Μια αναπάντεχη ανακάλυψη ταράζει τα νερά της επιστήμης: ερευνητές εντόπισαν εντελώς τυχαία ένα νέο όργανο στο ανθρώπινο σώμα, που μέχρι σήμερα δεν γνωρίζαμε καν ότι υπήρχε.
Η ανακάλυψη έγινε το 2020 από επιστήμονες του Ολλανδικού Ινστιτούτου Καρκίνου, οι οποίοι μελετούσαν τον καρκίνο του προστάτη. Αν και η έρευνά τους αφορούσε τα γεννητικά όργανα, το νέο όργανο εντοπίστηκε μέσα στο κεφάλι, πίσω από τη μύτη.
Πρόκειται για ένα ζεύγος σιελογόνων αδένων, οι οποίοι είχαν παραμείνει «κρυφοί» για αιώνες. Οι επιστήμονες τούς έδωσαν το όνομα tubarial salivary glands (σωληναριακοί σιελογόνοι αδένες). Ο ρόλος τους είναι να λιπαίνουν και να υγραίνουν την περιοχή του λαιμού πίσω από τη μύτη και το στόμα, εξυπηρετώντας μια ζωτικής σημασίας λειτουργία.
Το πώς βρέθηκαν είναι εξίσου εντυπωσιακό: κατά τη διάρκεια εξετάσεων με αξονικές και PET τομογραφίες σε ασθενείς που είχαν λάβει ενέσεις με ραδιενεργή γλυκόζη, οι ερευνητές παρατήρησαν δύο σημεία στο κεφάλι να «φωτίζονται» αναπάντεχα. Έπειτα από περαιτέρω ανάλυση, κατέληξαν ότι επρόκειτο για άγνωστους μέχρι τότε σιελογόνους αδένες.
«Οι άνθρωποι έχουν τρία γνωστά ζεύγη μεγάλων σιελογόνων αδένων, αλλά όχι σε αυτήν την περιοχή», εξηγεί ο Dr. Wouter Vogel, ογκολόγος-ακτινοθεραπευτής του Ολλανδικού Ινστιτούτου Καρκίνου. «Μέχρι τώρα πιστεύαμε ότι στη ρινοφαρυγγική περιοχή υπήρχαν μόνο μικροσκοπικοί αδένες, διάσπαρτοι κατά χιλιάδες. Φανταστείτε λοιπόν την έκπληξή μας όταν βρήκαμε αυτούς».
Η σημασία της ανακάλυψης είναι μεγάλη: η ύπαρξη των νέων αδένων μπορεί να εξηγήσει γιατί οι ασθενείς με καρκίνο που υποβάλλονται σε ακτινοθεραπεία συχνά εμφανίζουν ξηροστομία και δυσκολία στην κατάποση. Μέχρι σήμερα κανείς δεν γνώριζε ότι το συγκεκριμένο σημείο έπρεπε να προστατευτεί κατά τη θεραπεία, με αποτέλεσμα ένα και μόνο «λανθασμένο χτύπημα» ακτινοβολίας να μπορούσε να καταστρέψει μόνιμα τους αδένες.
Πλέον, οι επιστήμονες αισιοδοξούν ότι η νέα γνώση θα βοηθήσει στην καλύτερη στόχευση των θεραπειών και στη μείωση των παρενεργειών για τους ασθενείς. Όπως τονίζουν, το επόμενο βήμα είναι να αναπτυχθούν μέθοδοι ώστε να προστατεύεται το νέο όργανο κατά τη διάρκεια των αντικαρκινικών θεραπειών.
