Η συζήτηση φουντώνει στην Ιταλία αναφορικά με την εισαγωγή, από την κυβέρνηση, ενός νέου εγχώριου νομίσματος, προκειμένου να ξεπληρώσει τα χρέη της αλλά και σχετικά με την πιθανότητα ο Συνασπισμός των Ευρωσκεπτικιστών της Ρώμης να το χρησιμοποιήσει για να ανοίξει τον δρόμο για την έξοδο της χώρας από την ευρωζώνη.

Αυτό γράφουν οι Financial Times σε δημοσίευμα με τίτλο «Η Ιταλία αναβιώνει την πρόταση του εναλλακτικού νομίσματος», σημειώνοντας πως υψηλόβαθμα στελέχη της Λέγκας, του Ματέο Σαλβίνι, έχουν ρίξει το θέμα αυτό στο τραπέζι.

Όμως πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει; Και πόσο πιθανό είναι να συμβεί; Η ιδέα του παράλληλου νομίσματος σημαίνει πως η κυβέρνηση της χώρας θα πρέπει να εκδώσει υποσχετικές, μικρής ονομαστικής αξίας, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν ως μέσο ανταλλαγής- τουλάχιστον αυτό πιστεύουν οι σύμβουλοι του Σαλβίνι.

Ο Claudio Borghi, ένας από τους σημαντικότερους οικονομικούς συμβούλους της Λέγκας, πρωτοστατεί στην προώθηση της ιδέας, όπως και ο Alberto Bagnai, πρόεδρος της επιτροπής Οικονομικών στην ιταλική γερουσία.

Ο Borghi, που επικρίνει σφοδρά τη συμμετοχή της Ιταλίας στη ζώνη του ευρώ, όπως σημειώνουν οι FT, είναι πρόεδρος της επιτροπής προϋπολογισμού στην κάτω Βουλή της Ιταλίας. Η πρόταση περιλαμβάνει τη δημιουργία νέου νομίσματος, που ονομάζεται mini-bills of Treasury (mini-BOTs), και το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο από την κυβέρνηση, για να πληρώσει τις οφειλές της προς τις επιχειρήσεις, όσο και από τους πολίτες για να πληρώσουν τους φόρους τους.

Έτσι θα εξελιχθεί σε παράλληλο τοπικό νόμισμα, εκτός από το επίσημο νόμισμα της Ιταλίας, το ευρώ. Παρότι δεν υπάρχουν λεπτομερείς προτάσεις, σύμφωνα με τον Tommaso Monacelli, καθηγητή Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Bocconi, τα mini-BOTs μπορούν να έχουν αξία από 1 ευρώ έως 50 ευρώ.

Ο Σαλβίνι, συνεχίζει το δημοσίευμα, δεν επέλεξε τους Borghi και Bagnai για υπουργικές θέσεις που θα τους έδιναν την εξουσία να εφαρμόσουν τις ριζοσπαστικές ιδέες τους, αλλά η ανέλιξή τους σε νομοθετικές θέσεις τους έχει δώσει βήμα για να διατυπώσουν τις προτάσεις τους. Η Λέγκα, που συγκυβερνά με το Κίνημα των Πέντε Αστέρων, περιλάμβανε τα mini-BOTs στο εκλογικό μανιφέστο της πέρσι, ενώ αναφέρονται και στη συμφωνία του κυβερνητικού συνασπισμού.

Η ιδέα έλαβε πέρσι αυξημένη προσοχή, όταν οι αγορές αντέδρασαν μετά την ψηφοφορία στην ιταλική Βουλή πρότασης να εξετάσει η κυβέρνηση τα mini-BOTs ως μέσο πληρωμής στους προμηθευτές της.

Η εισαγωγή πιθανού παράλληλου νομίσματος θα υπονόμευε τη συμμετοχή της Ιταλίας στο ευρώ, σύμφωνα με τον Marcello Messori, διευθυντή της σχολής Ευρωπαϊκής πολιτικής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο Luiss. «Η έκδοση mini-BOTs είναι ένας τρόπος να διευκολυνθεί η δημιουργία κυκλοφορίας διπλών νομισμάτων» σημειώνει.

Ο Riccardo Puglisi, οικονομολόγος του Πανεπιστημίου της Pavia, σχολίασε πως η πρόταση αποτελεί τρόπο να ανοίξει ο δρόμος για την έξοδο της Ιταλίας από την ευρωζώνη. Ορισμένοι λένε πως αυτό θα οδηγούσε τη χώρα στην παραβίαση ευρωπαϊκών συνθηκών.

«Θα αντιτίθετο στη συνθήκη του Ευρώ» τόνισε ο Lorenzo Codogno, πρώην επικεφαλής οικονομολόγος στο ιταλικό υπουργείο Οικονομικών.

Η Τράπεζα της Ιταλίας έχει απορρίψει αυτή την εκτίμηση επειδή «εφόσον δεν θα έχει νομική ισχύ, δεν παραβιάζει τις ευρωπαϊκές συνθήκες αναφορικά με την έκδοση νομισμάτων».

Σύμφωνα με αναλυτές, παρότι η ψηφοφορία της περασμένης εβδομάδας ανησύχησε τους επενδυτές, δεν είχε μεγάλη σημασία από νομοθετικής άποψης. Η κίνηση δεν ήταν νομικά δεσμευτική και η ψηφοφορία ήταν απλώς ενδεικτική, κάτι σύνηθες στην ιταλική Βουλή.

Ορισμένοι βουλευτές παραδέχθηκαν πως ψήφισαν χωρίς να γνωρίζουν επακριβώς το θέμα και οι αναλυτές τονίζουν πως δεν πρέπει η ψηφοφορία να ερμηνευτεί ως έκφραση της πρόθεσης του κοινοβουλίου. Ο Messori λέει χαρακτηριστικά: «Νομίζω πως ήταν απλώς ένα ατύχημα».

Ακόμα και εάν εκδοθούν τέτοιες υποσχετικές, νομική ισχύ θα αποκτήσουν μόνο αν η Ρώμη νομοθετήσει για να κάνει υποχρεωτική την αποδοχή τους ως μέσο πληρωμής. Το ιταλικό υπουργείο Οικονομικών έχει δη απορρίψει την κοινοβουλευτική διαδικασία σημειώνοντας πως «δεν υπάρχει ανάγκη ούτε εξετάζονται μέτρα κάθε τύπου, πόσο μάλλον η έκδοση υποσχετικών, για την αντιμετώπιση υποτιθέμενων καθυστερήσεων στις πληρωμές του κράτους».

Είναι χαρακτηριστικό πως ο Mauro Pisu, επικεφαλής του ιταλικού τμήματος του ΟΟΣΑ, χαρακτήρισε τα mini-BOTs «λύση που αναζητεί πρόβλημα». Υπάρχουν εναλλακτικοί τρόπο για να αντιμετωπιστούν τα χρέη της κυβέρνησης, πρόσθεσε.

«Έτσι, η ψηφοφορία της περασμένης εβδομάδας ήταν μόνο συμβολική» καταλήγουν οι FT, αλλά για τους Ιταλούς Ευρωσκεπτικιστές, ήταν μία ενίσχυση ηθικού».