Σαν σήμερα 19 Σεπτεμβρίου: Ο Έλληνας φοιτητής Κώστας Γεωργάκης αυτοπυρπολείται για να καταγγείλει τη Χούντα

Στις 19 Σεπτεμβρίου 1970, σε μια πλατεία της Γένοβας στην Ιταλία, ο 22χρονος φοιτητής Γεωλογίας, Κώστας Γεωργάκης από την Κέρκυρα έβαλε τέλος στη ζωή του με τον πιο σκληρό και συγκλονιστικό τρόπο: αυτοπυρπολήθηκε φωνάζοντας «Ζήτω η ελεύθερη Ελλάδα». Η πράξη του ήταν μια κραυγή αντίστασης απέναντι στη Χούντα των Συνταγματαρχών, που από το 1967 καταπίεζε τον ελληνικό λαό με διώξεις, λογοκρισία και βία.

Ήταν ξημερώματα, όταν ο νεαρός φοιτητής στάθμευσε το μικρό του Fiat στην πλατεία Ματτεότι. Έλουσε τα ρούχα του με βενζίνη και έβαλε φωτιά, τρέχοντας με τα χέρια ανοιχτά και φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της ελευθερίας της πατρίδας του. Οδοκαθαριστές έσβησαν τις φλόγες και τον μετέφεραν στο νοσοκομείο Σαν Μαρτίνο, όπου κατέληξε από τα φρικτά εγκαύματα.

Παρά τη λογοκρισία που είχε επιβληθεί στον ελληνικό Τύπο, η είδηση δεν μπόρεσε να αποσιωπηθεί. Το Associated Press μετέδωσε την αυτοπυρπόληση και η είδηση δημοσιεύτηκε στα πρωτοσέλιδα εφημερίδων του εξωτερικού αλλά και στα «ΝΕΑ» της 21ης Σεπτεμβρίου 1970.

Ο Γεωργάκης δεν ήταν τυχαίος νέος. Είχε έντονη αντιδικτατορική δράση στην Ιταλία, συμμετέχοντας στην Ένωση Κέντρου και την ΕΔΗΝ, οργανώνοντας εκδηλώσεις και κυκλοφορώντας αντιστασιακό υλικό. Ήξερε ότι με την πράξη του θα άφηνε πίσω του μια δυνατή μαρτυρία. Όπως έγραψε σε φίλο του λίγο πριν: «Είμαι βέβαιος ότι, αργά ή γρήγορα, οι λαοί της Ευρώπης θα καταλάβουν ότι ένα φασιστικό καθεστώς, όπως το Ελληνικό, δεν είναι μόνο προσβολή στην αξιοπρέπεια των ελευθέρων ανθρώπων, αλλά και απειλή για την ίδια την Ευρώπη».

Δύο ημέρες πριν αυτοπυρποληθεί, ο Γεωργάκης έγραψε στον πατέρα του στην Κέρκυρα:

«Αγαπητέ μου πατέρα,

Συγχώρεσέ με για την πράξη μου αυτή. Δεν θέλω να κλάψης. Ο γιος σου δεν είναι ήρωας, αλλά ένας απλός άνθρωπος, όπως όλοι οι άλλοι.

Φίλησε αντί για μένα τη γη της πατρίδος μας. Δεν ήθελα να διατρέξετε οιονδήποτε κίνδυνο, εξ’ αιτίας της δραστηριότητός μου. Δεν μου έμενε, παρά να ενεργήσω σαν ελεύθερος άνθρωπος.

Σε φιλώ,

Ο Κωνσταντίνος σου»

Η Χούντα προσπάθησε να αποκρύψει τα πολιτικά κίνητρα της θυσίας του, πιέζοντας τον πατέρα του να δηλώσει ότι ο γιος του αυτοκτόνησε για προσωπικούς λόγους. Παρ’ όλα αυτά, η πράξη του συγκλόνισε την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη και έγινε σύμβολο της ελληνικής αντίστασης.

Όπως έγραψε το «Βήμα» λίγα χρόνια αργότερα: «Πυρπολώντας τον εαυτό του, ο νεαρός πατριώτης θέλησε να συνεγείρη τις συνειδήσεις της δημοκρατικής Ευρώπης». Στην Κέρκυρα σήμερα υπάρχει άγαλμά του, υπενθυμίζοντας ότι ένας 22χρονος Έλληνας, με την τελευταία του πράξη, έστειλε μήνυμα ελευθερίας και αξιοπρέπειας πέρα από τα σύνορα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1888: Διεξάγεται ο πρώτος διεθνής διαγωνισμός γυναικείας ομορφιάς στο Σπα του Βελγίου, καθιερώνοντας τον θεσμό των καλλιστείων στον σύγχρονο κόσμο. Το πρώτο βραβείο απονέμεται στη 18χρονη Μπέρθα Σουκαρέτ από τη Γουατεμάλα, ξεκινώντας μια παγκόσμια παράδοση που αναδεικνύει πρότυπα ομορφιάς και προκαλεί συζητήσεις για τη θέση της γυναίκας στην κοινωνία.

