Μια επιτροπή έρευνας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) αναφέρει ότι το Ισραήλ έχει διαπράξει γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα.
Σύμφωνα με την έκθεση, υπάρχουν εύλογοι λόγοι να συμπεράνει κανείς ότι τέσσερις από τις πέντε πράξεις γενοκτονίας, όπως ορίζονται από το διεθνές δίκαιο, έχουν πραγματοποιηθεί από την έναρξη του πολέμου με τη Χαμάς το 2023:
- η δολοφονία μελών της ομάδας,
- η πρόκληση σοβαρής σωματικής και ψυχικής βλάβης,
- η επιβολή συνθηκών που υπολογίζονται για να καταστρέψουν την ομάδα, και
- η αποτροπή γεννήσεων.
Όπως αναφέρει το BBC, η έκθεση επικαλείται δηλώσεις Ισραηλινών ηγετών και το μοτίβο συμπεριφοράς των ισραηλινών δυνάμεων ως αποδείξεις της πρόθεσης γενοκτονίας.
Αντίδραση του Ισραήλ
Το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών απέρριψε κατηγορηματικά την έκθεση, χαρακτηρίζοντάς την ως «παραμορφωμένη και ψευδή».
Μια εκπρόσωπος κατηγόρησε τα τρία μέλη της επιτροπής ότι λειτουργούν ως «αντιπρόσωποι της Χαμάς» και βασίζονται «αποκλειστικά σε ψευδείς ισχυρισμούς της Χαμάς, οι οποίοι έχουν ήδη αποδομηθεί».
«Σε έντονη αντίθεση με τα ψεύδη της έκθεσης, η Χαμάς είναι η πλευρά που επιχείρησε γενοκτονία στο Ισραήλ – σκοτώνοντας 1.200 άτομα, βιάζοντας γυναίκες, καίγοντας οικογένειες ζωντανές και δηλώνοντας ανοιχτά τον στόχο της να σκοτώσει κάθε Εβραίο», προστέθηκε.
Τo πλαίσιο των επιθέσεων
Ο ισραηλινός στρατός ξεκίνησε στρατιωτική εκστρατεία στη Γάζα ως απάντηση στην πρωτοφανή επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, κατά την οποία περίπου 1.200 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 251 κρατήθηκαν όμηροι.
Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς, τουλάχιστον 64.905 άτομα έχουν σκοτωθεί από ισραηλινές επιθέσεις στη Γάζα από τότε.
Η πλειοψηφία του πληθυσμού έχει εκτοπιστεί επανειλημμένα, περισσότερο από το 90% των κατοικιών έχουν υποστεί ζημιές ή έχουν καταστραφεί, τα συστήματα υγείας, νερού, αποχέτευσης και υγιεινής έχουν καταρρεύσει, και ειδικοί διατροφικής ασφάλειας που υποστηρίζονται από τον ΟΗΕ έχουν δηλώσει λιμό στη Γάζα.
Η επιτροπή διερεύνησης του ΟΗΕ
Η Ανεξάρτητη Διεθνής Επιτροπή Έρευνας για τα Κατεχόμενα Παλαιστινιακά Εδάφη ιδρύθηκε από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ το 2021 για να διερευνήσει όλες τις υποτιθέμενες παραβιάσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Η τριμελής επιτροπή εμπειρογνωμόνων προεδρεύεται από τη Ναβί Πιλάι, πρώην επικεφαλής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ και πρόεδρο του διεθνούς δικαστηρίου για τη γενοκτονία στη Ρουάντα.
Η τελευταία έκθεση της επιτροπής αναφέρει ότι οι ισραηλινές αρχές και δυνάμεις έχουν διαπράξει τέσσερις από τις πέντε πράξεις γενοκτονίας σύμφωνα με τη Σύμβαση του 1948:
- Δολοφονία μελών της ομάδας μέσω επιθέσεων σε προστατευμένα αντικείμενα, στοχοθέτηση πολιτών και άλλων προστατευόμενων προσώπων, και επιβολή συνθηκών που προκαλούν θανάτους.
