Ο Ζόραν Μαμντάνι, ο νεοεκλεγείς δήμαρχος της Νέας Υόρκης, ξεχωρίζει για πολλούς λόγους. Θα γίνει ο νεότερος δήμαρχος της πόλης από το 1892, ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος και ο πρώτος που γεννήθηκε στην Αφρική.
Η είσοδός του στην εκλογική κούρσα πέρυσι έγινε χωρίς αναγνωρισιμότητα, με περιορισμένα οικονομικά μέσα και χωρίς θεσμική υποστήριξη από το κόμμα. Μόνο αυτό καθιστά τη νίκη του εντυπωσιακή απέναντι στον πρώην κυβερνήτη, Άντριου Κουόμο, και τον Ρεπουμπλικανό υποψήφιο, Κέρτις Σλίβα. Πέρα όμως από αυτό, ο Μαμντάνι εκπροσωπεί τον τύπο πολιτικού που η αριστερή πτέρυγα των Δημοκρατικών αναζητούσε εδώ και χρόνια.
Νέος και χαρισματικός, με φυσική εξοικείωση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αντικατοπτρίζει τη διαφορετικότητα της βάσης του Δημοκρατικού Κόμματος. Δεν δίστασε να συγκρουστεί πολιτικά και έχει υποστηρίξει με πάθος προοδευτικές θέσεις όπως η δωρεάν παιδική φροντίδα, η διεύρυνση των δημόσιων συγκοινωνιών και η κρατική παρέμβαση στις ελεύθερες αγορές.
Ο Μαμντάνι έχει δείξει πως εστιάζει στα βασικά οικονομικά ζητήματα που απασχολούν τους εργαζόμενους ψηφοφόρους που τα τελευταία χρόνια απομακρύνθηκαν από τους Δημοκρατικούς, χωρίς ωστόσο να αποκηρύσσει τις πολιτιστικές αρχές της αριστεράς. Παρά ταύτα, οι επικριτές του προειδοποιούν ότι ένας τέτοιος υποψήφιος είναι δύσκολο να εκλεγεί σε ευρύτερες περιοχές της Αμερικής. Οι Ρεπουμπλικανοί, από την πλευρά τους, τον έχουν παρουσιάσει ως το ακραίο αριστερό πρόσωπο του Δημοκρατικού Κόμματος. Ωστόσο, το βράδυ της Τρίτης στη Νέα Υόρκη, ο Μαμντάνι αναδείχτηκε νικητής.
Η νίκη του απέναντι στον Κουόμο, έναν πρώην κυβερνήτη και γιο επίσης κυβερνήτη, σηματοδότησε τη συντριβή του παραδοσιακού Δημοκρατικού κατεστημένου, που πολλοί στην αριστερά θεωρούν αποκομμένο από τον λαό και το κόμμα. Η εκστρατεία του συγκέντρωσε τεράστια δημοσιότητα, ίσως περισσότερη από αυτή που θα άξιζε σε μια δημοτική εκλογή, ακόμα και για τη μεγαλύτερη πόλη των ΗΠΑ. Ως δήμαρχος, οι επιτυχίες και οι αποτυχίες του θα εξεταστούν εξονυχιστικά.
Ο δύσκολος δρόμος που έχει μπροστά του
Δώδεκα χρόνια πριν, ο Δημοκρατικός Μπιλ ντε Μπλάζιο εξελέγη με στόχο τη μείωση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων της Νέας Υόρκης. Όπως και ο Μαντάνι, η αριστερά είχε τότε μεγάλες προσδοκίες για μια αποτελεσματική προοδευτική διακυβέρνηση. Ωστόσο, ο Ντε Μπλάζιο αποχώρησε οκτώ χρόνια αργότερα αντιδημοφιλής, με αμφιλεγόμενο έργο και περιορισμένα αποτελέσματα λόγω των θεσμικών ορίων της δημαρχίας. Τα ίδια όρια και τις ίδιες προσδοκίες θα αντιμετωπίσει τώρα ο Μαμντάνι, σύμφωνα με το BBC.
Η κυβερνήτης της Νέας Υόρκης, Κάθι Χότσουλ, επίσης Δημοκρατική, έχει ήδη δηλώσει ότι αντιτίθεται στην αύξηση φόρων που απαιτείται για τη χρηματοδότηση του φιλόδοξου προγράμματός του. Ακόμη κι αν εξασφαλιστούν τα κονδύλια, ο Μαμντάνι δεν θα μπορεί να εφαρμόσει μονομερώς τις πολιτικές του. Παράλληλα, αν και επικρίνει σφοδρά την εταιρική και επιχειρηματική ελίτ της Νέας Υόρκης, γνωρίζει πως για να κυβερνήσει αποτελεσματικά θα χρειαστεί να συνεργαστεί μαζί τους, κάτι που ήδη προσπαθεί να επιτύχει τις τελευταίες εβδομάδες.
