργό Οικονομικών, Γιάννη Παλαιοκρασά, χρησιμοποιώντας ρουκέτα αντιαρματικού τύπου στη συμβολή των οδών Καραγιώργη Σερβίας και Βουλής.

Η επίθεση πραγματοποιήθηκε στις 16:10, σε ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της πόλης, καθώς ο υπουργός αποχωρούσε από το υπουργείο με τη σύζυγό του και τον οδηγό του, επιβαίνοντας σε θωρακισμένο όχημα. Οι δράστες είχαν τοποθετήσει τον εκτοξευτήρα ρουκετών στον πρώτο όροφο πολυκατοικίας στην οδό Βουλής 14 και εκτόξευσαν τη ρουκέτα με τηλεχειρισμό από απόσταση περίπου 20-30 μέτρων. Η ρουκέτα πέρασε πάνω από το αυτοκίνητο του υπουργού, ξύνοντας το αμάξωμα, και εξερράγη στο οδόστρωμα, δημιουργώντας κρατήρα διαμέτρου περίπου ενός μέτρου. Η έκρηξη προκάλεσε σοβαρές ζημιές στο υπουργικό αυτοκίνητο και κατέστρεψε δύο σταθμευμένα οχήματα, ενώ έσπασε τζάμια σε ακτίνα άνω των 30 μέτρων.

Ο Γιάννης Παλαιοκρασάς υπέστη ελαφρά εγκαύματα, ενώ η σύζυγός του και ο οδηγός του δεν τραυματίστηκαν. Ωστόσο, θύμα της επίθεσης ήταν ο 20χρονος φοιτητής Θάνος Αξαρλιάν, ο οποίος περνούσε τυχαία από το σημείο και σκοτώθηκε ακαριαία από τα θραύσματα της ρουκέτας. Επιπλέον, τραυματίστηκαν ακόμη πέντε πολίτες και προκλήθηκαν εκτεταμένες υλικές ζημιές σε καταστήματα και γραφεία της περιοχής. Η ισχυρή έκρηξη προκάλεσε πανικό στους περαστικούς, με την εικόνα του νεκρού φοιτητή στο πεζοδρόμιο να γίνεται σύμβολο της τυφλής βίας.

Το γεγονός προκάλεσε έντονες αντιδράσεις και συζητήσεις στην ελληνική κοινωνία για το φαινόμενο της τρομοκρατίας και τις συνέπειές της σε αθώους πολίτες. Η υπόθεση του Θάνου Αξαρλιάν παραμένει ένα από τα πιο γνωστά περιστατικά τυφλής βίας στην Ελλάδα, με το όνομά του να αναφέρεται συχνά σε συζητήσεις για την ασφάλεια και την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1789: Πέφτει η Βαστίλη στο Παρίσι, καθώς το εξεγερμένο πλήθος καταλαμβάνει το φρούριο-σύμβολο της απολυταρχίας στις 14 Ιουλίου, σηματοδοτώντας την έναρξη της Γαλλικής Επανάστασης. Η άλωση της Βαστίλης, με βαρύ φόρο αίματος, γίνεται εθνικό σύμβολο ελευθερίας για τη Γαλλία και τιμάται έκτοτε ως εθνική εορτή.

1790: Γιορτάζεται η πρώτη επέτειος της πτώσης της Βαστίλης με παρέλαση 50.000 εθνοφρουρών στο Παρίσι. Το «Te Deum» του Γκοσέκ εκτελείται για πρώτη φορά, συμβολίζοντας την εθνική ενότητα.

1795: Ο Ρουζέ ντε Λιλ τραγουδά για πρώτη φορά τη «Μασσαλιώτιδα», η οποία υιοθετείται και επισήμως ως ο εθνικός ύμνος της Γαλλίας. Γράφτηκε το 1792.

1824: Στη Μάχη της Άμπλιανης, 12.000 Τουρκαλβανοί υπό τον Γιουσούφ Περκόφτσαλη επιτίθενται στην Άμπλιανη Φωκίδας, αλλά 3.000 Έλληνες υπό τον Νάκο Πανουργιά τους αποκρούουν μετά από εννιάωρη μάχη. Οι Έλληνες σημειώνουν νίκη με βαρύ τίμημα: 37 νεκροί, ενώ οι απώλειες των Τούρκων φθάνουν περίπου τους 2.000. Η μάχη αυτή ενισχύει το ηθικό των επαναστατών και αποτελεί σημαντικό σταθμό στον Αγώνα.

