Επιστολή Μίχαλου στον υπουργό Περιβάλλοντος

Δέσμη προτάσεων με στόχο τη διευκόλυνση των διαδικασιών ρύθμισης των αυθαίρετων επαγγελματικών εγκαταστάσεων, απέστειλε προς τον υπουργό Περιβάλλοντος Ευάγγελο Λιβιεράτο, ο πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος Κωνσταντίνος Μίχαλος.

Οι προτάσεις της Κ.Ε.Ε.Ε. αποσκοπούν στη βελτίωση των διατάξεων του νόμου 4014/2011, ειδικά για τη ρύθμιση των αυθαίρετων επαγγελματικών εγκαταστάσεων.

Όπως επισημαίνει ο κ. Μίχαλος, ο νόμος για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων δεν διευκολύνει την τακτοποίηση των επαγγελματικών εγκαταστάσεων, ενώ αντίθετα περιέχει ευνοϊκές ρυθμίσεις για τη τακτοποίηση των αυθαιρέτων κατοικιών.

Οι προτάσεις της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων αποσκοπούν στη βελτίωση του νόμου, τόσο για τη διευκόλυνση των διαδικασιών ένταξης στις ρυθμίσεις των επαγγελματικών ακινήτων, όσο και για τη σημαντική μείωση των προστίμων, δεδομένης και της πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που μαστίζει την επιχειρηματικότητα στη χώρα μας.

Τέλος, ο κ. Μίχαλος επισημαίνει ότι θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για την κυβέρνηση το ζήτημα του εξορθολογισμού της βιομηχανικής χωροθεσίας, της ανάπτυξης επιχειρηματικών πάρκων στην ελληνική επικράτεια και γενικότερα της βελτίωσης μέσω θεσμικών και οικονομικών κινήτρων του πλαισίου απόκτησης και ανάπτυξης επαγγελματικών υποδομών.

Ακολουθεί η επιστολή του προέδρου της Κ.Ε.Ε.Ε.

«Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Με την υπ’ αριθ. 2383/12.07.2012 επιστολή μας, που επιδόθηκε σε πρόσφατη συνάντησή μας στον Υπουργό Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών και Δικτύων, κ. Κωστή Χατζηδάκη, θέσαμε σειρά θεμάτων και δέσμη προτάσεων άμεσης προτεραιότητας που αφορούν στον εξορθολογισμό της βιομηχανικής χωροθεσίας και στη θεσμοθέτηση μέτρων διευκόλυνσης της επιχειρηματικότητας, ειδικά στον τομέα των Επαγγελματικών Εγκαταστάσεων. Ένα από τα μέτρα αυτά αφορά στην εστιασμένη τροποποίηση του Ν. 4014/2011, εις τρόπον ώστε να διευκολυνθούν οι επαγγελματίες να κάνουν χρήση των διατάξεων του Νόμου.

Ειδικότερα, παρακολουθούμε με πολύ προσοχή την εφαρμογή του Ν. 4014/2011 όσον αφορά ειδικότερα στη ρύθμιση των αυθαιρέτων επαγγελματικών εγκαταστάσεων. Και δεχόμαστε σωρεία παραπόνων και διαμαρτυριών από επαγγελματίες – μέλη μας για το ότι ο Νόμος ουδόλως ευνοεί την υπαγωγή επαγγελματικών εγκαταστάσεων σ’ αυτόν και για το λόγο αυτό (ο Νόμος) παραμένει πρακτικά αδρανής και ανεφάρμοστος, ειδικά για τις επαγγελματικές εγκαταστάσεις.

Έπειτα από τη συλλογή στοιχείων, την ανάδειξη περιπτώσεων και την κατάταξη προβλημάτων σε συγκεκριμένες κατηγορίες, όπως κατεγράφησαν από την Τεχνική Υποστήριξη της Κεντρικής Ένωσης Επιμελητηρίων Ελλάδος (αρμόδιος κ. Μανώλης Μπαλτάς, Πολιτικός Μηχανικός), έχουμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω:
– Ο Ν.4014/2011 είναι πράγματι καινοτομικός, πρακτικός και πραγματικός και επιχειρεί με τόλμη να αντιμετωπίσει την αλήθεια κατάματα, έστω και με την ευκαιρία και υπό το πρίσμα της οικονομικής κρίσης, που κανείς δεν αντιμετώπισε για δεκαετίες.

