Σε ένα παζάρι σε ζωντανή μετάδοση, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προέτρεψε χθες την Τουρκία να σταματήσει να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης προσπάθειας να διακοπεί η χρηματοδότηση της Μόσχας από τον τομέα της ενέργειας, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται. Μιλώντας με τον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ δήλωσε ότι η διακοπή αυτών των εισαγωγών θα ήταν «το καλύτερο» που θα μπορούσε να κάνει ο Τούρκος ομόλογός του.

Η συνάντηση στο Οβάλ Γραφείο έληξε χωρίς καμία δέσμευση για την άρση των αμερικανικών κυρώσεων κατά της Τουρκίας ή την πώληση προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35, αν και ο Τραμπ εξέφρασε αισιοδοξία και για τα δύο θέματα, όπως σημειώνει το βρετανικό BBC. Η Τουρκία εδώ και χρόνια δεν μπορεί να αγοράσει αμερικανικά F-35. Το 2019 αποβλήθηκε από ένα πρόγραμμα στο πλαίσιο του οποίου παρήγαγε εξαρτήματα για τα πολεμικά αεροσκάφη, αφού αγόρασε συστήματα αεροπορικής άμυνας από τη Ρωσία.

Κατά τη διάρκεια μιας σύντομης συνέντευξης Τύπου μαζί με τον Ερντογάν στο Οβάλ Γραφείο χθες, Πέμπτη, ο Τραμπ δήλωσε ότι θα ήθελε η Τουρκία να σταματήσει «να αγοράζει πετρέλαιο από τη Ρωσία, ενώ η Ρωσία συνεχίζει την επιθετική της δράση κατά της Ουκρανίας».

«Το καλύτερο που θα μπορούσε να κάνει είναι να μην αγοράζει πετρέλαιο και φυσικό αέριο από τη Ρωσία», δήλωσε ο Τραμπ. «Αν το έκανε αυτό, θα ήταν το καλύτερο».

Ο Τραμπ πρόσθεσε ότι πιστεύει ότι ο Ερντογάν χαίρει του σεβασμού τόσο του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, όσο και του Ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, πράγμα που σημαίνει ότι θα μπορούσε να «ασκήσει μεγάλη επιρροή» στον πόλεμο «αν το ήθελε».

Μαζί με την Ινδία και την Κίνα, η Τουρκία είναι ένας από τους μεγαλύτερους πελάτες της Μόσχας για εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, και τα στοιχεία δείχνουν ότι ο όγκος του ρωσικού φυσικού αερίου που έφτασε στην Ευρώπη μέσω της Τουρκίας αυξήθηκε κατά περισσότερο από 26% νωρίτερα φέτος, σημειώνει το δημοσίευμα. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, κατά τη διάρκεια μιας μακράς ομιλίας του στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο Τραμπ κατηγόρησε τους συμμάχους του ΝΑΤΟ ότι «χρηματοδοτούν τον πόλεμο εναντίον τους» μέσω των αγορών ενέργειας από τη Μόσχα.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ, οι ΗΠΑ απέκλεισαν την Τουρκία από το πρόγραμμα F-35, μετά την αγορά συστημάτων πυραύλων εδάφους-αέρος S-400 από τη Ρωσία. Ένα αμερικανικό νομοσχέδιο για την άμυνα που ψηφίστηκε το 2020 περιλάμβανε μια τροπολογία που εμπόδιζε την Τουρκία να αποκτήσει F-35, εκτός και μόνο αν η αμερικανική κυβέρνηση ήταν σε θέση να πιστοποιήσει ότι η Τουρκία είχε εγκαταλείψει το ρωσικό S-400.

Ντόναλντ Τραμπ - Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Ορισμένοι Αμερικανοί νομοθέτες έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με την πιθανή πώληση, λόγω των τουρκικών στρατιωτικών εισβολών στη Συρία και των παραβιάσεων του ελληνικού εναερίου χώρου. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, η δικομματική Ελληνική Ομάδα του Κογκρέσου των ΗΠΑ προειδοποίησε να μην επιτραπεί στην Τουρκία να αγοράσει F-35, επικαλούμενη τη στρατιωτική συνεργασία της με τη Ρωσία και την «αδιαφορία της για τους διεθνείς κανόνες και τις δημοκρατικές αρχές».

Στο Οβάλ Γραφείο, ωστόσο, ο Τραμπ είπε στον Ερντογάν ότι θα «πετύχει» να αγοράσει τα πράγματα που «θα ήθελε να αγοράσει». «Χρειάζεται ορισμένα πράγματα και εμείς χρειαζόμαστε ορισμένα πράγματα», είπε. «Και θα καταλήξουμε σε ένα συμπέρασμα. Θα το μάθετε μέχρι το τέλος της ημέρας».

Η συνάντηση μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν είναι η δεύτερη αυτή την εβδομάδα, μετά από μια σύντομη συζήτηση που είχαν για τη Γάζα στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, μαζί με ηγέτες από διάφορες αραβικές και μουσουλμανικές χώρες.

Σε συνέντευξή του στο Fox, ο Ερντογάν κατηγόρησε τον σύμμαχο των ΗΠΑ, το Ισραήλ, ότι διαπράττει «πλήρη γενοκτονία» στη Γάζα και έδειξε ως υπαίτιο τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, μια θέση που διαφέρει εντελώς από τις δημόσιες δηλώσεις του Τραμπ.

Ωστόσο, την Πέμπτη στο Οβάλ Γραφείο, οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Τουρκίας απέφυγαν να εκφράσουν δημόσια τη διαφωνία τους σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα.

Οι συμφωνίες που υπεγράφησαν

Οι συμφωνίες που υπέγραψαν ΗΠΑ και Τουρκία, όπως έχουν γίνει μέχρι στιγμής γνωστές από τουρκικές πηγές:

  • Η Τουρκία υπέγραψε με τις ΗΠΑ 20ετή συμφωνία ύψους 43 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ετήσια εισαγωγή 4 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ έως το 2045.
  • Η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με την Boeing αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων για την αγορά περισσότερων από 200 επιβατικών αεροσκαφών.
  • Υπογράφηκε Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας στον τομέα της Πολιτικής Πυρηνικής Ενέργειας.

Το πρωί της Παρασκευής 26/9, η τουρκική αεροπορική εταιρεία Turkish Airlines ανακοίνωσε ότι αποφάσισε να αγοράσει 75 αεροσκάφη από την Boeing, τα 50 από αυτά σε παραγγελία και τα 25 σε καθεστώς εναλλακτικής επιλογής (option) για τους τύπους B787-9 και B-787-10.

Σε μία ανακοίνωση προς το Χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, η τουρκική αεροπορική εταιρεία ανέφερε ότι έχει ολοκληρώσει τις διαπραγματεύσεις με την Boeing για τη συνολική αγορά 150 αεροσκαφών. Από αυτά, τα 100 σε παραγγελία και τα υπόλοιπα 50 σε καθεστώς εναλλακτικής επιλογής για τους τύπους 737-8/10 MAX.

Σύμφωνα με την Turkish Airlines, οι παραγγελίες για τα αεροσκάφη 737-8/10 MAX θα γίνουν ανάλογα με την επιτυχή κατάληξη των συζητήσεων που διεξάγονται με την εταιρεία παραγωγής κινητήρων CFM International.