Αν μία χώρα της ΕΕ δεχτεί επίθεση, πόσο χρόνο θα χρειαστούν οι υπόλοιπες χώρες-μέλη για να επιτρέψουν τη διέλευση στρατιωτικών δυνάμεων και εξοπλισμού διαμέσου των συνόρων τους; Ένα νέο σχέδιο θα μπορούσε να περιορίσει τον χρόνο που μια χώρα μπορεί να καθυστερήσει τις στρατιωτικές μετακινήσεις άλλης χώρας της ΕΕ.
Σύμφωνα με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για μια νέα «στρατιωτική Σένγκεν», τα κράτη-μέλη θα έχουν μόλις τρεις ημέρες σε καιρό ειρήνης και έξι ώρες σε έκτακτες καταστάσεις για να επιτρέψουν τη διέλευση στρατιωτικών δυνάμεων και εξοπλισμού άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Στόχος είναι να βελτιωθεί σημαντικά η στρατιωτική κινητικότητα σε όλη την ΕΕ.
«Σήμερα, για να μετακινήσεις στρατιωτικό εξοπλισμό και στρατεύματα από τη Δύση προς την Ανατολή, δυστυχώς χρειάζονται μήνες», δήλωσε ο Απόστολος Τζιτζικώστας, επίτροπος Βιώσιμων Μεταφορών και Τουρισμού. «Αυτό που θέλουμε είναι να γίνεται μέσα σε λίγες ημέρες».
«Δεν μπορείς να υπερασπιστείς μια ήπειρο αν δεν μπορείς να κινηθείς μέσα σε αυτήν», πρόσθεσε, ανακοινώνοντας την πρόταση για δημιουργία της στρατιωτικής Σένγκεν.
Το πακέτο «στρατιωτικής κινητικότητας»
Το λεγόμενο πακέτο «Military Mobility» (στρατιωτική κινητικότητα) θα παρουσιαστεί επίσημα αργότερα την Τετάρτη και αποτελεί μέρος μιας σειράς σχεδίων της Επιτροπής για την ενίσχυση της άμυνας της ΕΕ πριν από το τέλος της δεκαετίας, καθώς ορισμένες υπηρεσίες πληροφοριών εκτιμούν ότι μέχρι τότε η Ρωσία θα μπορούσε να έχει τα μέσα να επιτεθεί σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα, όπως αναφέρει το Euronews.
Ένα από τα βασικά μέτρα αφορά την επιτάχυνση της έγκρισης για διασυνοριακές στρατιωτικές μετακινήσεις, καθώς σήμερα οι κανόνες μεταξύ των 27 κρατών-μελών δεν είναι εναρμονισμένοι και η απάντηση σε ένα αίτημα για μετακίνηση στρατευμάτων ή εξοπλισμού μπορεί να χρειαστεί εβδομάδες.
Η Επιτροπή επιθυμεί αυτό να περιοριστεί σε τρεις ημέρες σε καιρό ειρήνης και σε μόλις έξι ώρες σε έκτακτες καταστάσεις, με την προϋπόθεση ότι η έγκριση θα δοθεί.
Σύστημα ενισχυμένης ανταπόκρισης, αναβάθμιση υποδομών
Το σχέδιο περιλαμβάνει επίσης τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού συστήματος ενισχυμένης ανταπόκρισης για στρατιωτική κινητικότητα, βασισμένο στον Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει ένα «ταμείο αλληλεγγύης στρατιωτικής κινητικότητας», όπου τα κράτη-μέλη θα μπορούν να διαθέτουν μέσα, όπως τρένα, φέρι μποτ ή στρατηγικές αερομεταφορές, για χρήση από άλλες χώρες, καθώς και έναν «κατάλογο στρατιωτικής κινητικότητας» με διπλής χρήσης μέσα μεταφορών και υποδομών από ιδιωτικές εταιρείες.
Όλα αυτά θα συντονίζονται από μια νέα ομάδα στρατιωτικής κινητικότητας, αποτελούμενη από έναν εθνικό συντονιστή ανά χώρα, που θα δίνει προτεραιότητα σε 500 έργα υποδομών που έχουν επιλεγεί για την αναβάθμιση τεσσάρων στρατηγικών στρατιωτικών διαδρόμων, των οποίων οι ακριβείς θέσεις παραμένουν μυστικές.
Στόχος είναι η αναβάθμιση δρόμων, σιδηροδρομικών γραμμών, λιμανιών, αεροδρομίων, σηράγγων και γεφυρών ώστε να μπορούν να αντέξουν το βάρος και το μέγεθος στρατιωτικού εξοπλισμού.
«Τα ισχυρά δίκτυα εφοδιασμού κάνουν τη διαφορά μεταξύ νίκης και ήττας σε έναν πόλεμο», δήλωσε ο Τζιτζικώστας, προσθέτοντας ότι «η έμφαση δίνεται σε βραχυπρόθεσμες, γρήγορες επενδύσεις για άμεση αύξηση της χωρητικότητας».
Το κόστος του έργου
Το κόστος για την υλοποίηση του έργου εκτιμάται στα 100 δισεκατομμύρια ευρώ, ενώ ο προϋπολογισμός της ΕΕ για τη στρατιωτική κινητικότητα μέχρι το 2027 είναι μόλις 1,7 δισεκατομμύρια, ποσό που ο επίτροπος χαρακτήρισε «σταγόνα στον ωκεανό». Για τον επόμενο επταετή προϋπολογισμό, που θα ξεκινήσει το 2028, προτείνεται ποσό κοντά στα 18 δισεκατομμύρια — δεκαπλάσιο, αλλά ακόμα ανεπαρκές.
Ο Τζιτζικώστας τόνισε ότι το πακέτο δεν αφορά μόνο τα χρήματα, αλλά και το πλαίσιο λειτουργίας. «Η γεωπολιτική κατάσταση στον κόσμο δεν είναι εύκολη, οπότε πρέπει να μάθουμε να κινούμαστε γρηγορότερα, να δουλεύουμε σκληρότερα και να φέρνουμε αποτελέσματα πολύ πιο νωρίς από ό,τι θα περίμενε κανείς», σημείωσε.