– Όμως ο υπόψη Νόμος αποδεικνύεται ότι γράφτηκε και ψηφίστηκε με δεσπόζουσα σκέψη και κατεύθυνση, τη ρύθμιση (σχεδόν αποκλειστικά) των αυθαίρετων κατοικιών, στους ιδιοκτήτες των οποίων προσφέρει (και καλώς ίσως) ενδιαφέροντα «bonus».

– Η θεσμοθέτηση τεσσάρων (4) γενικών κατηγοριών χρήσης, μεταξύ των οποίων και η ενότητα Τουρισμός – Βιομηχανία (αδιακρίτως), «αδικεί» κατάφωρα, πρωτίστως τη Βιομηχανία – Βιοτεχνία. Περαιτέρω η υπαγωγή της Μεταποίησης στην ενιαία κατηγορία Τουρισμός – Βιομηχανία «αδικεί», επίσης, κατάφωρα τη Βιομηχανία.

– Η χρήση ενιαίων συντελεστών, ανά είδος «παράβασης», για κάθε ακίνητο ανεξάρτητα της κατηγορίας στην οποία αυτό ανήκει, δημιουργεί σημαντικά αντικίνητρα για τη μη υπαγωγή των επαγγελματικών ακινήτων στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του Ν. 4014/2011.

Για παράδειγμα:

α) Η ενιαία αντιμετώπιση της κατηγορίας ρύθμισης αυθαιρέτων «ΕΚΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ» προσομοιάζει απολύτως και «απαραδέκτως» με τη Β’ κατοικία ή/και την Α’ κατοικία εκτός σχεδίου, ενώ ανέκαθεν υπήρχαν τουλάχιστον ζώνες οικιστικής ανάπτυξης εντός σχεδίου, σε αντίθεση με τις επαγγελματικές εγκαταστάσεις μεταποίησης, οι οποίες κατά κανόνα μπορούσαν (!) δυστυχώς να αναπτυχθούν αυθαιρέτως μόνο, αν όχι αποκλειστικά, εκτός σχεδίου.

β) Ο προσδιορισμός προστίμων για αυθαίρετη επαγγελματική εγκατάσταση, είτε χωρίς άδεια είτε λόγω αλλαγής χρήσης από αποθήκη σε βιομηχανία, εκτός σχεδίου, με καμία λογική προσέγγιση δεν μπορεί να οδηγεί σε ύψος προστίμου ίσου, περίπου ίσου ή/και χαμηλότερου από αυτό που προκύπτει για αυθαίρετη (χωρίς άδεια) ή μέσω αλλαγής χρήσης αποθήκης, κατασκευή εξοχικής κατοικίας (βίλας για παράδειγμα) με ισοδύναμο εμβαδόν.

Τα τεχνικά μεγέθη αυθαιρέτων υπερβάσεων είναι συντριπτικά ανισοδύναμα μεταξύ των διαφόρων χρήσεων και έτσι πρέπει να κριθούν και να υπαχθούν στο καθεστώς της ρύθμισης του Ν. 4014/2011. Δηλαδή 100 τμ. αυθαίρετη κατοικία, προσθήκη ή νέο κτήριο, είναι μια πλήρης κατοικία, ενώ 100 τμ. αυθαίρετο Βιομηχανικό κτήριο είναι το 5% ή μέχρι και το πολύ 20% ενός Βιομηχανικού συγκροτήματος νομίμως υφιστάμενου.

