Ανησυχητική εικόνα για την τήρηση της εργατικής νομοθεσίας στους χώρους εργασίας αποτυπώνουν οι έλεγχοι της Επιθεώρησης Εργασίας, με την καταπάτηση του ωραρίου απασχόλησης να αποτελεί τη συνηθέστερη παράβαση. Παρά την υποχρεωτική εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας, η οποία πλέον ισχύει και στους κλάδους του τουρισμού και της εστίασης, οι παραβάσεις παραμένουν σε υψηλά επίπεδα, με εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για περαιτέρω επιδείνωση κατά τη θερινή περίοδο.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Επιθεώρησης Εργασίας, πέραν της καταστρατήγησης του ωραρίου, σημαντικό ποσοστό των παραβάσεων σχετίζεται με την πλημμελή ή ελλιπή εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας. Πρόκειται κυρίως για περιπτώσεις υποδηλωμένων υπερωριών, αδήλωτης ή ανασφάλιστης εργασίας, αλλά και καθυστερήσεων στην καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών.
Κατά τον μήνα Φεβρουάριο, η Επιθεώρηση Εργασίας κατέγραψε συνολικά 827 παραβάσεις. Οι 252 από αυτές – ποσοστό 30,47% – αφορούσαν τους πίνακες προσωπικού, γεγονός που κατά την Αρχή συνδέεται άμεσα με την καταπάτηση του προβλεπόμενου ωραρίου εργασίας. Η δεύτερη σε συχνότητα κατηγορία παραβάσεων ήταν η χρήση της ψηφιακής κάρτας, με 167 καταγεγραμμένα περιστατικά, δηλαδή το 20,19% του συνόλου.
Αξίζει να σημειωθεί ότι έως τον Φεβρουάριο η χρήση της ψηφιακής κάρτας δεν είχε επεκταθεί ακόμα στον τουριστικό κλάδο και την εστίαση. Η ένταξη αυτών των δύο τομέων έγινε από την 1η Μαρτίου, γεγονός που αναμένεται να αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των καταγραφών και των διαπιστωμένων παραβάσεων, καθώς πρόκειται για κλάδους με ιδιαίτερα υψηλή εποχικότητα και καταγεγραμμένη ιστορικά παραβατικότητα.
Πριν την επέκταση, η κάρτα κάλυπτε περίπου 700.000 εργαζόμενους σε βασικούς κλάδους της οικονομίας, όπως η βιομηχανία, το λιανεμπόριο, οι τράπεζες, τα supermarkets, οι εταιρείες security, οι ασφαλιστικές εταιρείες και οι ΔΕΚΟ μεταφορών.
Παράγοντες της αγοράς εκφράζουν την ανησυχία ότι η θερινή περίοδος – με τις αυξημένες ανάγκες για προσωπικό σε τουρισμό και εστίαση – θα συνοδευτεί από ακόμη πιο εκτεταμένα φαινόμενα παραβιάσεων. Ήδη, οι έλεγχοι της Επιθεώρησης Εργασίας αποκαλύπτουν μια σταθερή και έντονη τάση παραβατικότητας, ενώ κυβερνητικές πηγές εστιάζουν στη σημασία της εντατικοποίησης των επιθεωρήσεων και της αυστηρής επιβολής κυρώσεων.
Η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, δήλωσε πρόσφατα ότι τα ψηφιακά εργαλεία που εφαρμόζονται σταδιακά στην αγορά εργασίας θα συμβάλουν καθοριστικά στην αποκατάσταση της νομιμότητας και την προστασία των εργαζομένων, ιδιαίτερα ενόψει της τουριστικής αιχμής.
Το υπουργείο Εργασίας υπενθυμίζει ότι οι κυρώσεις για την παραβίαση των διατάξεων της ψηφιακής κάρτας εργασίας είναι αυστηρές και ξεκινούν από 2.000 ευρώ, φθάνοντας έως και τα 10.500 ευρώ ανά περίπτωση, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης. Ο νέος οδηγός που εξέδωσε το υπουργείο περιλαμβάνει αναλυτικά τις κατηγορίες παραβάσεων και τα προβλεπόμενα πρόστιμα, όπως:
- Μη ενεργοποίηση ψηφιακής κάρτας: 10.500 ευρώ
- Υποβολή αποκλινόντων στοιχείων έναρξης ή λήξης απασχόλησης: 3.000 ευρώ
- Μη υποβολή στοιχείων απασχόλησης: 3.000 ευρώ
- Μη εγκεκριμένη εφαρμογή ευέλικτου ωραρίου: 2.000 ευρώ
- Αλλαγή ωραρίου χωρίς αντίστοιχη καταγραφή στην κάρτα: 10.500 ευρώ
Το υπουργείο και η Επιθεώρηση Εργασίας προειδοποιούν ότι οι έλεγχοι θα ενταθούν περαιτέρω, ειδικά στους κλάδους υψηλής εποχικότητας, ενώ παράλληλα καλούν τους εργοδότες να συμμορφωθούν πλήρως με τις διατάξεις του νέου ψηφιακού πλαισίου.