- Πρόκληση σοβαρής σωματικής ή ψυχικής βλάβης μέσω άμεσων επιθέσεων σε πολίτες και προστατευόμενα αντικείμενα, κακομεταχείριση κρατουμένων, βίαιη μετακίνηση πληθυσμού και περιβαλλοντική καταστροφή.
- Επιβολή συνθηκών ζωής που υπολογίζονται να καταστρέψουν την ομάδα μέσω καταστροφής δομών και εδάφους, άρνησης πρόσβασης σε ιατρικές υπηρεσίες, αποκλεισμού βασικής βοήθειας, νερού, ηλεκτρικού και καυσίμων, βίας κατά της αναπαραγωγής και ειδικών συνθηκών που επηρεάζουν τα παιδιά.
- Μέτρα αποτροπής γεννήσεων μέσω επίθεσης τον Δεκέμβριο του 2023 στη μεγαλύτερη κλινική γονιμότητας της Γάζας, καταστρέφοντας περίπου 4.000 έμβρυα και 1.000 δείγματα σπέρματος και ωαρίων.
Για να ολοκληρωθεί η νομική έννοια της γενοκτονίας, πρέπει να αποδειχθεί ότι οι δράστες ενήργησαν με συγκεκριμένη πρόθεση να καταστρέψουν την ομάδα, ολικά ή εν μέρει.
Πρόθεση γενοκτονίας
Η επιτροπή ανέλυσε δηλώσεις Ισραηλινών ηγετών και υποστηρίζει ότι ο πρόεδρος, Ισαάκ Χέρτσογκ, ο πρωθυπουργός, Μπενιαμίν Νετανιάχου και ο πρώην υπουργός Άμυνας, Γιοάβ Γκαλάντ, «υποκίνησαν τη διάπραξη γενοκτονίας».
Η Ναβί Πιλάι δήλωσε ότι «η πρόθεση γενοκτονίας ήταν το μόνο λογικό συμπέρασμα» από το μοτίβο συμπεριφοράς των ισραηλινών αρχών και δυνάμεων ασφαλείας στη Γάζα.
Το μοτίβο περιλαμβάνει τη σκόπιμη δολοφονία και σοβαρή βλάβη σε πρωτοφανή αριθμό Παλαιστινίων, συστηματικές επιθέσεις σε θρησκευτικούς, πολιτιστικούς και εκπαιδευτικούς χώρους, και τον αποκλεισμό της Γάζας με αποτέλεσμα τον λιμό.
Το Ισραήλ επιμένει ότι οι επιχειρήσεις του στοχεύουν μόνο τη Χαμάς και όχι τον πληθυσμό της Γάζας, λειτουργώντας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και λαμβάνοντας μέτρα για τη μείωση των βλαβών στους πολίτες.
Νομική ευθύνη και διεθνής αντίδραση
Η επιτροπή υποστηρίζει ότι οι πράξεις των Ισραηλινών πολιτικών και στρατιωτικών ηγετών είναι «αποδιδόμενες στο κράτος του Ισραήλ», το οποίο «ευθύνεται για την αποτυχία πρόληψης, τη διάπραξη και την τιμωρία της γενοκτονίας».
Παράλληλα, προειδοποιεί ότι όλα τα κράτη έχουν άμεση υποχρέωση υπό τη Σύμβαση για τη Γενοκτονία να «προλάβουν και να τιμωρήσουν το έγκλημα γενοκτονίας», διαφορετικά ενδέχεται να θεωρηθούν συνεργοί.
Πολλές διεθνείς και ισραηλινές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ και ακαδημαϊκοί έχουν επίσης κατηγορήσει το Ισραήλ για γενοκτονία κατά των Παλαιστινίων στη Γάζα.
Το Διεθνές Δικαστήριο Δικαιοσύνης (ICJ) εξετάζει παράλληλα υπόθεση που κατέθεσε η Νότια Αφρική κατά των ισραηλινών δυνάμεων, κατηγορώντας το Ισραήλ για γενοκτονία. Το Ισραήλ χαρακτήρισε την υπόθεση «απολύτως αβάσιμη» και βασισμένη σε «προκατειλημμένους και ψευδείς ισχυρισμούς».