Ειδικότερα δε η περίπτωση αλλαγής χρήσης που συντριπτικά αφορά στα Βιομηχανικά κτήρια είναι μια ιδιάζουσα κατηγορία αυθαιρεσίας που χρειάζεται να «ευνοηθεί» από το Νόμο, σε μια χώρα που ποτέ δεν είχε οργανωμένη χωροταξική πολιτική για τη μεταποίηση, απέκτησε μόλις το 2009 Ειδικό Χωροταξικό Βιομηχανίας και αντιμετωπίστηκε (η μεταποίηση) ως το «μίασμα» της χωροταξίας στα ΓΠΣ και ΣΧΟΟΑΠ που εκπονήθηκαν τα τελευταία 20 χρόνια, για όλες σχεδόν τις περιοχές (Δήμους) της Ελληνικής Επικράτειας.

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

Δοθέντων όλων των ανωτέρω, η ΚΕΕΕ προέβη σε αναλυτική επεξεργασία όλων των σχετικών νομοθετικών διατάξεων. Κατήρτισε μια δέσμη προτάσεων, τις οποίες διατύπωσε – πρότεινε στην προηγούμενη Κυβέρνηση, υπό τη μορφή των τροπολογιών. Με συναντήσεις που τότε πραγματοποιήθηκαν, επιδιώχθηκε η υιοθέτησή τους, προκειμένου ο Ν. 4014/2011 να αποτελέσει (επιτέλους) μια όαση τακτοποίησης πολλών πολεοδομικών εκκρεμοτήτων, που ο επαγγελματικός χώρος συχνά, αν όχι πάντα, αναγκάστηκε να διαχειριστεί, κινούμενος πάντοτε, ελλείψει σταθερών θεσμικών πλαισίων, στα όρια της νομιμότητας.

Οι προτάσεις αυτές αφορούσαν ιδίως:

α) Στη δημιουργία και θεσμοθέτηση νέων κατηγοριών και υποκατηγοριών επαγγελματικών εγκαταστάσεων.

β) Στη διατύπωση διαφορετικών (χαμηλότερων) συντελεστών προσδιορισμού του προστίμου με θεσμοθέτηση του κλιμακωτού συντελεστή.

γ) Στην αύξηση του πλήθους των επιτρεπόμενων δόσεων καταβολής του προστίμου π.χ. 60 μηνιαίες δόσεις.
Ωστόσο, παρά τις συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν με την τότε Πολιτική Ηγεσία του ΥΠΕΚΑ και ενώ προφορικά διεφάνη σύμπτωση απόψεων, ουδείς δυστυχώς ασχολήθηκε με τις προτάσεις της ΚΕΕΕ τελικά.
Σήμερα ΕΠΑΝΑΦΕΡΟΥΜΕ τις προτάσεις μας και ζητάμε την υιοθέτησή τους.
Ειδικότερα, οι θέσεις μας κωδικοποιούνται στις παρακάτω Προτάσεις Νομοθετικών Ρυθμίσεων, μέσω τροπολογιών ή ερμηνευτικών εγκυκλίων:

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΩΝ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ

1. Εκτός Σχεδίου Δόμηση
Προτείνεται Συντελεστής (1) και όχι (1,7)
Αιτιολογία: Οι επαγγελματικές εγκαταστάσεις (π.χ. μεταποίηση) είχαν ως μόνη διέξοδο την εκτός σχεδίου δόμηση έναντι της κατοικίας για την οποία υπήρχαν ανέκαθεν εγκεκριμένα σχέδια πόλης.

2. Είδος Χρήσης
Προτείνεται Συντελεστής :
 Βιομηχανία 0,3
 Τουρισμός 0,4
 Υπηρεσίες (π.χ. Εμπόριο) 0,4
Αιτιολογία: Η «άλλη κατοικία» (μπορεί και βίλα πολυτελείας) έχει συντελεστή 0,5

