Μετά τον επαναπατρισμό των σορών και την έκθεση για τα αίτια της συντριβής που δόθηκε στη δημοσιότητα την Τρίτη, η Ολλανδία επικεντρώνει τις προσπάθειες σε μια αποστολή σχεδόν αδύνατη: τη σύλληψη αυτών που κατέρριψαν την πτήση ΜΗ17 με τους 298 επιβαίνοντες, από τους οποίους τα δύο τρίτα ήταν Ολλανδοί, στην ανατολική Ουκρανία.

Η συνεργασία της Μόσχας, που κρίνεται απαραίτητη, είναι εκ των πραγμάτων μη πιθανή: το Κρεμλίνο και η Δύση υποστηρίζουν διαφορετικές εκδοχές των γεγονότων, ενώ οι σχέσεις τους είναι τεταμένες λόγω της σύγκρουσης στην Ουκρανία και της διαφωνίας για τον πόλεμο στη Συρία.

«Αν οι Ρώσοι συνεργαστούν στις διώξεις, αυτό σημαίνει ότι δέχονται η εμπλοκή τους στην Ουκρανία να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης σε δικαστήριο, και αυτό ουδέποτε θα το δεχτούν», δήλωσε ο Τόνι φαν ντερ Τογκτ, του Ινστιτούτου Clingendael της Χάγης, ειδικού στις διεθνείς σχέσεις.

Σύμφωνα με το πόρισμα της διεθνούς έρευνας για τα αίτια της συντριβής, την οποία συντονίζει η Ολλανδία, πύραυλος τύπου BUK ρωσικής κατασκευής χρησιμοποιήθηκε στις 17 Ιουλίου του 2014 για την κατάρριψη του Μπόινγκ 777 της Malaysia Airlines.

Η έρευνα δεν εντόπισε ενόχους -δεν ήταν η αποστολή της- αλλά ο διευθυντής του ολλανδικού Γραφείου Έρευνας για την Ασφάλεια υπέδειξε ότι ο πύραυλος ερρίφθη από περιοχή ελεγχόμενη από τους φιλορώσους αυτονομιστές.

Η υπόδειξη αυτή ενισχύει την εκδοχή που προβάλλουν κυρίως η Ουκρανία και οι ΗΠΑ, ότι το αεροσκάφος κατερρίφθη από τους υποστηριζόμενους από τη Μόσχα αντάρτες, με το Κρεμλίνο να την απορρίπτει κατηγορηματικά και να κατηγορεί τις ουκρανικές δυνάμεις.

«Εν δυνάμει ύποπτοι»

Η ολλανδική εισαγγελία, που συντονίζει διεθνή ποινική έρευνα η οποία είναι σε εξέλιξη, υπενθύμισε την Τρίτη ότι έχει ήδη «εντοπίσει εν δυνάμει ύποπτους», χωρίς να δώσει άλλες διευκρινίσεις. Τα πορίσματα θα δοθούν στη δημοσιότητα πιθανόν το 2016. «Η έρευνα διεξήχθη σε δύσκολες συνθήκες, κυρίως όσον αφορά τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων και την ακρόαση μαρτύρων στην εν λόγω περιοχή, όπου ένοπλη σύγκρουση είναι σε εξέλιξη».

Ο πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, πολύ προσεκτικός στις δηλώσεις του λόγω του ιδιαίτερα λεπτού θέματος, κάλεσε την Τρίτη τη Ρωσία να συνεργαστεί. «Ξέρουμε τώρα τι συνέβη, αλλά η απόσπαση πειστικών αποδεικτικών στοιχείων και νομικά έγκυρων που δείχνουν ποιοι είναι οι ένοχοι, είναι άλλη ιστορία. Αυτό θα πάρει χρόνο. Καταλαβαίνω ότι ορισμένοι θα θέλουν να αντληθούν γρήγορα συμπεράσματα, αλλά ο δρόμος προς τη δικαιοσύνη είναι ήδη αρκετά περίπλοκος, συνεπώς πρέπει να αποφύγουμε να την περιπλέξουμε ακόμη περισσότερο».

Σύγχυση

Στο διπλωματικό επίπεδο, η Ολλανδία και οι σύμμαχοί της ήδη προσέκρουσαν στο ρωσικό εμπόδιο στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Η Μόσχα πρόβαλε βέτο στα τέλη Ιουλίου σε μια απόφαση που θα οδηγούσε στη συγκρότηση ενός επί τούτου διεθνούς ποινικού δικαστηρίου.

«Οι Ρώσοι προσπαθούν να προκαλέσουν σύγχυση σε σχέση με την έρευνα για τα γεγονότα», επισημαίνει ο Τόνι φαν ντερ Τογκτ και υπενθυμίζει ότι ο κατασκευαστής πυραύλων BUK είχε απορρίψει τα πορίσματα της έκθεσης της Τρίτης πριν ακόμη αυτή δοθεί στη δημοσιότητα. “Θα παίξουν το ίδιο παιχνιδάκι (στο πλαίσιο της ποινικής έρευνας). Κι αν αναμένουμε η Ρωσία να εκδώσει έναν από τους πολίτες της, τότε θα βρεθούμε μπροστά σε ένα άλλο πρόβλημα: οι Ρώσοι δεν εκδίδουν πολίτες τους.

Όσον αφορά τους συγγενείς των θυμάτων, αναλύσουν με πικρία την κατάσταση. «Του χρόνου η διεθνής ομάδα των ερευνητών θα ορίσει πιθανούς ενόχους και τότε;» διερωτάται ο Ρέμκο ντε Ρίντερ σε ανοικτή επιστολή του που δημοσιεύει η εφημερίδα Volkskrant. «Η Μόσχα θα εκδώσει τους υπευθύνους το ίδιο εύκολα; Δεν θα έχουν προετοιμάσει μια παρουσίαση Powerpoint στην οποία τα πορίσματα της ενδελεχούς έρευνας των διεθνών ερευνητών θα αμφισβητηθούν;».