Η Πόλη των Νεκρών όπου η αναλογία πεθαμένων/ζωντανών είναι 1.000/1!

Στα νότια του Σαν Φρανσίσκο κείτεται μια μικρή πόλη όπου βασιλεύουν οι νεκροί και επικρατεί πάντα ησυχία. Η Κόλμα είναι μια πράσινη όαση με περιποιημένα γκαζόν και μικρά λευκά κτίρια που φωλιάζει μέσα στο σμήνος των πολύβουων κοινοτήτων που αποτελούν τη χερσόνησο του Σαν Φρανσίσκο. Από τον αέρα την ξεχωρίζεις εύκολα ως μια μεγάλη έκταση αναξιοποίητης λες γης που βρίσκεται παραδόξως δίπλα σε μερικά από τα καμάρια της παγκόσμιας κτηματομεσιτικής. Οδηγώντας στα ήσυχα επαρχιακά δρομάκια της, θα περάσεις από τις καλοσυντηρημένες γειτονιές και το μοναδικό σχολείο, το οποίο εξυπηρετεί τα παιδιά των 1.800 κατοίκων της. Με μια πρώτη ματιά, η πολίχνη μοιάζει ειδυλλιακή και γαλήνια, αν και θα παρατηρήσεις τον ομολογουμένως μεγάλο αριθμό των νεκροταφείων της. Τον τεράστιο αριθμό των νεκροταφείων της αναλογικά με το μέγεθός της! Κάθε μεγάλος δρόμος καταλήγει εξάλλου σε άλλο ένα κοιμητήριο, κάτι που μετατρέπει στην Κόλμα σε μια σωστή σύγχρονη νεκρόπολη. Την τελευταία φορά που μέτρησε κάποιος, η πόλη είχε 17 νεκροταφεία και κάπου 2 εκατ. ατομικούς, οικογενειακούς και μαζικούς τάφους, που φιλοξενούν νεκρούς του περασμένου αιώνα. Ποιοι ήταν όμως και πώς έφτασαν εδώ; Με δυο λέξεις, Σαν Φρανσίσκο…

Τα αναπτυξιακά προβλήματα μιας δυναμικής νεαρής πόλης

Ήταν οι ισπανοί ιεραπόστολοι αυτοί που ίδρυσαν το Σαν Φρανσίσκο ως οργανωτικό κέντρο για τις τόσες ιεραποστολικές αποστολές τους στην περιοχή. Η κωμόπολη παρέμεινε στάσιμη και κατά την ισπανική και κατά τη μεξικανική ιστορία της και θα άκμαζε μόνο μετά την παραχώρησή της στις ΗΠΑ, κι αυτό γιατί με το που την ξεφορτώθηκε το Μεξικό το 1848 κάποιοι βρήκαν χρυσό στον ποταμό Σακραμέντο! Όπως ξέρουμε, μετά ακολούθησε ο «κίτρινος πυρετός» και δεκάδες χιλιάδες Αμερικανοί (και μερικές χιλιάδες ιρλανδοί μετανάστες που έφυγαν να γλιτώσουν από τον τεράστιο λιμό της πατρίδας τους) συνωστίζονταν τώρα εδώ με την υπόσχεση του εύκολου πλουτισμού. Ο πληθυσμός του Σαν Φρανσίσκο τριπλασιάστηκε στη δεκαετία του 1860, όπως έκανε για άλλη μια φορά μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα. Περισσότερο από μισό εκατομμύριο άνθρωποι στριμώχνονταν τώρα στις φτωχογειτονιές του Φρίσκο, αν και σύντομα θα γινόταν σαφές πως η οδύσσεια για την εξασφάλιση του καθημερινού πόσιμου νερού δεν θα ήταν ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος των κατοίκων. Το Σαν Φρανσίσκο έμελλε να γνωρίσει τέσσερις μεγάλες καταστροφές σε μία μάλιστα γενιά, με τον βαρύτατο φόρο αίματος να καλεί σε δραστικές λύσεις…

Οι τέσσερις ιππότες της κτηματομεσιτικής Αποκάλυψης

Η βουβωνική πανώλη χτύπησε το Σαν Φρανσίσκο το 1900 και οι δημοτικές αρχές απαγόρευσαν την ταφή των ασθενών εντός των ορίων της πόλης. Μόλις το Φρίσκο φαινόταν να συνέρχεται από την πανδημία, χτυπήθηκε από τον φοβερό Εγκέλαδο του 1906, για να ακολουθήσει η τεράστια πυρκαγιά που έκαψε όσα κτίρια δεν είχαν γίνει σμπαράλια στον σεισμό. Και τότε, δώδεκα χρόνια αργότερα, μέσα στον οικοδομικό πυρετό, ξεσπά η επιδημία ισπανικής γρίπης. Παρά τις φονικές περιπέτειες του Σαν Φρανσίσκο, ολοένα και περισσότεροι κατέφταναν στην πόλη συμβάλλοντας στην αναδόμησή της. Τα οικόπεδα έγιναν πανάκριβα και ο δήμος δεν είχε σκοπό να αφιερώσει την καλύτερη γη του στην ανάπαυση των νεκρών. Ακόμα και τα υπάρχοντα κοιμητήρια έμοιαζαν τώρα «φιλέτα», αν και το πρόβλημα για το πού θα ενταφιάζονταν όλοι αυτοί οι άνθρωποι γινόταν πιεστικότερο. Κι έτσι οι δημοτικές αρχές έστρεψαν το βλέμμα τους στα νότια της χερσονήσου…

