Ο πρωταγωνιστής ανάβει τσιγάρο πίνοντας μία γουλιά από το ποτό του. Η πρωταγωνίστρια καπνίζει ξεφυλλίζοντας το βιβλίο της. Και οι καπνιστές θεατές ψάχνουν σχεδόν αυτόματα για το πακέτο ή τον καπνό τους.

Τυχαίο; Μάλλον όχι καθώς, σύμφωνα με νέα έρευνα επιστημόνων του Κολλεγίου Ντάρτμουθ του Νιού Χαμσάιρ, οι περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με το κάπνισμα  ενεργοποιούνται αυτομάτως όταν ένας καπνιστής παρακολουθεί στον κινηματογράφο ή στην τηλεόραση κάποιον άλλο να καπνίζει, ειδικά αν αυτός είναι ένας διάσημος πρωταγωνιστής.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι αρκεί η παρακολούθηση ενός «σταρ» σε μια ταινία να καπνίζει το τσιγάρο του  για να «ανάψει» αμέσως στον εγκέφαλο του θεατή ένα νευρωνικό κύκλωμα που μιμείται το άναμμα του τσιγάρου.

Έτσι, όσοι εκτίθενται σε τέτοια ερεθίσματα, υποσυνείδητα αποκτούν μεγαλύτερη επιθυμία να καπνίσουν και επομένως δυσκολεύονται περισσότερο να το κόψουν, όταν προσπαθούν.

Οι αμερικανοί επιστήμονες συνέκριναν -μέσω λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης (fMRI)- τους εγκεφάλους 17 καπνιστών και 17 μη καπνιστών την ώρα που παρακολουθούσαν σκηνές ταινιών με διάσημους «σταρ» να καπνίζουν. Κανείς εθελοντής δεν ήξερε ότι η έρευνα αφορούσε το κάπνισμα.

Όπως διαπιστώθηκε, μόνο στους ήδη καπνιστές ενεργοποιούνταν ορισμένες περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τον προγραμματισμό και τον συντονισμό μιας κίνησης, σαν ο θεατής να προετοιμαζόταν μέσα του να ανάψει ένα τσιγάρο, μιμούμενος τη σκηνή στην οθόνη. Επίσης άλλα εγκεφαλικά κυκλώματα, που σχετίζονται με τις ορμές και την ικανοποίηση/ανταμοιβή, ενεργοποιούνταν στους καπνιστές θεατές, ιδίως σε όσους ήσαν οι πιο φανατικοί.

Η νέα έρευνα έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενες που είχαν διαπιστώσει ότι οι καπνιστές είναι πιθανότερο να φαντασιώσουν και να επιθυμήσουν ένα τσιγάρο αμέσως μετά την παρακολούθηση μιας ταινίας με σκηνές καπνίσματος.

Σε αυτό το πλαίσιο, συστήνεται στους πρώην καπνιστές (ιδίως σε όσους το έχουν κόψει πρόσφατα) να αποφεύγουν κοινωνικές καταστάσεις που μπορούν να ενεργοποιήσουν ξανά τον πειρασμό του τσιγάρου. Στους «πειρασμούς» αυτούς, σύμφωνα με τους ερευνητές, πρέπει πλέον να προστεθούν η τηλεόραση και ο κινηματογράφος, στο μέτρο που προβάλλουν σκηνές καπνίσματος.