1931: Ο χρηματιστηριακός πανικός που ξεσπά σε Αμερική και Ευρώπη αναταράσσει και την Ελλάδα. Σημειώνεται υποτίμηση των αξιών και χρεοκοπία χρηματιστών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ το Χρηματιστήριο κλείνει προσωρινά λόγω της κρίσης, προκαλώντας βαθύ αντίκτυπο στην οικονομία και την κοινωνία της χώρας.

1952: Οι ΗΠΑ απαγορεύουν στον Τσάρλι Τσάπλιν να ξαναμπεί στη χώρα, έπειτα από ένα ταξίδι που πραγματοποίησε στην Αγγλία.

1955: Ο πρόεδρος της Αργεντινής, Χουάν Περόν, ανατρέπεται από στρατιωτικό πραξικόπημα.

1957: Τίθεται για πρώτη φορά από τον πρωθυπουργό Κωνσταντίνο Καραμανλή το ζήτημα μεταφοράς του διεθνούς αερολιμένα Αθηνών από το Ελληνικό. Η τελική μετεγκατάσταση πραγματοποιείται στις 29 Μαρτίου 2001, με τη λειτουργία του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» στα Σπάτα. Το αεροδρόμιο ονομάζεται προς τιμήν του Ελευθέριου Βενιζέλου, ο οποίος ως πρωθυπουργός ίδρυσε Υπουργείο Αεροπορίας και έβαλε τις βάσεις για την οργάνωση της Πολιτικής Αεροπορίας στην Ελλάδα.

1961: Ιδρύεται η «Ένωσις Κέντρου» με αρχηγό τον Γεώργιο Παπανδρέου, έναν ετερόκλητο συνασπισμό προσωπικοτήτων από τον χώρο του κέντρου και της φιλελεύθερης παράταξης. Στη διοικούσα επιτροπή συμμετέχουν οι Γεώργιος Αθανασιάδης-Νόβας, Παυσανίας Κατσώτας, Σταύρος Κωστόπουλος, Αλέξανδρος Μπαλτατζής, Σάββας Παπαπολίτης, Στέφανος Στεφανόπουλος και Ηλίας Τσιριμώκος, συμμετέχοντας στην προσπάθεια για ενότητα και δημοκρατική ανατροπή της Δεξιάς στην Ελλάδα.

1970: Ο Κώστας Γεωργάκης, Έλληνας φοιτητής γεωλογίας, αυτοπυρπολείται στην πλατεία Ματεότι στη Γένοβα της Ιταλίας, ως ένδειξη διαμαρτυρίας κατά του δικτατορικού καθεστώτος του Γεωργίου Παπαδόπουλου.

1982: Χρησιμοποιείται για πρώτη φορά σε διαδικτυακή επικοινωνία το smiley 🙂 . Τη χρήση του συγκεκριμένου συμβόλου προτείνει ο Σκοτ Φάλμαν.

1989: Ο Βούλγαρος πρωταθλητής της άρσης βαρών Ναούμ Σαλαμάνοφ (μετέπειτα Ναΐμ Σουλεϊμάνογλου) ζητά πολιτικό άσυλο στην τουρκική πρεσβεία της Αθήνας, ξεφεύγοντας από το καθεστώς της Βουλγαρίας και την καταπίεση της τουρκικής μειονότητας. Αλλάζει υπηκοότητα και όνομα, γράφοντας ιστορία στο άθλημα με την τουρκική σημαία και κατακτώντας τρία χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια.

1990: Κυκλοφορεί το τελευταίο φύλλο της εφημερίδας «Η Πρώτη».

2020: Ένας σπάνιος μεσογειακός κυκλώνας που μοιάζει με τροπικό (medicane), με ανέμους έως και 120 χλμ./ ώρα, σκοτώνει τρεις ανθρώπους καθώς περνάει πάνω από την Ελλάδα με κατεύθυνση το νησί της Κρήτης. Περίπου 5.000 σπίτια στην Καρδίτσα πλήττονται από πλημμύρες και ισχυρούς ανέμους. Ένα άτομο εξακολουθεί να αγνοείται.

Γεννήσεις

Θάνατοι

Εορτολόγιο