Σαν σήμερα 24 Σεπτεμβρίου: Η «Μαύρη Παρασκευή» που βύθισε τη Wall Street στον πανικό

H 24η Σεπτεμβρίου 1869 έμεινε γνωστή ως «Μαύρη Παρασκευή». Ήταν η μέρα που η Wall Street συγκλονίστηκε από ένα από τα πρώτα μεγάλα χρηματοπιστωτικά σκάνδαλα στην ιστορία των ΗΠΑ, όταν δύο διαβόητοι κερδοσκόποι, ο Τζέι Γκουλντ και ο Τζέιμς Φισκ, αποφάσισαν να χειραγωγήσουν την αγορά χρυσού με στόχο να αποκομίσουν τεράστια κέρδη, προκαλώντας χάος στις αγορές και μια απότομη οικονομική κρίση.

Το σχέδιο των κερδοσκόπων

Οι Γκουλντ και Φισκ, ισχυροί επιχειρηματίες με επιρροή στη Νέα Υόρκη, πίστεψαν πως μπορούσαν να αποκτήσουν τον έλεγχο της προσφοράς χρυσού. Επένδυσαν μαζικά στην αγορά του πολύτιμου μετάλλου, ενώ παράλληλα προσπάθησαν να εξασφαλίσουν πολιτικές διασυνδέσεις, ακόμη και με άτομα του στενού περιβάλλοντος του τότε προέδρου Οδυσσέα Γκραντ, ώστε να αποτρέψουν την κυβέρνηση από το να πουλήσει αποθέματα χρυσού και να ανατρέψει τα σχέδιά τους.

Η μέρα του πανικού

Την Παρασκευή 24 Σεπτεμβρίου, η τιμή του χρυσού εκτοξεύθηκε στα 160 δολάρια ανά ουγγιά – τιμή αστρονομική για τα δεδομένα της εποχής. Όμως η αμερικανική κυβέρνηση, αντιλαμβανόμενη τον κερδοσκοπικό πυρετό, παρενέβη απελευθερώνοντας χρυσό στην αγορά. Μέσα σε λίγες ώρες, η τιμή κατέρρευσε, χιλιάδες επενδυτές καταστράφηκαν και η αγορά βυθίστηκε σε χάος. Το χρηματιστήριο κατέρρευσε, τράπεζες και επιχειρήσεις έπεσαν έξω, ενώ η οικονομία των ΗΠΑ δέχτηκε ισχυρό πλήγμα.

Οι συνέπειες

Το σκάνδαλο αποκάλυψε πόσο ευάλωτο ήταν το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας σε χειραγωγήσεις και πολιτικές διασυνδέσεις. Οι Γκουλντ και Φισκ, αν και στιγματίστηκαν για τις ενέργειές τους, κατάφεραν να διαφύγουν σοβαρών ποινικών συνεπειών χάρη στην πολιτική τους ισχύ και στα κενά του νόμου. Για τους απλούς επενδυτές όμως, η «Μαύρη Παρασκευή» σήμανε οικονομική καταστροφή.

Το επεισόδιο του 1869 έδειξε πώς η έλλειψη ελέγχου μπορεί να προκαλέσει καταρρεύσεις και έθεσε τις βάσεις για την κατανόηση της ανάγκης για ισχυρότερους μηχανισμούς εποπτείας και κανονισμούς στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

622: Ολοκληρώνεται η Εγίρα, η μετοικεσία του προφήτη Μωάμεθ από τη Μέκκα στη Γιατρίμπ, η οποία θα ονομαστεί Μεδίνα. Η Εγίρα σηματοδοτεί την απαρχή του μουσουλμανικού ημερολογίου και το πέρασμα του Ισλάμ από μικρή καταδιωγμένη πίστη σε δυναμική θρησκευτική και πολιτική κοινότητα. Ο Μωάμεθ και οι οπαδοί του φεύγουν ακολουθώντας διώξεις από τους ισχυρούς της Μέκκας, βρίσκοντας θερμή υποδοχή στη νέα πόλη, που έκτοτε θα ονομαστεί «Πόλη του Προφήτη» (Μεδίνα).

1828: Ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας, ιδρύει το Γενικό Ταχυδρομείο. Τα πρώτα γραφεία λειτουργούν σε Άργος, Τρίπολη, Επίδαυρο και Σύρο, σηματοδοτώντας την απαρχή ενός οργανωμένου ταχυδρομικού δικτύου στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.

1834: Ξεκινά στο Ναύπλιο η περίφημη «Δίκη των Δικαστών», όπου oι δικαστές Αναστάσιος Πολυζωίδης και Γεώργιος Τερτσέτης κάθονται στο εδώλιο γιατί αρνήθηκαν να υπογράψουν τη θανατική καταδίκη του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη και του Δημήτριου Πλαπούτα, μετά τη δίκη τους για εσχάτη προδοσία. Η άρνηση των δύο δικαστών να μετάσχουν σε μια άδικη απόφαση έμεινε στην ιστορία ως σύμβολο δικαστικής ανεξαρτησίας και ήθους στην Ελλάδα.