3. Συντελεστής Παλαιότητας
Προτείνεται Συντελεστής Βιομηχανίας, Τουρισμού και Υπηρεσιών (π.χ. Εμπόριο)
 Προ του έτους 1983 : 0,15
 Μεταξύ των ετών 1983 – 2003 : 0,5
 Μετά το 2003 (ως έχει)
Αιτιολογία: Για τις επαγγελματικές εγκαταστάσεις υπάρχει υποχρέωση εκπόνησης πλήρους μελέτης στατικής επάρκειας χωρίς να προκύπτει ΡΗΤΑ η υποχρέωση κατασκευής έργων ενίσχυσης (αν απαιτούνται). Άρα υπάρχει πρόσθετο κόστος Μελετών και Έργων, έναντι της κατοικίας. Προτείνεται αντισταθμιστικά να υπάρξει ρητά η υποχρέωση της κατασκευής έργων ενίσχυσης, αν απαιτούνται, εντός δεκαετίας κατ’ αναλογία προς τα οριζόμενα στο Άρθρο 24 παράγραφος 1Β.

4. Παραβίαση Πλαγίων Αποστάσεων (Δ)
Όταν η παραβίαση του Δ αφορά σε χώρους εσωτερικούς του κτιρίου ή μεταξύ νομίμων κτιρίων, και ΟΧΙ από τα όρια του οικοπέδου, η παράβαση αυτή να καταλογίζεται μόνο μία φορά μέσω της υπέρβασης της δόμησης.

5. Λοιπές πολεοδομικές και κτιριοδομικές παραβάσεις (μόνο για τη Βιομηχανία – Βιοτεχνία, Αποθήκες, κλπ.)
Για υπόστεγα, ελαφρές κατασκευές, σκίαστρα ή «ημιυπαίθριες» αποθήκες από λαμαρίνες, plexiglas, και λοιπά φθηνά υλικά, το πρόστιμο να υπολογίζεται μόνο με την εξαγωγή του αναλυτικού προϋπολογισμού χωρίς να εξετάζονται οι Περιπτώσεις Δ, κάλυψης, δόμησης, κλπ.
Αιτιολογία: Τέτοιου είδους κτίσματα υπάρχουν συχνά στη μεταποίηση για πρόχειρη προφύλαξη ή για την εφαρμογή νόμων περιβαλλοντικών απαιτήσεων. Π.χ. πρόχειρος στεγασμένος (με ανοικτό περιτύπωμα) χώρος, για την προστασία των αποβλήτων μέχρι την απόρριψη ή ανακύκλωσή τους.

6. Αλλαγή «χρήσης» (μόνο για τη Βιομηχανία – Βιοτεχνία)
Πρόκειται για το σοβαρότερο πρόβλημα στη μεταποίηση καθώς πολύ συχνά (λόγω έλλειψης χωροταξικών σχεδίων) συναντάμε ΝΟΜΙΜΑ ΚΤΙΡΙΑ ΑΠΟΘΗΚΩΝ που έχουν μετατραπεί σε βιομηχανία, η οποία επιτρέπεται να λειτουργεί και σήμερα νομίμως, αλλά δεν επιτρέπεται σήμερα η έκδοση αδείας για (τρίτους λόγους) (π.χ. ΖΟΕ Ασπροπύργου 1996).
Στην περίπτωση αυτή το πρόστιμο να υπολογίζεται μόνο μέσω της χρήσης μειωτικού συντελεστή (0,5) που χρησιμοποιείται στην περίπτωση μετατροπής βοηθητικής χρήσης (υπόγειο) σε κύρια χρήση στην κατοικία και ταυτόχρονα να λαμβάνεται υπόψη και συνυπολογίζεται και ο μειωτικός συντελεστής της παλαιότητας, χωρίς να συμμετέχει στον υπολογισμό του προστίμου ο συντελεστής εντός ή εκτός σχεδίου.
Εναλλακτικά το πρόστιμο μπορεί να προκύπτει μέσω αναλυτικού προϋπολογισμού π.χ. της διαφοράς δαπάνης μεταξύ αποθήκης και βιομηχανίας στην έκδοση άδειας κλπ.
ΠΡΟΣΟΧΗ (!): Και αυτή η περίπτωση μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω εγκυκλίου.
Αιτιολογία: Αν αυτή η περίπτωση δεν αντιμετωπιστεί ΡΙΖΙΚΑ, η επιχείρηση δεν θα μπορέσει να ανανεώσει άδεια λειτουργίας, λόγω αδειοδοτημένης χρήσης κτηρίου αποθήκης και όχι βιομηχανίας, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο Ν.1982/2011.