Επιπλέον, έχει καταδικάσει τη στάση του Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου στη Γάζα και έχει υποσχεθεί ότι θα συλλάβει τον πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, ως εγκληματία πολέμου, αν επισκεφθεί τη Νέα Υόρκη, μια υπόσχεση που μπορεί να δοκιμαστεί κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Θα φτιάξει την εικόνα του;
Προς το παρόν, ωστόσο, ο Μαμντάνι πρέπει να επικεντρωθεί στο να διαμορφώσει τη δημόσια εικόνα του, προτού το κάνουν οι αντίπαλοί του. Αν και η εκστρατεία του απέσπασε εθνική προσοχή, για πολλούς Αμερικανούς παραμένει ακόμη άγνωστος. Δημοσκόπηση του CBS έδειξε ότι το 46% του κοινού δεν παρακολουθούσε καθόλου στενά τις δημοτικές εκλογές της Νέας Υόρκης, κάτι που αποτελεί ταυτόχρονα ευκαιρία και πρόκληση για τον ίδιο και την αμερικανική αριστερά.
Οι συντηρητικοί επιχειρούν να τον παρουσιάσουν ως σοσιαλιστική απειλή, προειδοποιώντας ότι οι πολιτικές του θα οδηγήσουν τη Νέα Υόρκη σε καταστροφή και θα αποτελέσουν κίνδυνο για τη χώρα αν υιοθετηθούν σε εθνικό επίπεδο. Ο Τραμπ, ο οποίος έχει προσωπικούς δεσμούς με τη Νέα Υόρκη, αναμένεται να επιδιώξει πολιτική αντιπαράθεση με τον νέο δήμαρχο, έχοντας πολλούς τρόπους να του δυσκολέψει τη ζωή.
Παράλληλα, ο Μαμντάνι θα πρέπει να κερδίσει την εμπιστοσύνη ηγετικών Δημοκρατικών, όπως ο γερουσιαστής της Νέας Υόρκης και ηγέτης της μειοψηφίας στη Γερουσία, Τσακ Σούμερ, ο οποίος δεν υποστήριξε ποτέ την εκστρατεία του. Το πλεονέκτημά του, ωστόσο, είναι ότι δεν κουβαλά πολιτικό παρελθόν, το οποίο οι αντίπαλοί του προσπάθησαν ανεπιτυχώς να χρησιμοποιήσουν εναντίον του. Με την ορκωμοσία του τον Ιανουάριο, θα έχει την ευκαιρία να οικοδομήσει την πολιτική του φήμη από το μηδέν. Αν ο Τραμπ επιλέξει να συγκρουστεί μαζί του, θα του προσφέρει απλώς μεγαλύτερο βήμα για να προβληθεί.
Οι πολιτικές του ικανότητες τον έχουν φέρει ως εδώ, αλλά οι δοκιμασίες που τον περιμένουν τα επόμενα χρόνια θα είναι σαφώς μεγαλύτερες. Οι Νεοϋορκέζοι, άλλωστε, θεωρούν την πόλη τους το κέντρο του κόσμου.
Οι εκλογές στις υπόλοιπες πολιτείες
Στις πολιτείες Νιου Τζέρσεϊ και Βιρτζίνια, τις οποίες η Δημοκρατική Καμάλα Χάρις είχε κερδίσει οριακά απέναντι στον Τραμπ στις περσινές προεδρικές εκλογές, πραγματοποιήθηκαν εκλογές για κυβερνήτες και οι Δημοκρατικοί επικράτησαν με πιο άνετα ποσοστά. Η αναμέτρηση στο Νιου Τζέρσεϊ ήταν πιο αμφίρροπη, ωστόσο τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η επιρροή του Τραμπ στους εργαζόμενους και στις μειονότητες δεν διατηρήθηκε χωρίς το όνομά του στο ψηφοδέλτιο.
Σε αντίθεση με τον Μαμντάνι, οι Δημοκρατικές Μίκι Σέριλ και Αμπιγκέιλ Σπάνμπεργκερ διεξήγαγαν μετριοπαθείς εκστρατείες με περιορισμένες πολιτικές εξαγγελίες. Ωστόσο, επικεντρώθηκαν στα ζητήματα της ακρίβειας και του κόστους ζωής. Τα exit poll έδειξαν ότι η οικονομία παρέμεινε το βασικό θέμα για τους ψηφοφόρους.
Με την αριστερά και το κέντρο των Δημοκρατικών να κερδίζουν την ίδια ημέρα, είναι δύσκολο να εξαχθούν σαφή συμπεράσματα για το ποιες πολιτικές και ποιοι υποψήφιοι μπορούν να εξασφαλίσουν μελλοντικές νίκες. Ο Μαμντάνι, ωστόσο, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι υπάρχει χώρος στο κόμμα για όλες τις απόψεις:
«Πιστεύω ότι αυτό πρέπει να είναι ένα κόμμα που επιτρέπει στους Αμερικανούς να βλέπουν τον εαυτό τους μέσα του και όχι απλώς να αποτελεί αντανάκλαση λίγων ανθρώπων που ασχολούνται με την πολιτική», είπε, συμπληρώνοντας πως «Αυτό που μας ενώνει είναι ποιον αγωνιζόμαστε να υπηρετήσουμε και αυτός είναι ο εργαζόμενος λαός».
Αυτή η άποψη θα δοκιμαστεί το επόμενο έτος, όταν οι Δημοκρατικοί σε όλη τη χώρα θα προσέλθουν στις κάλπες για να επιλέξουν τους υποψηφίους τους για τις ενδιάμεσες εκλογές του Κογκρέσου. Οι εντάσεις αναμένεται να αυξηθούν και οι παραδοσιακές διαφορές να επανεμφανιστούν. Προς το παρόν, όμως, για μία νύχτα, οι Δημοκρατικοί είναι ένα ενωμένο, χαρούμενο κόμμα.
