Χρησιμοποιώ το μετρό από το 2005 για περισσότερες από δύο φορές την εβδομάδα. Όταν πριν από 2 χρόνια ένας επιβάτης με σταμάτησε στα μηχανήματα ακύρωσης των εισιτηρίων, αποτρέποντάς με να ακυρώσω το εισιτήριο μου και δίνοντάς μου το δικό του, αισθάνθηκα μία τεράστια έκπληξη. «Πάρτε αυτό» μου είπε. «Ισχύει ακόμη για μισή ώρα». Το πήρα. Το κοίταξα και επιβεβαίωσα την ισχύ του.

Από τότε, συχνά πυκνά, βλέπω στα καθίσματα του μετρό αφημένα εισιτήρια. Όχι γιατί κάποιος τα ξέχασε, αλλά για να τα χρησιμοποιήσει ο επόμενος. Βλέπω επιβάτες να ανταλλάσουν εισιτήρια στο μπες και στο βγες, με απίστευτη ευκολία. Σαν να είναι αυτός ο νόμιμος τρόπος πληρωμής της μεταφοράς με το δημόσιο μέσο.

Το φαινόμενο του «τζάμπα» και της «ανυπακοής» πηγαίνει πολύ πίσω στο χρόνο, όταν κανείς δεν μιλούσε για το «κίνημα». Όταν οι μπάρες των διοδίων δεν σηκώνονταν για να περάσουν τζάμπα τα διερχόμενα αυτοκίνητα. Όταν η λέξη οικονομική κρίση δεν υπήρχε στο ελληνικό λεξικό. Και, βέβαια, όταν κανείς δεν φανταζόταν ότι η Ελλάδα θα βρισκόταν υπό την επιτήρηση της τρόικας, υπογράφοντας μνημόνια.

Η αντίδραση, όμως, υπήρχε. Και όταν ήρθε η στιγμή, το… καπάκι της κατσαρόλας πετάχτηκε και μάλιστα έκανε θόρυβο, αφού χτύπησε στο ταβάνι. Και διερωτώμαι: Εάν το φαινόμενο ήταν ήδη γνωστό σε μένα εδώ και τουλάχιστον δύο χρόνια, δεν είχε υποπέσει στην αντίληψη της Πολιτείας; Και τι έκανε για να ρυθμίσει και να αποκαταστήσει τη βλάβη από το «δεν πληρώνω – δεν πληρώνω»;

Η απάντηση είναι «τίποτα». Ούτε έβγαλε ελεγκτές στους συρμούς του μετρό, ούτε άλλαξε τον τρόπο εισόδου και εξόδου στους σταθμούς. Όταν έφτασε ο κόμπος στο χτένι, σε συνδυασμό με τα ελλείμματα που φούσκωσαν, αύξησε το κόστος των εισιτηρίων. Και τώρα όσοι ακύρωναν πάντα το εισιτήριό τους αισθάνονται κάτι περισσότερο από ηλίθιοι. Γιατί αυτοί θα συνεχίσουν να είναι νομοταγείς. Γιατί απλά, έτσι έχουν μάθει.

Ενώ άλλοι, είτε θα μπαίνουν στο τζάμπα και θα το σκάνε σαν τα ποντίκια, όποτε μπαίνει ο ελεγκτής στον συρμό, είτε θα ανταλλάσουν τα εισιτήρια τους στην έξοδο του σταθμού με αυτόν που εισέρχεται, διαιωνίζοντας αυτήν την κατάσταση. Αφήστε που το φαινόμενο θα διογκωθεί εξαιτίας της αύξησης των εισιτηρίων.

Τι θα κάνει τώρα το υπουργείο Μεταφορών; Μήπως σκέφτεται να φτάσει το εισιτήριο στα δύο ευρώ; Τότε είναι που κανείς δεν θα πληρώνει. Δεν θα ήταν, όμως, πιο τίμιο εκ μέρους των τζαμπατζήδων να σταματήσουν να χρησιμοποιούν το μετρό; Δεν θα ήταν πιο «μπεσαλίδικο» να κάνουν ένα κίνημα διαμαρτυρίας, πηγαίνοντας στη δουλειά με ποδήλατα, ή μεταφέροντας ο ένας τον άλλο, και όχι χρησιμοποιώντας «τζαμπατζέ» το μέσο μεταφοράς; Γιατί αυτή, θα ήταν η μαγκιά. Και όχι να χαίρονται τα οφέλη μίας γρήγορης μετακίνησης από τη μία, αλλά δωρεάν από την άλλη.

Θα προέτρεπα, επίσης, το υπουργείο Μεταφορών να σκεφθεί άλλους τρόπους επίλυσης του ζητήματος, από την εύκολη λύση: αυξάνω το εισιτήριο για να βγάλω τα σπασμένα των τζαμπατζήδων. Γιατί εγώ που πληρώνω, επιβαρύνομαι κ. υπουργέ.

Φοβάμαι ότι εάν δεν αντιληφθούμε όλοι, κράτος και πολίτες, τις συνέπειες των συμπεριφορών, των πολιτικών και των αντιδράσεων μας, θα έχουμε πολλά να δούμε ακόμη. Και τότε δεν θα μας σώσει ούτε η εξασφάλιση της 4ης δόσης, ούτε η πτώση των spreads στα 10ετή ομόλογα…

Της Μαρίας Φασουλάκη από την aixmi.gr