Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν κέρδισε τον πρώτο γύρο και μετατράπηκε από αουτσάιντερ σε φαβορί για την κούρσα των προεδρικών εκλογών. Ο Τούρκος πρόεδρος κατάφερε να ανατρέψει τα προγνωστικά και δημοσκοπήσεις, κόβοντας πρώτος το νήμα στον πρώτο, αλλά όχι έσχατο εντέλει, γύρο των Προεδρικών εκλογών στη γειτονική χώρα.

Το μετεκλογικό τοπίο στην Τουρκία και τα σενάρια για το δεύτερο γύρο της αναμέτρησης Ερντογάν – Κιλιτσντάρογλου, σχολίασαν στην εκπομπή της ΕΡΤ «Συνδέσεις», ο Έντι Ζεμενίδης εκτελεστικός διευθυντής του συμβουλίου Ελληοαμερικανικής ηγεσίας και ο Παναγιώτης Τσάκωνας καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο ΕΚΠΑ.

Όπως τόνισε ο Έντι Ζεμενίδης εκτελεστικός διευθυντής του συμβουλίου Ελληνοαμερικανικής ηγεσίας: «Ήταν μεγάλη έκπληξη, οι πιο πολλοί Τούρκοι εδώ είναι της αντιπολίτευσης και όλες οι αναλύσεις τους ήταν βασισμένες σε μια νίκη στον πρώτο γύρο του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου. Μέχρι και χτες ήταν μερικοί που λέγανε ότι θα κερδίσει και στον πρώτο γύρο ο κ. Κιλιτσντάρογλου. Σήμερα όλοι έχουν βγει, κάνουν αναλύσεις, το περιγράφουν σαν καταστροφή, όχι μόνο επειδή τελείωσε ο Ερντογάν πρώτος, αλλά επειδή κέρδισε και τη Βουλή. Αυτό το είχαν δεδομένο ότι θα έχανε τουλάχιστον τη Βουλή, αλλά το γεγονός που τρίτος ήταν ο Ογκάν και κάτι που δεν το έχουμε παίξει πολύ ότι και ο γιος του Ερμπακάν και το δικό του κόμμα έφτασε στο 3%. Αυτό που βλέπουμε ότι ο συνασπισμός του Ερντογάν, οι εθνικιστές που είναι αντιδυτικοί έχουν φτάσει στα 58 με 60%.»

Ο κ. Ζεμενίδης σχολίασε και την ετήσια έκθεση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ για τις θρησκευτικές ελευθερίες, που ήταν για μια ακόμα φορά είναι επικριτική για την Τουρκία και επισημαίνει την έλλειψη αναγνώρισης του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όπως επισημαίνει: «Όπως είπατε για μια ακόμη φορά η κριτική προς την Τουρκία, κάθε χρόνο την ακούμε και με αυτή την έκθεση που έχει γίνει αυτή η έκθεση στάνταρντ από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, αλλά να τονίσουμε και ότι ο κ. Μπάιντεν δύο φορές έκανε μεγάλα συνέδρια για τη Δημοκρατία και τις δύο φορές δεν κάλεσε την Τουρκία. Εγώ πιστεύω ότι το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και ξέρω ότι πολλοί αξιωματούχοι της αμερικανικής κυβέρνησης, θέλαν να κερδίσει η αντιπολίτευση γιατί πλέον δεν ξέρουν πώς να αντιμετωπίσουν τον Ερντογάν και είναι πολύ προβληματισμένοι σήμερα».

Από την πλευρά του ο Παναγιώτης Τσάκωνας καθηγητής Διεθνών Σχέσεων ΕΚΠΑ, αναφέρθηκε στην «ανάγνωση» του εκλογικού αποτελέσματος, λέγοντας: «Θα προσέθετα στις σωστές δύο επισημάνσεις όσον αφορά την κακή διαχείριση των σεισμών και το θυμό που δημιουργήθηκε, όπως επίσης και την τραγική δεινή κατάσταση της οικονομίας και μια σειρά από άλλους παράγοντες που αναμέναμε ότι θα παίξουν ρόλο σε αυτές τις εκλογές ή θα έλεγα το μεγαλύτερο μέρος περίπου 6 εκατομμυρίων νέων ψηφοφόρων που φαίνονταν να κινούνται προς τον κύριο Κιλιτσντάρογλου. Ένα μεγάλο επίσης μέρος του κουρδικού στοιχείου που θα κινείτο προς τον κύριο Κιλιτσντάρογλου Η αποχώρηση του κυρίου Ιντζέ την τελευταία στιγμή.

Όλα αυτά ήταν παράγοντες που θεωρούσαμε, θεωρούσαν οι περισσότεροι αναλυτές ότι σωρευτικά τουλάχιστον θα μπορούσαν να παίξουν καταλυτικό ρόλο. Αυτό δεν συνέβη και νομίζω δεν συνέβη, Κυρίως διότι πέρα από τη χαρισματική προσωπικότητα του κ. Ερντογάν, οι εκλογές αυτές έλαβαν πραγματοποιήθηκαν μέσα σε ένα ακραία πολωμένο και διχαστικό περιβάλλον, το οποίο ευνόησε, όχι την προσωπικότητα του κ. Ερντογάν, αλλά μια σειρά από αφηγήματα που χρησιμοποίησε ο κύριος Ερντογάν. Αντίθετα με την θάλεγα ήπια προσεκτική ενωτική στάση του κυρίου Κιλιτσντάρογλου που από πλευράς συνταγής σε τέτοιου είδους περιβάλλοντα είναι λάθος, είναι απαγορευτική.

