Η χρήση φαρμάκων για την απώλεια βάρους, όπως το Wegovy (σεμαγλουτίδη) και το Mounjaro (τιρζεπατίδη), αυξάνεται συνεχώς μεταξύ όσων προσπαθούν να χάσουν βάρος. Ωστόσο, η αύξηση των λεγόμενων «μωρών του Ozempic» οδήγησε τον ρυθμιστικό φορέα φαρμάκων του Ηνωμένου Βασιλείου να εκδώσει νέες οδηγίες σχετικά με τη χρήση αυτών των φαρμάκων από γυναίκες που βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία.
Σύμφωνα με το sciencealert η οδηγία εκδόθηκε έπειτα από την αναφορά 40 ανεπιθύμητων εγκυμοσύνων σε γυναίκες που χρησιμοποιούσαν φάρμακα για απώλεια βάρους. Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην πιθανή επίδραση αυτών των φαρμάκων στην αποτελεσματικότητα των από του στόματος αντισυλληπτικών.
Τα ενέσιμα φάρμακα απώλειας βάρους (σεμαγλουτίδη και τιρζεπατίδη) δρουν μιμούμενα την ορμόνη GLP-1, η οποία απελευθερώνεται από το έντερο μετά το φαγητό και συμβάλλει στην καταστολή της όρεξης. Επιπλέον, η τιρζεπατίδη επηρεάζει και το σύστημα της ορμόνης GIP, που επίσης καταστέλλει την όρεξη.
Ο μηχανισμός δράσης αυτών των φαρμάκων στην όρεξη είναι πολύπλοκος: αναστέλλουν περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την πείνα, μειώνοντας την αύξηση της όρεξης που παρατηρείται κατά την απώλεια βάρους. Επιπλέον, τα φάρμακα αυτά επιβραδύνουν την εκκένωση του στομάχου.
Αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν πολύ λίγες δημοσιευμένες μελέτες που εξετάζουν τις αλληλεπιδράσεις μεταξύ των φαρμάκων GLP-1 και των από του στόματος αντισυλληπτικών. Ωστόσο, η επίδραση στην εκκένωση του στομάχου φαίνεται να εξηγεί εν μέρει γιατί το αντισυλληπτικό χάπι μπορεί να μην λειτουργεί όπως αναμένεται.
Μια μελέτη του 2024 έδειξε ότι η τιρζεπατίδη μείωσε κατά 20% τα επίπεδα αιθινυλοιστραδιόλης (συνθετική μορφή οιστρογόνου που περιέχεται στα συνδυασμένα αντισυλληπτικά χάπια) στο αίμα και αύξησε κατά 2 έως 4 ώρες τον χρόνο απορρόφησής της.
Η μειωμένη απορρόφηση μειώνει την ικανότητα του φαρμάκου να καταστέλλει τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος στις γυναίκες, επηρεάζοντας έτσι την αντισυλληπτική του δράση. Σημειώνεται ότι η επίδραση της σεμαγλουτίδης στην απορρόφηση της αιθινυλοιστραδιόλης ήταν λιγότερο έντονη.
Η επιμήκυνση του χρόνου απορρόφησης αποδίδεται πιθανώς στην επιβράδυνση της γαστρικής εκκένωσης, καθώς η αιθινυλοιστραδιόλη απορροφάται κυρίως στο λεπτό έντερο. Ο λόγος για τον οποίο τα αποτελέσματα ήταν πιο έντονα με την τιρζεπατίδη σε σχέση με τη σεμαγλουτίδη παραμένει άγνωστος.
Μια μελέτη ανέδειξε ότι και τα δύο φάρμακα επηρεάζουν την εκκένωση του στομάχου σε παρόμοιο βαθμό, αλλά η διάρκεια αυτής της επίδρασης είναι μεγαλύτερη στην τιρζεπατίδη.
Άλλοι παράγοντες
Δύο συχνές παρενέργειες των φαρμάκων GLP-1 είναι ο έμετος και η διάρροια, που εμφανίζονται αντίστοιχα σε 12% και 23% των ασθενών που λαμβάνουν τιρζεπατίδη. Αυτές οι παρενέργειες μπορούν να επηρεάσουν την απορρόφηση όλων των από του στόματος φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των αντισυλληπτικών, καθώς τα φάρμακα μπορεί να αποβληθούν προτού απορροφηθούν πλήρως.
Για τον λόγο αυτό, οι γυναίκες που χρησιμοποιούν το αντισυλληπτικό χάπι συμβουλεύονται να εφαρμόζουν εφεδρική αντισύλληψη σε περίπτωση εμέτου ή διάρροιας, ώστε να αποφύγουν την ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη.
Επιπλέον, η απώλεια βάρους γενικά μπορεί να αυξήσει τη γονιμότητα, καθώς η παχυσαρκία συνδέεται με μειωμένη γονιμότητα και με παθήσεις όπως το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, που επηρεάζουν τη λειτουργία των ωοθηκών.
Επομένως, η βελτίωση της γονιμότητας λόγω απώλειας βάρους από τη χρήση φαρμάκων GLP-1 ίσως αυξάνει την πιθανότητα εγκυμοσύνης ανεξάρτητα από τη χρήση αντισυλληπτικών.
Μέχρι σήμερα, δεν φαίνεται να επηρεάζονται άλλες μορφές αντισύλληψης από τα φάρμακα GLP-1. Μη από του στόματος μέθοδοι, όπως τα ενδομήτρια σπειράματα (IUD), τα διαδερμικά επιθέματα και τα εμφυτεύματα, δεν επηρεάζονται καθώς τα ενεργά συστατικά τους απορροφώνται ανεξάρτητα από το γαστρεντερικό σύστημα. Ομοίως, οι φυσικοί φραγμοί όπως το προφυλακτικό και το χαλκό ενδομήτριο σπείραμα παραμένουν αποτελεσματικά.
Ωστόσο, οι γυναίκες που λαμβάνουν από του στόματος αντισυλληπτικά καλούνται να χρησιμοποιούν επιπλέον μέθοδο αντισύλληψης που δεν λαμβάνεται διά του στόματος (όπως προφυλακτικό) για τέσσερις εβδομάδες μετά την έναρξη της σεμαγλουτίδης ή της τιρζεπατίδης, περίοδο κατά την οποία οι παρενέργειες είναι συνήθως εντονότερες.
Λόγω της έλλειψης στοιχείων για την ασφάλεια αυτών των φαρμάκων κατά την εγκυμοσύνη, οι γυναίκες που μείνουν έγκυες, ενώ λαμβάνουν φάρμακα για απώλεια βάρους, καλούνται να συμβουλευτούν τον γιατρό τους για την επιλογή εναλλακτικής θεραπείας.