7. Κλιμάκωση και ρύθμιση προστίμων
Α) Το συνολικό πρόστιμο που προκύπτει για τη Βιομηχανία – Τουρισμό και υπηρεσίες (εμπόριο) να κλιμακώνεται με μειωτικούς συντελεστές συναρτήσει του μεγέθους (επιφάνειας) της αυθαίρετης υποδομής.
Προτείνεται :
 Για αυθαίρετη επιφάνεια μέχρι 300m2 ή 20% της όλης επιφάνειας της υποδομής, το συνολικό πρόστιμο να πολλαπλασιάζεται με μειωτικό συντελεστή (0,5).
 Για αυθαίρετη επιφάνεια μεταξύ 300m2–1000m2 ή 40% της συνολικής επιφάνειας της υποδομής, το συνολικό πρόστιμο να πολλαπλασιάζεται με το μειωτικό συντελεστή (0,8).
 Για αυθαίρετη επιφάνεια πάνω από 1000m2 ή πάνω από 40% της συνολικής επιφάνειας της υποδομής, ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΕΙΩΤΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ.
Αιτιολογία: 100m2–200m2 κατοικία είναι μια πλήρης κατοικία. Αντιθέτως 100m2–200m2 ή 300m2 βιομηχανίας ή γενικότερα επαγγελματικής εγκατάστασης είναι το 2–10% το πολύ της υποδομής.

Β) Το πρόστιμο στις επαγγελματικές εγκαταστάσεις να καταβάλλεται σε 60 δόσεις.
Αιτιολογία: Οικονομική κρίση (και) στον επαγγελματικό χώρο.

Για τη διευκόλυνση του έργου σας και σε αντιστοιχία προς τις σημαντικότερες ρυθμίσεις που σας προτείνουμε, ακολουθεί Δέσμη Τροπολογιών με την κατάλληλη (πιστεύουμε) νομοτεχνική διατύπωση.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΕΣ Ν. 4014/2011
ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 1
Προσθήκη στο εδάφιο 6α/ Αρθ. 24
Ο υπολογισμός του ενιαίου ειδικού προστίμου λόγω αυθαίρετης αλλαγής χρήσης για κτηριακές εγκαταστάσεις που εμπίπτουν (παλαιά και νέα χρήση) στο Δεύτερο Μέρος του Ν. 3982/2011, υπό τις προϋποθέσεις του εδαφ. 1α του Άρθ. 24 του παρόντος, γίνεται με βάση το εμβαδόν της επιφάνειας της αλλαγής χρήσης επί τον συντελεστή υπέρβασης δόμησης για την περίπτωση βοηθητικών χώρων (0,50) και επί τους λοιπούς συντελεστές των τετραγωνιδίων (παλαιότητα, κλπ.), χωρίς να προσαυξάνεται με τον συντελεστή της αλλαγής χρήσης.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 2
ΣΤΟ ΦΥΛΛΟ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗΣ ΑΥΘΑΙΡΕΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΕΝΙΑΙΟΥ ΕΙΔΙΚΟΥ ΠΡΟΣΤΙΜΟΥ:
α) Στο εδαφ. 2. Εντός Σχεδίου ή Οικισμού, προστίθεται νέος συντελεστής :
β1 (Βιομηχανία) = 1,0
β) Στο εδαφ. 3. Είδος Χρήσης, προστίθενται δύο (2) νέοι συντελεστές :
γ1 (Βιομηχανία) = 0,3
γ2 (Τουρισμός – Υπηρεσίες) = 0,4
και διαγράφεται ο συντελεστής 3γ
γ) Στο εδαφ. 12. Παλαιότητα, προστίθεται νέος συντελεστής από 31-01-1983 έως 31-12-2003 :
β1 (Βιομηχανία) = 0,50