1867: Ο Άλφρεντ Νόμπελ παρουσιάζει τη δυναμίτιδα ενώπιον Άγγλων ειδικών, σηματοδοτώντας την απαρχή της χρήσης εκρηκτικών στη βιομηχανία και φέρνοντας επανάσταση στα έργα υποδομής και την εξόρυξη.

1874: Μεγάλη πυρκαγιά ξεσπά στο Σικάγο, καταστρέφοντας 812 κτίρια και προκαλώντας τον θάνατο 20 ανθρώπων. Η καταστροφή αυτή αναδεικνύει για ακόμη μια φορά τις αδυναμίες της πόλης στις πυροσβεστικές υποδομές και οδηγεί σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις.

1902: Καταρρέει το ιστορικό καμπαναριό της βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία, προκαλώντας διεθνή συγκίνηση. Το μνημείο ανοικοδομείται αργότερα ως πιστό αντίγραφο, διατηρώντας τη συμβολική του αξία για την πόλη.

1905: Η Κρητική Βουλή απευθύνει αίτημα στις Μεγάλες Δυνάμεις για την κύρωση της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, μια ιστορική απαίτηση που θα ολοκληρωθεί το 1913 και θα αλλάξει ριζικά τον χάρτη της περιοχής.

1913: Κατά τον Β’ Βαλκανικό Πόλεμο, ο ελληνικός στρατός εισέρχεται νικηφόρα στην Κομοτηνή, εδραιώνοντας τον έλεγχο της περιοχής και ενισχύοντας την ελληνική παρουσία στη Θράκη.

1919: Ελληνικό στρατιωτικό τμήμα παρελαύνει τιμητικά στη Λεωφόρο των Ηλυσίων Πεδίων στο Παρίσι, συμμετέχοντας στους εορτασμούς για τη νίκη στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και τιμώντας τη συμβολή της Ελλάδας στη συμμαχική νίκη.

1921: Οι Ιταλοαμερικανοί αναρχικοί Νίκολα Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντζέτι καταδικάζονται σε θάνατο για φόνο, μετά από μια πολύκροτη δίκη στη Μασαχουσέτη. Η υπόθεσή τους προκαλεί διεθνή κατακραυγή: χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο διαδηλώνουν, θεωρώντας ότι οι δύο άνδρες καταδικάστηκαν λόγω της μεταναστευτικής τους καταγωγής και των ριζοσπαστικών τους πεποιθήσεων, και όχι βάσει αδιάσειστων στοιχείων. Πολλοί διανοούμενοι, συγγραφείς και πολιτικοί ηγέτες παρεμβαίνουν υπέρ τους, ενώ η δίκη τους μένει στην ιστορία ως σύμβολο της δικαστικής πλάνης και της προκατάληψης απέναντι στους μετανάστες και τους πολιτικούς αντιφρονούντες

1933: Στη Γερμανία, όλα τα πολιτικά κόμματα εκτός του ναζιστικού τίθενται εκτός νόμου, με αποτέλεσμα να εγκαθιδρυθεί το απολυταρχικό καθεστώς του Χίτλερ. Η απόφαση αυτή καταργεί κάθε πολιτική αντιπολίτευση και ανοίγει τον δρόμο για τη ναζιστική δικτατορία, εδραιώνοντας την απόλυτη κυριαρχία του Εθνικοσοσιαλιστικού Κόμματος και του ίδιου του Χίτλερ στη χώρα. 

1943: Ξεκινά η μάχη του Μακρυνόρους, με αντάρτες του ΕΔΕΣ να επιτίθενται σε ιταλικό κονβόι και γερμανικά τμήματα στο πλαίσιο της συμμαχικής επιχείρησης «Animals». Η συντονισμένη αυτή επίθεση ενισχύει την ελληνική αντίσταση κατά των δυνάμεων κατοχής, προκαλώντας σημαντικές απώλειες στους κατακτητές και συμβάλλοντας στην αποδιοργάνωση των εχθρικών μεταφορών στη Δυτική Ελλάδα. 

