Οι Συλλογές του Τατοΐου κρύβουν έναν πλούτο αρχαιοτήτων, αναδεικνύοντας το ίδιο το κτήμα – που βρίσκεται στην περιοχή της αρχαίας Δεκελείας – ως έναν χώρο με μακρά ιστορία ανασκαφών.

Ήδη από τον 19ο αιώνα, το ενδιαφέρον για τον αρχαιολογικό πλούτο της περιοχής εκδηλώθηκε με έρευνες από προσωπικότητες όπως ο στρατηγός Τιμολέων Βάσσος και ο αρχαιολόγος Arthur Milchhöfer, όπως αναφέρει το Υπουργείο Πολιτισμού για τις συλλογές του Τατοΐου.

Μάλιστα, σε έναν παλαιό ανεμόμυλο, γνωστό ως «το Ρολόι», λειτουργούσε ένα μικρό αρχαιολογικό μουσείο που περιλάμβανε ευρήματα από τις ανασκαφές και βαλσαμωμένα ζώα.

Το μουσείο αυτό καταστράφηκε στη μεγάλη πυρκαγιά του 1916. Ο πρίγκιπας Χριστόφορος στα απομνημονεύματά του περιέγραφε γλαφυρά τα παιχνίδια των νεαρών μελών της οικογένειας του Γεωργίου Α’ ανάμεσα στα αγάλματα και τα αρχιτεκτονικά μέλη του χώρου.

Η βασίλισσα Φρειδερίκη ως συλλέκτρια και οι πριγκίπισσες ως αρχαιολόγοι

Το αρχαιολογικό πάθος μεταδόθηκε και στις νεότερες γενιές. Τη δεκαετία του 1950, οι πριγκίπισσες Σοφία και Ειρήνη πραγματοποίησαν αρχαιολογικές έρευνες υπό την καθοδήγηση της δασκάλας τους, Θεοφανούς Αρβανιτοπούλου, δημοσιεύοντας τα πορίσματα στο βιβλίο «Όστρακα εκ Δεκελείας».

Κατά τις πρόσφατες καταγραφές στο Τατόι, εντοπίστηκαν μάλιστα ταπεινά όστρακα που εικάζεται ότι μάζευαν οι δύο αδελφές κατά τους περιπάτους τους, ταξινομώντας τα με αρχαιολογική μέθοδο σε κουτιά, κάποια από τα οποία έφεραν ακόμη ενδείξεις όπως «από το λόφο μας», «Κέρκυρα», «Πέλλα», κ.ο.κ.

Ωστόσο, συλλέκτρια με την πλήρη έννοια του όρου υπήρξε η βασίλισσα Φρειδερίκη. Η ιδιωτική συλλογή της αναγνωρίστηκε με Υπουργική Απόφαση τον Μάιο του 1975, αν και χωρίς αναλυτικό κατάλογο, παραπέμποντας στην ελλιπή απογραφή του 1973.

Τα ευρήματα που ξεχωρίζουν

Μέχρι στιγμής, έχει δημοσιοποιηθεί ένα τμήμα της συλλογής αρχαιοτήτων, το οποίο αποτελείται από περίπου 200 ελληνικές και κυπριακές αρχαιότητες, καλύπτοντας χρονικά την περίοδο από την Προϊστορία έως και τους ύστερους ρωμαϊκούς χρόνους.

Μεταξύ των αντικειμένων που ξεχωρίζουν περιλαμβάνονται:

Η πρωτοκυκλαδική μαρμάρινη «καντήλα».

Κρατηρίσκος (καντήλα) από παριανό μάρμαρο με γκριζομπλέ φλεβώσεις. Έχει κωνικό λαιμό και πόδι, ενώ στο σώμα υπάρχουν, διαμετρικά τοποθετημένα, τέσσερα διάτρητα εξογκώματα ως λαβές, που πιθανώς χρησίμευαν για την ανάρτηση ή τη μεταφορά του αγγείου. Χρονολόγηση 323 – 31 π.Χ.

Το γεωμετρικό κύπελλο του Ζωγράφου του Διπύλου.

Μελανόγραφο πήλινο κύπελλο, τύπου Διπύλου, του Ζωγράφου του Διπύλου. Χρονολόγηση 900 – 700 π.Χ.

Γυναικεία κεφαλή

Η γυναικεία κεφαλή των κλασικών χρόνων (δώρο της ελληνικής κυβέρνησης προς τον Διάδοχο Κωνσταντίνο επ’ ευκαιρία της ενηλικίωσης του). Χρονολόγηση 425 – 401 π.Χ.

Αγαλμάτιο γυναικείας μορφής – Πεπλοφόρος

Μαρμάρινο αγαλμάτιο γυναικείας ιστάμενης πεπλοφόρου μορφής επί ακανονίστου σχήματος πλίνθου. Χρονολόγηση 323 – 31 π.Χ.

Κορινθιακό κράνος

Χάλκινο κράνος κορινθιακού τύπου που φέρει αρκετές διαβρώσεις και ίχνη οξείδωσης – Χρονολόγηση
575 – 526 π.Χ.

Οπισθότμητη πρόχους

Οπισθότμητη πρόχους, ερυθροστιλβωτής κεραμικής (Red polished ware). Συγκολλημένη από τρία θραύσματα στο σώμα. Πρωτοκυπριακή ΙΙΙ εποχή. Χρονολόγηση 2000 – 1900 π.Χ.

Ορειχάλκινος μονόστομος πέλεκυς

Υλικό: Ορείχαλκος, Διαστάσεις: Μήκος: 5.3 εκ. Χρονολόγηση: 3300 – 1050 π.Χ.

Καλυκωτός ερυθρόμορφος κρατήρας

Στη μια όψη εικονίζεται ιστάμενη όρθια ανδρική ιματιοφορούσα μορφή συγκρατεί με το δεξί της χέρι τη μέση καθώς συνομιλεί με χαλαρά καθήμενη γυναικεία μορφή ενδεδυμένη με αχειρίδωτο χιτώνα και στην άλλη καθήμενο ζευγάρι, από το οποίο αναγνωρίζεται καθαρά η φτερωτή Νίκη. Χρονολόγηση
300 π.Χ. – 199 μ.Χ.

Χάλκινο ειδώλιο ερωτιδέα

Η γυμνή μορφή πατά πάνω σε σύγχρονη βάση. Το σώμα σε μετωπική στάση. Στηρίζεται στο δεξί σκέλος με το αριστερό να λυγίζει μπροστά και στο πλάι. Η κίνηση μεταφέρεται στη λεκάνη που χαμηλώνει αριστερά και υψώνεται δεξιά. Η κεφαλή αποδίδεται με πυκνή, κοντή και ογκώδη κόμη. Χρονολόγηση: 100 π.Χ. — 99 μ.Χ.

Επιπλέον, την αρχαιολογική συλλογή συμπληρώνουν κυπριακά αγγεία που είτε αγοράστηκαν είτε προσφέρθηκαν ως δώρα, καθώς και μεταβυζαντινές και νεότερες εικόνες και εκκλησιαστικά σκεύη

Δείτε όλη τη συλλογή του Τατοΐου, ΕΔΩ