Στους καταπράσινους πρόποδες του Κισσάβου, τα Αμπελάκια μοιάζουν με χωριό που έχει ξεφύγει από τη ροή του χρόνου. Με τα πετρόκτιστα αρχοντικά τους να θυμίζουν σκηνικό από άλλη εποχή, δημιουργούν την εντύπωση πως πρόκειται για έναν τόπο σχεδόν «ψεύτικο» -όμως η ομορφιά τους είναι πέρα για πέρα αληθινή.
Μόλις πέντε χιλιόμετρα από τα Ιερά Στενά των Τεμπών, τα Αμπελάκια αποτελούν ένα από τα πιο αυθεντικά στολίδια της Λάρισας, χαρίζοντας στον επισκέπτη εικόνες απαράμιλλης γοητείας. Το όνομά τους προέρχεται από τα μικρά αμπέλια που καλλιεργούσαν οι κάτοικοι μέχρι τα τέλη του 17ου αιώνα· ωστόσο, η φήμη του χωριού ταξίδεψε πολύ μακρύτερα χάρη σε ένα γεγονός μοναδικό: εδώ, το 1778, ιδρύθηκε ο πρώτος αγροτικός συνεταιρισμός στον κόσμο, καθιστώντας τα Αμπελάκια σημείο αναφοράς για όλη την Ευρώπη.
Η εποχή εκείνη υπήρξε περίοδος μεγάλης ακμής. Τα Αμπελάκια έγιναν γνωστά για τα χρωματιστά βαμβακερά νήματα, και ιδίως για τα φημισμένα ερυθροβαμμένα νήματα από το φυτό ριζάρι, που εξάγονταν σε ολόκληρη την ήπειρο.
Σήμερα, περπατώντας στα πλακόστρωτα σοκάκια, ανάμεσα στα καλοδιατηρημένα αρχοντικά και τις λιθόχτιστες αυλές, νιώθεις πως ο χρόνος έχει πράγματι παγώσει. Η τοπική αρχιτεκτονική παραμένει αναλλοίωτη, αποτυπώνοντας τη δύναμη και το μεγαλείο μιας άλλης εποχής.
Ανάμεσα στα αξιοθέατα ξεχωρίζει το Αρχοντικό Γεωργίου Μαύρου (Σβαρτς), χτισμένο το 1787, ένα τριώροφο φρουριακού τύπου κτίσμα με εντυπωσιακές τοιχογραφίες, ξυλόγλυπτα ταβάνια και ένα σπάνιο πορσελάνινο τζάκι. Εξίσου σημαντικό είναι το Ελληνομουσείον- Μανιάρειος Σχολή, που ιδρύθηκε το 1749 και αποτέλεσε πνευματικό κέντρο του ελληνισμού, με δασκάλους όπως ο Άνθιμος Γαζής και ο Ευγένιος Βούλγαρης.
Το Λαογραφικό και Ιστορικό Μουσείο Αμπελακίων, στο αρχοντικό Μολά, αποκαλύπτει στιγμές της καθημερινής ζωής των κατοίκων μέσα στους αιώνες, ενώ εκείνοι που αναζητούν πανοραμική θέα, μια ανάβαση στον Προφήτη Ηλία, λίγο έξω από το χωριό, αποζημιώνει με τη μαγευτική εικόνα της κοιλάδας των Τεμπών και του Κάστρου της Ωριάς.
Τα Αμπελάκια είναι ένας τόπος που σε κάνει να σταματάς, να κοιτάς και να θυμάσαι πως η ομορφιά βρίσκεται στα απλά και αυθεντικά -εκεί όπου ο χρόνος αποφάσισε να ξεκουραστεί.