Στο τέλος της ημέρας αυτό που είδαμε ήταν μια δυνατότητα του κ. Ερντογάν, όπως προβλεπόταν να κερδίσει τις βουλευτικές εκλογές και με δεδομένο τον έλεγχο του κράτους να θέσει πάρα πολύ σοβαρά πολύ υψηλά τις πιθανότητες να κερδίσει και τις προεδρικές εκλογές».

Για τη νέα εκλογική αναμέτρηση ο Π. Τσάκωνας, τόνισε: «Το επιχείρημά του ενόψει των επαναληπτικών εκλογών, είναι η σταθερότητα την οποία μπορεί να εξασφαλίσει κατά κύριο λόγο ο κ. Ερντογάν και το αφήγημα που περιέγραψα πιο πριν της της ανασφάλειας, το οποίο μπορεί να καλλιεργεί ο Τούρκος πρόεδρος προσφέροντας και λύσεις στους Τούρκους πολίτες σε μια μακρά ιστορία σχέσεων με το κοινωνικό σώμα της Τουρκίας που είναι ιδιαίτερη. Δεν είναι χαρισματική, μόνο ιδιαίτερα θετική.

Ο κ. Ερντογάν αυτά τα χρόνια δεν πρέπει να το ξεχνάμε αυτό έδωσε φωνή σε ένα πολύ μεγάλο μέρος της τουρκικής κοινωνίας το οποίο τον εμπιστεύεται. Θα σας έλεγα ότι τον κοιτάζει λατρευτικά σχεδόν και τον υποστηρίζει πάθος. Πάντως αυτή ακριβώς τη σχέση έχει το πρόσθετο θα έλεγα πολιτικό ταλέντο να μπορεί να την καλλιεργεί και να την ενισχύει. Τώρα σε αυτή λοιπόν τη δεδομένη κατάσταση νομίζω ότι τα πράγματα είναι σαφώς για να το πω τελειωμένα. Νομίζω φοβάμαι ότι στις επαναληπτικές εκλογές ο κ. Ερντογάν θα τα πάρει όλα. Ίσως είναι και η μοναδική ευκαιρία να κάνει πραγματικότητα το όνειρό του, δηλαδή να αναμετρηθεί με τον με τον ιδρυτή της Τουρκικής Δημοκρατίας, τον Κεμάλ Ατατούρκ».

Ε. Ζεμενίδης: «Με ανησυχούν τα αποτελέσματα για τους εθνικιστές. Οι δημοσκοπήσεις δείχνανε τον Μπαχτσελί να είναι 5%, πήρε 10, έφτασε, έφτασε, είχε τα ίδια αποτελέσματα με την Ακσενέρ ο Ογκάν 5% ο Ερμπακάν 3% και είναι σε συνασπισμό τώρα και στη Βουλή χρειάζεται τον Μπαχτσελί ο κ. Ερντογάν. Δεν ξέρω, εγώ λυπάμαι τους Κούρδους γιατί έτσι όπως ψήφισαν, θα το πληρώσουν τώρα από αυτόν. Θα δούμε τι θα κάνει με τη Σουηδία. Θα δούμε τι θα κάνει με τους S-400.

Δεν θα είναι ο Ερντογάν που θυμόμαστε πριν από 20 χρόνια και μερικοί αναλυτές στην Ελλάδα βγαίνουν και λένε μόνο γαβγίζει και δεν δαγκώνει. Είναι σαν να ξεχάσαμε τι έκανε στον Έβρο, τι ήθελε να κάνει στο Αιγαίο, τι έκανε στη Συρία και στο Αρτσάχ. Αυτός θα είναι ένας πολύ επικίνδυνος Ερντογάν γιατί θα έχει απαιτήσεις, θα θέλει βοήθεια οικονομική που δεν θα έρθει τόσο εύκολα και χωρίς όρους, γιατί αυτός δεν θέλει να δεχτεί όρους σε τίποτα και μπορεί να παίξει και την τρέλα, σαν τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας».

Τέλος, ο Π. Τσάκωνας συμπλήρωσε ότι: «Ένα σημείο που αφορά την ενίσχυση του εθνικισμού και τη συντηρητικοποίηση της τουρκικής κοινωνίας που νομίζω πρέπει να το κρατήσουμε και διατρέχει και την Εθνική Συμμαχία και τη Συμμαχία του Λαού. Και δεύτερο στοιχείο με εκλογή ενός πανίσχυρου Ερντογάν, την επόμενη μέρα οι πιθανότητες είναι ενισχυμένος διαπραγματευτικά να συνεχίσει την ίδια συναλλακτική θα σας έλεγα πολιτική όσον αφορά τη Δύση, Ρωσία ή όχι.

Όχι μόνο Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρωπαϊκή Ένωση, ΝΑΤΟ, αλλά και σε σχέση με τη στάση του απέναντι στις Μεγάλες Δυνάμεις, τις οποίες πλέον θεωρεί ότι είναι δικαιωματικά θα λέγαμε ίσως και κάτι παραπάνω από ισότιμος συνομιλητής τους. Αυτή η πραγματικότητα νομίζω πρέπει να μας προβληματίσει, κυρίως στο βαθμό που μέσα σε αυτή τη συναλλακτική λογική θα εντάξει και τις αναθεωρητικές του φιλοδοξίες έναντι της Ελλάδας».