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 3
Για τη ρύθμιση αυθαιρέτων επαγγελματικών εγκαταστάσεων (Βιομηχανία, Τουρισμός, Υπηρεσίες), το Ενιαίο Ειδικό Πρόστιμο που υπολογίζεται κατά τα οριζόμενα στην παρ. 6α του Άρθ. 24 του παρόντος, απομειώνεται συναρτήσει του μεγέθους (επιφανείας) της αυθαίρετης υποδομής ως κάτωθι :
 Για αυθαίρετη επιφάνεια μέχρι 300m2 ή 20% της όλης επιφάνειας της υποδομής, το συνολικό πρόστιμο πολλαπλασιάζεται με μειωτικό συντελεστή (0,5).
 Για αυθαίρετη επιφάνεια μεταξύ 300m2–1000m2 ή 40% της συνολικής επιφάνειας της υποδομής, το συνολικό πρόστιμο πολλαπλασιάζεται με το μειωτικό συντελεστή (0,8).

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 4
Το Ενιαίο Ειδικό Πρόστιμο για τη ρύθμιση αυθαιρέτων επαγγελματικών εγκαταστάσεων (Βιομηχανία, Τουρισμός, Υπηρεσίες), καταβάλλεται εντός εξήντα (60) μηνών τμηματικά, σε ισόποσες δόσεις.
Κατά τα λοιπά ισχύουν οι διατάξεις της παρ. 8 του Άρθ. 24 του παρόντος.

ΤΡΟΠΟΛΟΓΙΑ 5
Αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγή χρήσης που ήδη έχουν υπαχθεί στις διατάξεις του παρόντος και εάν το ειδικό τέλος αυθαιρέτου δεν έχει καταβληθεί εφ’ άπαξ, ο φερόμενος ιδιοκτήτης μπορεί με νέα διορθωτική αίτησή του να προβεί στην επανυπολογισμό του ενιαίου ειδικού προστίμου αν αυτό υπολογίζεται χαμηλότερο κατά τις οικείες διατάξεις. Ποσά που ήδη έχουν καταβληθεί συμψηφίζονται για τον υπολογισμό του τελικού ενιαίου ειδικού προστίμου.

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Επιθυμούμε οι παραπάνω προτάσεις να τύχουν τις αποδοχής σας λαμβανομένου υπόψη, εκτός των άλλων και:
α) Την διάταξη του Άρθρου 1 της υπό διαβούλευσης Υ.Α. για τον «Καθορισμό τύπου, δικαιολογητικών και διαδικασίας για την εγκατάσταση και τη λειτουργία των μεταποιητικών δραστηριοτήτων του Ν. 3982/2011 (ΦΕΚ Α’ 143), την τροποποίηση και την ανανέωση των αδειών και την προθεσμία για μεταφορά ή τεχνική ανασυγκρότηση» (Ν. 3982/2011), όπου η χρήση του κτηρίου πιστοποιείται με την προσκόμιση:
«δ. Βεβαίωση χρήσης γης από τις αρμόδιες πολεοδομικές υπηρεσίες.
ε. Νομίμως εκδοθείσα Οικοδομική Άδεια, εφόσον η δραστηριότητα θα λειτουργήσει σε νέο κτήριο»
Και αυτό είναι προϋπόθεση για την αδειοδότηση της επιχείρησης,
β) Της ήδη διαπιστωμένης πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που μαστίζει την οικονομία και ειδικότερα τις επαγγελματικές οικογένειες (μεταποίηση, εμπόριο, παροχή υπηρεσιών, τουρισμός, κ.λ.π.) που εκπροσωπούν τα Επιμελητήρια και η Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Ελλάδος,

Παρακαλούμε, εν όψει της εξέτασης των προτάσεών μας, να μας παράσχετε την ευκαιρία – δυνατότητα για μια συνάντηση – συζήτηση και αλληλοενημέρωση, η οποία και θα συμβάλλει σημαντικά κατά την άποψή μας στην υιοθέτησή τους, καθώς επίσης και στη νομοθετική τους αντιμετώπιση».