Μέσα σε έναν χρόνο, μια πρωτοβουλία με το χαρακτηριστικό όνομα Cyclone Project κάνει αυτό που δεν κατάφεραν κρατικές καμπάνιες ετών: καθαρίζει την ελληνική γη από τα απορρίμματα – και μαζί, αναδεικνύει τον πολιτισμό, τη φύση και το πραγματικό νόημα της περιβαλλοντικής ευθύνης.
Από αρχαιολογικούς χώρους μέχρι ρέματα και επαρχιακές οδούς, οι ομάδες του προγράμματος «σαρώνουν» κυριολεκτικά τη στεριά: 920 εθελοντές, 83.256 ώρες καθαρισμού και πάνω από 1.068 τόνους απορριμμάτων είναι τα νούμερα που μιλούν από μόνα τους. Αλλά το Cyclone Project είναι κάτι περισσότερο από αριθμοί.
Περιβάλλον και πολιτισμός στο ίδιο κάδρο
Η πρωτοβουλία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2024 με έναν ξεκάθαρο στόχο: να φτάσει στη ρίζα του προβλήματος της ρύπανσης. Και αυτή η ρίζα, όπως διαπιστώθηκε από τις προηγούμενες δράσεις του Κοινωφελούς Ιδρύματος, με το πλοίο «Τυφώνας», βρίσκεται στη στεριά: τα απορρίμματα από την ενδοχώρα καταλήγουν στη θάλασσα, διασχίζοντας ποτάμια, ρέματα, και περιοχές μοναδικής οικολογικής σημασίας.
Όμως εδώ, η δράση δεν περιορίζεται σε απλούς καθαρισμούς. Το Cyclone Project συνδέει το φυσικό περιβάλλον με την πολιτιστική κληρονομιά: 51 αρχαιολογικοί χώροι έχουν ήδη καθαριστεί, όπως οι Μυκήνες, η Πύλος και το Άργος, επαναφέροντας την εικόνα της φυσικής και ιστορικής ομορφιάς εκεί όπου κάποτε κυριαρχούσε η εγκατάλειψη και τα απορρίμματα.
Καθαρισμοί σε αριθμούς και… υλικά
Σε καθημερινή βάση, οι ομάδες του «Κυκλώνα» εργάζονται επί οκτώ ώρες, πραγματοποιώντας καθαρισμούς μεγάλης κλίμακας και καταγράφουν ανά είδος και με λεπτομέρεια οτιδήποτε συλλέγεται. Στα πιο συχνά απορρίμματα περιλαμβάνονται πλαστικά μίας χρήσης, οικοδομικά υλικά, παλέτες, νάιλον φύλλα, αλλά και πιο ογκώδη αντικείμενα, όπως καναπέδες, στρώματα, χαλιά, ηλεκτρικές συσκευές, πίνακες και εξαρτήματα αυτοκινήτων.
Το Newsbeast παρακολούθησε από κοντά, συμμετέχοντας στη δράση του Cyclone Project για τον καθαρισμό του ποταμού Κόρνα, που καταλήγει στην παραλία Βελίκα Μεσσηνίας, αλλά και του Θολωτού Μυκηναϊκού Τάφου και την Ακρόπολη Νιχωρίων, στο Πεταλίδι. Ο όγκος απορριμμάτων που συναντήσαμε ήταν σοκαριστικός. Ολόκληρα νοικοκυριά πεταμένα στη φύση – στρώματα, καναπέδες, νεροχύτες αλλά και έγγραφα, λάστιχα αυτοκινήτων, και πολλά άλλα – σχημάτιζαν ένα αποκαρδιωτικό τοπίο εγκατάλειψης. Εκεί, συνειδητοποιεί κανείς με τρόπο απτό το βάθος της περιβαλλοντικής κρίσης.
Τα στοιχεία και οι φωτογραφίες από την καταγραφή της δράσης μιλούν από μόνα τους.
Ποταμός Κόρνας
– Κιλά: 3.342
– Τεμάχια: 5.015
– Όγκος: 11 κυβικά μέτρα
Κύρια απορρίμματα:
• 1.176 πλαστικά κομμάτια
• 194 κουτάκια αναψυκτικών
• 166 κομμάτια χαρτιού
• 145 κομμάτια γυαλιού
• 91 υφάσματα
Θολωτός Μυκηναϊκός Τάφος & Ακρόπολη Νιχωρίων
– Κιλά: 320
– Τεμάχια: 1.331
– Όγκος: 5 κυβικά μέτρα
Κύρια απορρίμματα:
• 212 πλαστικά κομμάτια
• 61 πλαστικές σακούλες
• 52 χάρτινες σακούλες
• 45 κομμάτια χαρτιού
• 29 πλαστικά οικοδομικά υλικά
«Κάθε φυσικό τοπίο κινδυνεύει να γίνει χωματερή»
Όπως σημειώνει η Εκτελεστική Διευθύντρια του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, κα Πέγκυ Ξηροταγάρου: «η ρύπανση της στεριάς, με τα αστικά απορρίμματα να απορρίπτονται μαζικά και αλόγιστα, μετατρέπει κάθε φυσικό τοπίο σε μικρές χωματερές. Έτσι, απορρίμματα κάθε λογής «κοσμούν» τα τοπία, αντί της φυσικής ομορφιά τους».
Και προσθέτει χαρακτηριστικά: «Η ανάγκη για την προστασία του περιβάλλοντος ίσως δεν είναι κάτι νέο. Στην αρχαιότητα, ο σεβασμός στο περιβάλλον και η σωστή σχέση του ανθρώπου με αυτό ήταν θεμελιώδεις αρχές του πολιτισμού. Στη μυθολογία, η προστασία του ταυτιζόταν με τη ιερότητα της φύσης και στη σκέψη των αρχαίων φιλοσόφων η σύνδεση του ανθρώπου με τη φύση ήταν υπόδειγμα μέτρου για την ανθρώπινη κοινωνία. Σήμερα, αυτή η σχέση μοιάζει να έχει διαρραγεί. Η περιβαλλοντική δράση δεν είναι απλώς πρακτική αναγκαιότητα, αλλά τρόπος να ανακτήσουμε τη σχέση μας με το περιβάλλον. Σε αυτή την προσπάθεια, οι ομάδες πεδίου του Ιδρύματος – 70 άτομα κάθε μέρα – βρίσκονται αδιάκοπα στην πρώτη γραμμή, συμβάλλοντας έμπρακτα στην αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος και δίνοντας νόημα στην περιβαλλοντική ευθύνη μέσα από τη δράση».
Η Πελοπόννησος στο επίκεντρο
Σήμερα, η δράση συνεχίζεται σε νέες περιοχές: μετά το Άργος και την Πύλο, το πρόγραμμα κινείται σε Μυκήνες, Τριφυλία, Λακωνία και Ηλεία, με στόχο η κάθε επέμβαση να αφήνει πίσω της όχι μόνο καθαρό περιβάλλον, αλλά και ένα ισχυρό συμβολισμό για τη βιωσιμότητα, την ατομική ευθύνη και τον σεβασμό στην πολιτιστική μας ταυτότητα.
