Εξαιρετικά δύσκολο, φαντάζει το ενδεχόμενο να υπάρξει αυτοδυναμία στις επικείμενες εθνικές εκλογές. Αυτό οφείλεται στο εκλογικό σύστημα της που θα εφαρμοστεί, καθώς δεν προβλέπει τη χορήγηση μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα όπως συμβαίνει με την ενισχυμένη αναλογική που θα εφαρμοστεί και πάλι στη μεθεπόμενη εκλογική αναμέτρηση.

Για να αντιληφθούμε τους συσχετισμούς που θα πρέπει να διαμορφωθούν για να σχηματιστεί κυβέρνηση, θα πρέπει να εξηγήσουμε καταρχάς τι σημαίνει απλή αναλογική και να εξετάσουμε ακολούθως με απλή αριθμητική όλα τα πιθανά σενάρια.

Τι είναι απλή αναλογική – Παραδείγματα

Καταρχάς η απλή αναλογική είχε ψηφιστεί επί συγκυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ με το επιχείρημα πως είναι το πιο δημοκρατικό σύστημα που υπάρχει. Όντως είναι αντιπροσωπευτικότερο από σχεδόν όλα τα άλλα ως προς την ψήφο των πολιτών, ωστόσο οδηγεί και σε παρατεταμένη ακυβερνησία εάν δεν υπάρχουν οι απαιτούμενες κομματικές συμμαχίες. Με το σύστημα αυτό, όποιο ποσοστό πάρει το κάθε κόμμα, τόσους περίπου βουλευτές αναλογικά θα εκλέξει. Η Βουλή έχει 300 έδρες, άρα για να υπάρξει 151 βουλευτικών εδρών, θα πρέπει το πρώτο κόμμα να πάρει ποσοστό από 50% συν μία ψήφο και πάνω. Όλα τα κόμματα που θα μπουν στη Βουλή (δηλαδή όσα πάρουν πάνω από 3% πανελλαδικά, που είναι το όριο εισόδου στο Κοινοβούλιο) θα εξασφαλίσουν αναλογικά τις έδρες τους, βάσει του ποσοστού τους. Άρα, όσο περισσότερα κόμματα μπουν στη Βουλή, τόσο μικραίνει η πίτα για όλους.

Ρυθμιστής για την αυτοδυναμία τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής

Προσοχή όμως, μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση και με ποσοστό κάτω από 50%, κάτι που εξαρτάται από το ποσοστό που θα λάβουν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής. Όσο ανεβαίνει το ποσοστό των σχηματισμών που μένουν εκτός Βουλής, τόσο μικρότερο ποσοστό θέλει ο πρώτος για να σχηματίσει κυβέρνηση. Για παράδειγμα:

  • Εάν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής λάβουν ποσοστό όλα μαζί γύρω στο 6%, το πρώτο κόμμα για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση θα πρέπει να πάρει περίπου 38,5%.
  • Εάν τα εκτός Βουλής κόμματα έχουν γύρω στο 8% (όπως είχε συμβεί στις τελευταίες εκλογές του 2019), το πρώτο κόμμα για να σχηματίσει κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει τουλάχιστον 37,9%.
  • Εάν τα εκτός Βουλής κόμματα έχουν ποσοστό 10% τότε το πρώτο κόμμα για να σχηματίσει αυτοδύναμη κυβέρνηση θα πρέπει να λάβει 37,5%.

Αυτοδυναμία: Έδρες και ποσοστά

Σε περίπτωση που επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις που έχουν δει τους τελευταίους μήνες το φως της δημοσιότητας, η επόμενη Βουλή θα είναι εξακομματική. Ο μέσος όρος των τελευταίως μετρήσεων δίνει στη Νέα Δημοκρατία 32, στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία 25,5%, στο ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής 9,5%, στο ΚΚΕ 6%, στο ΜέΡΑ25 ένα ποσοστό της τάξης του 5% και στην Ελληνική Λύση 4%. Υπάρχει όμως ένα ποσοστό περίπου 11% των ψηφοφόρων που κινείται στην επονομαζόμενη «γκρίζα ζώνη» καθώς σε αυτή εντάσσονται όσοι είναι αναποφάσιστοι ή δεν απαντούν.

Με τις αναγωγές, η Νέα Δημοκρατία εμφανίζεται να κερδίζει 116 έδρες, ο ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία 93, το ΠΑΣΟΚ – Κίνημα Αλλαγής 36, το ΚΚΕ 23, το ΜέΡΑ25 18 και η Ελληνική Λύση 14 έδρες. Σε περίπτωση που είχαμε αυτούς τους συσχετισμούς, εννοείται πως δεν προκύπτει αυτοδυναμία και αναζητούνται συνεργασίες. Εάν η ΝΔ συνεργαζόταν με το ΠΑΣΟΚ, θα προέκυπτε μια οριακή κυβέρνηση των 152 βουλευτών. Εάν από την άλλη συνεργάζονταν ο ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ και το ΚΚΕ, πάλι θα είχαμε κυβέρνηση, με 152 βουλευτές. Ωστόσο το Κομμουνιστικό Κόμμα πολύ δύσκολα θα συμμετείχε σε ένα τέτοιο εγχείρημα. Εάν από την άλλη συνεργάζονταν ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ και ΜέΡΑ25 θα έφθανε τους 147 βουλευτές και με αυτά τα δεδομένα δεν θα σχημάτιζε κυβέρνηση, θα έπρεπε να μπει στο σχήμα και η Ελληνική Λύση. Εάν συνεργαζόταν ο ΣΥΡΙΖΑ με το ΠΑΣΟΚ και την Ελληνική Λύση, επίσης δεν θα είχαμε κυβέρνηση αφού και τα τρία κόμματα μαζί αθροίζουν 143 βουλευτές. Πάλι θα έπρεπε να συνεργαστεί πχ. και το ΜέΡΑ 25.

Σε θεωρητικό επίπεδο θα μπορούσαμε να είχαμε και έναν μεγάλο συνασπισμό της Νέας Δημοκρατίας με τον ΣΥΡΙΖΑ, που θα έβγαζε 209 έδρες, αλλά κάτι τέτοιο έχει αποκλειστεί και από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και από τον Αλέξη Τσίπρα.

Εκλογές 2023: Πού ψηφίζω – Μάθε σε ποιο εκλογικό κέντρο πρέπει να πας

Εκλογές 2023: Οδηγίες για ετεροδημότες και εκλογικές μεταδημοτεύσεις – Πώς ψηφίζετε