Ολοκληρώθηκαν τις τελευταίες ημέρες οι υποβρύχιες ανασκαφές που έφεραν στο φως έναν εντυπωσιακά καλοδιατηρημένο θερμικό χώρο ρωμαϊκής εποχής, τρία μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, στο κέντρο του Portus Iulius, στη ζώνη Β του Υποθαλάσσιου Πάρκου της Μπάια που είναι γνωστή και ως θάλασσα της ακολασίας, κοντά στη Νάπολη.
Η έρευνα ξεκίνησε μετά τον εντοπισμό του χώρου το 2023 και επέτρεψε την πλήρη τεκμηρίωση μιας σπάνιας δομής, η οποία ανοίγει νέες προοπτικές για τη μελέτη του αρχαιολογικού συγκροτήματος που σήμερα βρίσκεται βυθισμένο λόγω της καθίζησης του εδάφους (bradisismo).
Ο χώρος ταυτίζεται με λουτρό θερμού ατμού (laconicum), αντίστοιχο με ρωμαϊκή σάουνα, και ξεχωρίζει για το άριστο επίπεδο διατήρησής του. Το δάπεδο με το πρωτότυπο μωσαϊκό παραμένει στη θέση του, στηριγμένο σε μικρούς πλίνθινους στύλους (suspensurae), που δημιουργούσαν κενό για τη διοχέτευση θερμού αέρα. Παράλληλα, σωλήνες ενσωματωμένοι στους τοίχους μετέφεραν τη θερμότητα ομοιόμορφα σε όλο τον χώρο.
Κατά τη διάρκεια των ανασκαφών εντοπίστηκαν επίσης πλήθος κεραμικών αντικειμένων, τα οποία μελετώνται και θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά για την ανασύσταση της ιστορίας του χώρου. Οι πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν ότι η ανάλυσή τους θα αποκαλύψει λεπτομέρειες για τις τεχνικές κατασκευής, αλλά και για τις συνθήκες καταστροφής και εγκατάλειψης του συγκροτήματος. Δεν αποκλείεται, μάλιστα, να πρόκειται για τις περίφημες Θέρμες της Βίλας του Κικέρωνα, που μνημονεύονται σε αρχαίες πηγές και τοποθετούνται ακριβώς στην περιοχή της Μπάια.
Εξίσου εντυπωσιακά είναι τα ίχνη τοιχογραφιών που διατηρήθηκαν αποσπασματικά στους τοίχους, με χρωματικά στρώματα που επιβίωσαν παρά τη μακραίωνη παραμονή τους στον βυθό. Τα ευρήματα αυτά υποδεικνύουν ότι ο χώρος διέθετε πλούσιο διακοσμητικό πρόγραμμα, σύμφωνο με το αισθητικό γούστο της ρωμαϊκής εποχής για τα θερμικά λουτρά.
Το φθινόπωρο έχει προγραμματιστεί συντήρηση του μωσαϊκού δαπέδου, όπου εντοπίζονται επικαθίσεις κονιάματος, καθώς και εργασίες διατήρησης στις τοιχογραφίες, προκειμένου να σωθούν τα εναπομείναντα ίχνη χρώματος. Η συνδυαστική μελέτη των κεραμικών ευρημάτων και των δομικών στοιχείων αναμένεται να φωτίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια τη χρονολόγηση και τις φάσεις ζωής αυτού του μοναδικού μνημείου.