Ιδανικό μέρος για… τρύπες

Μόλις στα νότια του Σαν Φρανσίσκο υπήρχε μια κοινότητα, Cow Hollow τη λέγανε, που το 1900 αριθμούσε κάπου 300 νοματαίους, οι οποίοι απασχολούνταν σε ένα μεγάλο βρεφοκομείο που είχε ιδρύσει ένας γερμανός μετανάστης. Ο χώρος ήταν κατάφυτος και εν πολλοίς αναξιοποίητος, κι έτσι τα γραφεία τελετών του Σαν Φρανσίσκο άρχισαν να αγοράζουν εκεί οικόπεδα και να ανοίγουν τρύπες. Το 1912 άρχισε να διαδίδεται στην πόλη πως τα κοιμητήρια της πόλης ήταν εστίες μόλυνσης, κι έτσι η λαϊκή απαίτηση ήταν να φύγουν τώρα τα 12 περίπου νεκροταφεία του Σαν Φρανσίσκο από τα περίχωρα του δήμου. Κι έτσι οι δημοτικές αρχές πήραν την απόφαση να μεταφέρουν μερικές δεκάδες χιλιάδες τάφους σε αυτό που θα γινόταν τελικά η Κόλμα…

Β’ Παγκόσμιος και νέες ανάγκες

Η γραφειοκρατία και τα πενιχρά οικονομικά του δήμου καθυστέρησαν ωστόσο το πράγμα για χρόνια. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 1920, η Κόλμα γέμιζε με τάφους και οι 1.000 πια κάτοικοί της απασχολούνταν στην αναπάντεχη δραστηριότητα. Μέχρι το 1930, οι περισσότεροι νεκροί του Σαν Φρανσίσκο ενταφιάζονταν εδώ, αν και πάλι θα έπρεπε να έρθει ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος για να ληφθούν οι τελικές αποφάσεις. Ο κόλπος του Σαν Φρανσίσκο γνώρισε μια πρωτόγνωρη άνθηση στα χρόνια του πολέμου, κάτι που έφερε ακόμα περισσότερο κόσμο στην πόλη. Αμέσως μετά το τέλος του πολέμου, όλοι αυτοί θέλησαν να παραμείνουν στο Φρίσκο, πυροδοτώντας μια γιγαντιαία οικιστική ανάπτυξη που δεν θα έκοβε ρυθμούς παρά στα τέλη του αιώνα! Η γη έγινε ακόμα ακριβότερη και τώρα τα κοιμητήρια έπρεπε να αδειάσουν για να μετατραπούν σε ουρανοξύστες.

Η μακάβρια βιασύνη

Η μαζική έξοδος των νεκρών από το Σαν Φρανσίσκο ξεκίνησε αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο. Πολλά κοιμητήρια δεν είχαν δεχτεί εξάλλου νέο ένοικο τα τελευταία 40 χρόνια. Εκτός από ένα κοιμητήριο μιας χριστιανικής αίρεσης και ένα στρατιωτικό, όλα τα άλλα έκλεισαν και ξεκίνησε η τιτάνια προσπάθεια για τη μεταφορά των περισσότερων από 150.000 τάφων της πόλης! Ο νόμος έλεγε μάλιστα πως για να μετατραπεί ένα κοιμητήριο σε οικόπεδο έπρεπε να σιγουρευτούν όλοι πως δεν είχε ξεμείνει τάφος. Κάτι που σήμαινε αργές διαδικασίες, πόσο μάλλον που πολλοί ενταφιασμένοι δεν είχαν συγγενείς εν ζωή για να νοιαστούν για τη σωστή μεταφορά των σορών τους. Κι έτσι τα 14 γραφεία τελετών της πόλης δεν πολυνοιάστηκαν για τις τυπικότητες ούτε χασομέρησαν ψάχνοντας για χαμένους τάφους και ξεχασμένους νεκρούς. Τα μνήματα ισοπεδώνονταν μαζικά και μετατρέπονταν σε φτηνά οικοδομικά υλικά, την ίδια ώρα που τα απομεινάρια των ανθρώπων ξεθάβονταν τώρα με εκσκαφείς, φορτώνονταν σε φορτηγά και ενταφιάζονταν σε μαζικούς τάφους στην Κόλμα. Οι αρχές πρόσεξαν πάντως να ενταφιαστούν σωστά οι λαοφιλείς ένοικοι των κοιμητηρίων του Σαν Φρανσίσκο: από τον Γουάιατ Ερπ και τη σύζυγό του μέχρι τον αυτοκράτορα των ΗΠΑ, Νόρτον Α’, και τον μεγιστάνα Γουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ…

Είναι ωραίο να είσαι ζωντανός στην Κόλμα

Ακόμα και σήμερα, οι νεκροί καταλαμβάνουν το 78% των εδαφών της Κόλμα και ισοδυναμούν με το 99,9% του πληθυσμού της! Οι περισσότεροι κάτοικοι συνεχίζουν να απασχολούνται στις ανθηρές ταφικές υπηρεσίες και το πράγμα δεν αναμένεται να αλλάξει σύντομα. Αν εξαιρέσεις το μακάβριο του πράγματος, όπως μας λένε οι ίδιοι, η ζωή κυλά ήρεμα και ακύμαντα στη μεγάλη νεκρόπολη της Καλιφόρνια…