Η κυβέρνηση φαίνεται να έχει «κλειδώσει» ακόμη μία παράταση στην αναστολή επιβολής ΦΠΑ 24% στα νεόδμητα ακίνητα και την αντιπαροχή, τουλάχιστον μέχρι το τέλος του 2026, με τις σχετικές ανακοινώσεις να αναμένονται από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Στο πακέτο για τη στήριξη της οικοδομής, με στόχο να πέσουν στην αγορά περισσότερα ακίνητα, περιλαμβάνεται και το «πάγωμα» τόσο της αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών σε όλη τη χώρα έως και το 2027 όσο και του φόρου υπεραξίας 15%.
Στόχος είναι να δοθεί ώθηση σε μια αγορά που δείχνει σημάδια κόπωσης, με την οικοδομική δραστηριότητα να καταγράφει πτώση από τις αρχές του έτους, την ώρα που το στεγαστικό πρόβλημα πιέζει έντονα τα νοικοκυριά.
Η συνέχιση της αναστολής του ΦΠΑ σημαίνει ότι όλες οι συναλλαγές θα επιβαρύνονται αποκλειστικά με τον φόρο μεταβίβασης 3%, μειώνοντας δραστικά το κόστος για τον αγοραστή. Για παράδειγμα, σε μια νεόδμητη κατοικία αξίας 300.000 ευρώ, η επιβολή ΦΠΑ με συντελεστή 24% θα ανέβαζε το τίμημα στις 372.000 ευρώ, ενώ με φόρο 3% περιορίζεται σε 309.000 ευρώ. Το κέρδος για τον αγοραστή μόνο ευκαταφρόνητο δεν είναι, καθώς ανέρχεται σε 63.000 ευρώ.
Ο ΦΠΑ στα νεόδμητα θεσπίστηκε το 2006 με συντελεστή 19%, εξαιρώντας την πρώτη κατοικία. Στα χρόνια των Μνημονίων, ο συντελεστής του ΦΠΑ εκτοξεύθηκε στο 24%, ενώ το μέτρο παρέμεινε σε ισχύ συνολικά για 13 χρόνια, προκαλώντας προβλήματα και στρεβλώσεις στην αγορά. Από το 2020 εφαρμόζεται αναστολή, η οποία παρατάθηκε αρκετές φορές. Η τελευταία παράταση εφαρμογής του μέτρου λήγει στο τέλος του 2025. Τώρα σχεδιάζεται η νέα παράταση τουλάχιστον έως το τέλος του 2026, με το μέτρο να αφορά τόσο νέες οικοδομικές άδειες όσο και αδιάθετα ακίνητα με άδειες που εκδόθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 2006.
Μελέτες του ΙΟΒΕ δείχνουν ότι ο ΦΠΑ υλικών και υπηρεσιών επιβαρύνει κατά περίπου 5% την τελική τιμή, ενώ το μη συμψηφιζόμενο σκέλος αγγίζει το 14,8%, μετακυλιόμενο στον αγοραστή.
Φόρος υπεραξίας
Στα «παγωμένα» μέτρα παραμένει και ο φόρος υπεραξίας 15%, που επιβαρύνει τον πωλητή όταν διαθέτει ακίνητο σε υψηλότερη τιμή από εκείνη της αγοράς του. Το μέτρο νομοθετήθηκε το 2013, όμως δεν εφαρμόστηκε ποτέ, καθώς κρίθηκε ότι θα προκαλούσε περισσότερες στρεβλώσεις από τα έσοδα που θα απέφερε. Μέχρι και το τέλος του 2026, η εφαρμογή του παραμένει στον πάγο, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο οριστικής ακύρωσης.
