Πρέπει να συνομιλούμε με την Τουρκία. Όποτε δεν το κάναμε, η Τουρκία διεύρυνε την ατζέντα της. Να μην της αφήνουμε χώρο να προσθέτει πράγματα που είναι παράλογα και αστήριχτα. Ο πτέραρχος εν αποστρατεία Κωνσταντίνος Ιατρίδης ξεκαθαρίζει πως το «συνομιλώ», δε σημαίνει πως υποχωρώ από τις κόκκινες γραμμές μου – από τα εθνικά μου συμφέροντα και από τα θέματα κυριαρχίας.

Ο έμπειρος στρατιωτικός είναι ο καλεσμένος στο podcast του Newsbeast. Μαζί συζητήσαμε για τις εξελίξεις στα ελληνοτουρκικά μετά τις συναντήσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. «Ό,τι γίνεται αυτή τη φορά, γίνεται σε ανώτερο και ανώτατο επίπεδο – και είναι θετικό. Βέβαια δεν κρατάμε μεγάλο καλάθι. Είμαστε επιφυλακτικοί γιατί ο κύριος Ερντογάν άλλα λέει μέσα άλλα λέει έξω. Είναι δύο Ερντογάν», είπε. Και πρόσθεσε: «Έχουμε περίπου 6 με 7 μήνες που υπάρχει ηρεμία στο Αιγαίο. Και αυτή η ηρεμία έχει κέρδος για την Ελλάδα. Κερδίζουμε χρόνο, άρα εξοπλιζόμαστε. Υπάρχει και οικονομικό όφελος γιατί δεν έχουμε τις συνεχόμενες αναχαιτίσεις και εμπλοκές, αν θέλετε, που σαφώς το κόστος είναι μεγάλο».

Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση δύο ιδιαίτερα σοβαρών στρατιωτικών περιστατικών, ρωτήσαμε τον Κωνσταντίνο Ιατρίδη ποια είναι η εικόνα των Ενόπλων Δυνάμεων σήμερα. «Τα τέσσερα τελευταία χρόνια, οι Ένοπλες Δυνάμεις, μετά από 15 χρόνια αδράνειας ή απραξίας, αρχίζουν και εξοπλίζονται. Φτάσαμε στο σημείο να έχουμε σήμερα 18 Rafale, μέχρι τον Ιούνιο του 2024 θα έχουμε μια πλήρη μοίρα – με 24 . Έχουμε 13 εκσυγχρονισμένα Viper και στο τέλος του χρόνου θα έχουμε περίπου άλλη μια μοίρα. Θα έρθουν σε δύο χρόνια οι φρεγάτες Belharra. Αρχίζουμε και αποκτούμε υπεροχή έναντι της Τουρκίας – και αυτό δεν το λέμε μόνο εμείς, το λένε οι ίδιοι οι αναλυτές της Τουρκίας. Οι ισορροπίες έχουν αλλάξει υπέρ της Ελλάδος. Τα Rafale είναι ο φόβος και ο τρόμος. Η αποτρεπτική μας ικανότητα ενισχύεται. Όταν έχεις ισχυρές Ένοπλες Δυνάμεις έχει και ένα κύρος. Όταν είσαι ισχυρός στο πεδίο, τότε είσαι ισχυρός και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».

Η φωτιά στην αποθήκη πυρομαχικών

Τι πήγε τόσο στραβά το καλοκαίρι και η ανεξέλεγκτη φωτιά στο Βόλο έφτασε στην αποθήκη πυρομαχικών στη Νέα Αγχίαλο; Εκεί είδαμε εκρήξεις πυρομαχικών και προληπτικές μετακινήσεις αεροσκαφών. Δεν υπάρχουν πρωτόκολλα ασφαλείας που έπρεπε να ενεργοποιούν ώστε μη γίνουμε μάρτυρες τέτοιων γεγονότων; «Οι άνεμοι ήταν τόσοι ισχυροί, άλλαξαν την πορεία και η φωτιά πήγε στο αεροδρόμιο και πλησίασε το χώρο των πυρομαχικών. Ο χώρος φυλάσσεται. Έχει συστήματα ασφαλείας. Εκεί οι αποθήκες είναι πακτωμένες και με τσιμέντο, με συστήματα πυρόσβεσης. Υπάρχουν όπλα που είναι ευαίσθητα και ακριβά. Υπάρχουν όμως και κάποιες βόμβες, πέριξ των αποθηκών, οι οποίες εξερράγησαν. Ήταν σε υπόστεγα, όπως ακριβώς προβλέπεται από τα πρωτόκολλα. Βόμβες χωρίς τους πυροσωλήνες, πάνω σε κλίνες, που είναι έτοιμες ανά πάσα στιγμή αν υπάρξει μια κατάσταση να φορτωθούν. Αυτές οι βόμβες εξερράγησαν. Ο χώρος των πυρομαχικών με ευθύνη του διοικητή της μονάδας θα πρέπει ν’ αποψιλώνεται. Να καθαρίζεται και να υπάρχει μια ζώνη πυροπροστασίας τόσο μεγάλη που να μην επιτρέπει στη φωτιά να πλησιάσει. Απ’ ό,τι φάνηκε, κάποιος χώρος των πυρομαχικών δεν είχε καθαριστεί καλά. Αυτό είναι θέμα διοικητού», εξηγεί ο Κωνσταντίνος Ιατρίδης.