1869: «Μαύρη Παρασκευή» στη Wall Street. Οι κερδοσκόποι Τζέι Γκουλντ και Τζέιμς Φισκ επιχειρούν να ελέγξουν την αγορά χρυσού, προκαλώντας πανικό και κατάρρευση στις αγορές. Το σκάνδαλο αποκαλύπτει τις αδυναμίες του αμερικανικού χρηματοπιστωτικού συστήματος.

1896: Γεννιέται ο συγγραφέας Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ, εμβληματική μορφή της αμερικανικής λογοτεχνίας του 20ού αιώνα. Με έργα όπως «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ», αποτύπωσε την «Εποχή της Τζαζ» και το όνειρο αλλά και την παρακμή της αμερικανικής κοινωνίας.

1908: Οι Κρητικοί κηρύσσουν την Ένωση με την Ελλάδα στο Ηράκλειο, υψώνοντας την ελληνική σημαία. Αν και οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν την αναγνωρίζουν αμέσως, η κίνηση αυτή ανοίγει τον δρόμο για την επίσημη ένωση το 1913.

1948: Ο Σοϊτσίρο Χόντα ιδρύει στην Ιαπωνία την εταιρεία Honda Motor Co. Η αρχική παραγωγή αφορά μοτοσικλέτες χαμηλού κόστους, αλλά σύντομα η εταιρεία μετατρέπεται σε παγκόσμιο ηγέτη της αυτοκινητοβιομηχανίας και της τεχνολογικής καινοτομίας.

1960: Καθελκύεται το USS Enterprise, το πρώτο πυρηνοκίνητο αεροπλανοφόρο στον κόσμο. Με μήκος 342 μέτρα και δυνατότητα επιχειρήσεων σε κάθε γωνιά του πλανήτη χωρίς ανεφοδιασμό, αποτελεί σύμβολο της αμερικανικής ναυτικής υπεροχής στον Ψυχρό Πόλεμο.

1982: Ο Σουηδός τενίστας Μπιορν Μποργκ, ο «βασιλιάς του Ρολάν Γκαρός» με 11 Grand Slam τίτλους, ανακοινώνει την απόσυρσή του από την ενεργό δράση μόλις στα 26 του χρόνια, αφήνοντας το τένις σοκαρισμένο.

1991: Οι Nirvana κυκλοφορούν το άλμπουμ «Nevermind». Το single «Smells Like Teen Spirit» γίνεται ύμνος μιας ολόκληρης γενιάς, ενώ το άλμπουμ καθιερώνει το grunge ως το κυρίαρχο μουσικό ρεύμα της δεκαετίας του ’90.

1998: Η Βουλή των Ελλήνων θεσπίζει την 14η Σεπτεμβρίου ως ημέρα εθνικής μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, αναγνωρίζοντας επίσημα τις σφαγές και τον ξεριζωμό που κορυφώθηκαν με την Καταστροφή της Σμύρνης το 1922.

2000: Ο Κάχι Καχιασβίλι κερδίζει το τρίτο του χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο στην άρση βαρών, ενώ ο Δημήτρης Ταμπάκος ανεβαίνει στο δεύτερο σκαλί του βάθρου στους κρίκους. Η Ελλάδα ζει ακόμη μία μέρα δόξας στους Ολυμπιακούς του Σίδνεϊ.

2015: Τραγωδία στη Μέκκα, όπου ποδοπατούνται χιλιάδες προσκυνητές στη Μίνα, κατά τη διάρκεια του Χατζ. Ο επίσημος απολογισμός μιλά για 769 νεκρούς, ενώ ανεξάρτητες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πάνω από 2.400 θύματα, σε μία από τις χειρότερες καταστροφές στην ιστορία του προσκυνήματος.

2017: Περισσότεροι από 200 παίκτες του NFL γονατίζουν ή μένουν καθιστοί κατά την ανάκρουση του αμερικανικού ύμνου. Η πράξη αυτή, απάντηση στις επιθέσεις του Ντόναλντ Τραμπ, γίνεται σημείο αναφοράς στον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα και την ελευθερία της έκφρασης στις ΗΠΑ.

2022: Η Ρωσία εξαπολύει νέες επιθέσεις σε ουκρανικές πόλεις, ενώ διεξάγονται «δημοψηφίσματα» στις κατεχόμενες περιοχές του Ντονμπάς και της Χερσώνας. Η διεθνής κοινότητα καταδικάζει τις διαδικασίες ως παράνομες και προσχηματικές, βλέποντας στην κίνηση αυτή το προοίμιο προσάρτησης.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο

Θέκλα, Μυρσίνη, Μυρτώ

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Ημέρα Ενημέρωσης για την Οικογενή Υπερχοληστερολαιμία
Παγκόσμια Ημέρα Γάλακτος στα Σχολεία