1948: Ο Παλμίρο Τολιάτι, ηγέτης του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος, δέχεται δολοφονική επίθεση και τραυματίζεται σοβαρά, γεγονός που προκαλεί πολιτική κρίση και μαζικές διαδηλώσεις στην Ιταλία.

1958: Η  μοναρχία στο Ιράκ ανατρέπεται με αιματηρή επανάσταση υπό τον Αμπντ αλ-Καρίμ Κασίμ, ο οποίος αναλαμβάνει την εξουσία και κηρύσσει τη χώρα δημοκρατία. Η ανατροπή της βασιλικής οικογένειας και η εκτέλεση του βασιλιά Φαϊζάλ Β’ σηματοδοτούν το τέλος της βρετανικής επιρροής και φέρνουν ριζικές αλλαγές στο πολιτικό τοπίο της Μέσης Ανατολής. 

1965: Το διαστημόπλοιο Mariner 4 προσεγγίζει τον Άρη και στέλνει τις πρώτες κοντινές φωτογραφίες του πλανήτη, ορόσημο στην ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης και της γνώσης για το ηλιακό μας σύστημα.

1969: Ξεσπά ο «Πόλεμος του Ποδοσφαίρου» μεταξύ Ελ Σαλβαδόρ και Ονδούρας, μετά από ποδοσφαιρικό αγώνα, με αποτέλεσμα χιλιάδες θύματα και βαθιά πολιτική κρίση στην Κεντρική Αμερική.

1992: Σημειώνεται απόπειρα δολοφονίας κατά του υπουργού Οικονομικών, Γιάννη Παλαιοκρασά, από την τρομοκρατική οργάνωση «17 Νοέμβρη», με επίθεση ρουκέτας στο κέντρο της Αθήνας, στη συμβολή των οδών Καραγιώργη Σερβίας και Βουλής. Ο υπουργός διασώζεται χάρη στη θωρακισμένη Mercedes, όμως σκοτώνεται ακαριαία ο 20χρονος φοιτητής Θάνος Αξαρλιάν, που περνούσε τυχαία από το σημείο. Η τραγική απώλεια του Αξαρλιάν συγκλονίζει την ελληνική κοινωνία και γίνεται σύμβολο της τυφλής βίας της τρομοκρατίας, εντείνοντας τον αγώνα για την εξάρθρωση της «17 Νοέμβρη» και την προστασία της δημοκρατίας.

1993: Ισχυρός σεισμός 5,4 Ρίχτερ πλήττει την Πάτρα. Ένας άνθρωπος πεθαίνει από καρδιακή προσβολή, πολλοί τραυματίζονται και προκαλούνται σοβαρές ζημιές σε κτίρια και υποδομές της πόλης.

2002: Ο πρόεδρος της Γαλλίας Ζακ Σιράκ γλιτώνει απόπειρα δολοφονίας κατά τους εορτασμούς της 14ης Ιουλίου, γεγονός που προκαλεί ανησυχία για την ασφάλεια των ηγετών στη χώρα.

2006: Ξεσπά το σκάνδαλο Calciopoli στο ιταλικό ποδόσφαιρο: η Γιουβέντους υποβιβάζεται για στημένα παιχνίδια, ενώ τιμωρούνται πολλές ακόμη ομάδες, προκαλώντας σοκ και αναταράξεις στο ιταλικό πρωτάθλημα.

2016: Τρομοκρατική επίθεση στη Νίκαια της Γαλλίας, όταν φορτηγό παρασύρει πλήθος πολιτών που γιόρταζαν την Ημέρα της Βαστίλης στην Promenade des Anglais. Ο δράστης οδηγεί το όχημα για πάνω από δύο χιλιόμετρα μέσα στο συγκεντρωμένο πλήθος, σκοτώνοντας 86 ανθρώπους (ανάμεσά τους 15 παιδιά) και τραυματίζοντας περισσότερους από 450. 

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Ακύλας, Νικόδημος, Νικοδήμη

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα Μη-Δυαδικών Ανθρώπων