Τα ελικόπτερα στο Στεφανοβίκειο

Η κακοκαιρία Ντάνιελ που έπληξε κυρίως τη Θεσσαλία, προκάλεσε πολλά προβλήματα και στο αεροδρόμιο του Στεφανοβικείου, με ελικόπτερα να βρίσκονται στα νερά. Είναι κάτι που συμβαίνει; «Όχι», απαντάει ο έμπειρος στρατιωτικός. «Την ευθύνη σε μια μονάδα την έχει πάντα ο διοικητής. Εφόσον υπήρξαν προειδοποιήσεις από τους μετεωρολόγους ότι αναμένονται ισχυρά καιρικά φαινόμενα, θα έπρεπε ο διοικητής κατόπιν αδείας του αρχηγού του ΓΕΣ ή του ΓΕΕΘΑ να απογειώσει τα ελικόπτερα και να τα πάει σε άλλο εναλλακτικό αεροδρόμιο – στη Λάρισα ή στην Αγχίαλο. Αυτό δεν έγινε. Έγινε κατόπιν. Δε συμβαίνει συχνά. Θα πω και το άλλο όμως. Κάποιοι συνάδελφοι που στέλνουν φωτογραφίες σε δημοσιογράφους και δημοσιεύονται, θα πρέπει να είναι πάρα πολύ προσεκτικοί διότι αυτό δεν κάνει μόνο κακό στη μονάδα. Κάνει κακό και στην εμφάνιση της χώρας μας».

Ο ρόλος των Ενόπλων Δυνάμεων στις φυσικές καταστροφές

Με αφορμή τις καταστροφικές φωτιές και τις πλημμύρες που δεν άφησαν σχεδόν τίποτα όρθιο στο πέρασμά τους, στη δημόσια συζήτηση τέθηκε ο τρόπος που συμμετέχει ο στρατός σε τέτοια γεγονότα. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει, μήπως θα έπρεπε ν’ αλλάξει και ο ρόλος του στρατού στην αντιμετώπιση των φυσικών φαινομένων; «Υπάρχει το σχέδιο Δευκαλίων, στο οποίο εμπλέκεται ο στρατός – εφόσον αιτηθεί από το Υπουργείο Πολιτικής Προστασίας ή από το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο. Υπάρχουν ομάδες που είναι πάρα πολύ καλά εκπαιδευμένες, με όλα τα απαραίτητα εργαλεία και μέσα. Από ’κει και πέρα, αν θα υπάρξει, όπως είχε ακουστεί, κάποιος άλλος νόμος που θα εμπλέκει τις Ένοπλες Δυνάμεις άμεσα, χωρίς αίτημα του Υπουργείου, παρά μόνο εντολή του υπουργού Άμυνας, αυτό είναι άλλο θέμα. Αυτό που μπορώ να πω είναι πως ο πιο αξιόπιστος δημόσιος οργανισμός είναι οι Ένοπλες Δυνάμεις και όπου έχουν εμπλακεί, έχουν φέρει αποτέλεσμα. Οι δυνατότητες του Στρατού είναι τεράστιες. Πρέπει οι Ένοπλες Δυνάμεις να βοηθούν σε τέτοιου είδους καταστροφές. Όταν πηγαίνουν, ο κόσμος νιώθει ασφάλεια».

Η παραίτηση Μενέντεζ

Ο Αμερικανός γερουσιαστής Mπομπ Μενέντεζ είναι ο μεγαλύτερος υποστηριχτής της συνέχισης του εμπάργκο κατά των Τούρκων. Μπορεί η παραίτησή του ν’ αλλάξει τις ισορροπίες στα εξοπλιστικά; «Ήταν μια δυσάρεστη εξέλιξη, ένα πλήγμα για την Ελλάδα. Ο Μενέντεζ ήταν ένας ισχυρός υποστηρικτής των ελληνικών και των κυπριακών συμφερόντων. Πέραν της ομογένειας, σε αυτόν οφείλεται πως η Τουρκία βγήκε από το πρόγραμμα των F-35 και ότι μέχρι τώρα δεν έχει πάει ακόμη τα F-16, σημειώνει ο κ. Ιατρίδης «Δεν πρέπει να πανηγυρίζει η Τουρκία γιατί ο κύριος Κάρντιν που αντικατέστησε τον Μενέντεζ είναι της ίδιας άποψης, αλλά υπάρχουν και άλλοι τρεις των άλλων επιτροπών που είναι στην ίδια λογική. Βεβαίως δεν ξέρουμε κατά πόσο θα μπορέσουν να αντισταθούν, γιατί υπάρχει πίεση. Και να τα πάρει η Τουρκία, γιατί πιστεύω πως θα τα πάρει, θα γίνει με κάποιες προϋποθέσεις. Μέχρι όμως να γίνει αυτό, η Ελλάδα θα έχει το χρόνο να είναι ένα βήμα μπροστά. Θα έχει ποιοτικό πλεονέκτημα, θα έχει μια υπεροχή.

Ολόκληρη η συζήτηση με τον Κωνσταντίνο Ιατρίδη