Ένα προκαταρκτικό συμφωνημένο πλαίσιο έχει επιτευχθεί για την επίσκεψη του Ειδικού Απεσταλμένου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα, μαζί με αρκετούς ακόμη Αμερικανούς αξιωματούχους που εμπλέκονται σε ζητήματα σχετικά με την Ουκρανία, όπως δήλωσε την Τετάρτη ο σύμβουλος του Κρεμλίνου, Γιούρι Ουσάκοφ, ο οποίος παράλληλα άσκησε κριτική σε διαρροές που, όπως είπε, έχουν στόχο να υπονομεύσουν τις συνομιλίες.
Ο Ουσάκοφ ανέφερε στο κρατικό δίκτυο VGTRK ότι οι δύο πλευρές «εργάζονται με δυσκολία» στην προσπάθεια οικοδόμησης σχέσεων, ωστόσο οι επαφές συνεχίζονται, συμπεριλαμβανομένων και τηλεφωνικών επικοινωνιών. Σύμφωνα με τον ίδιο, «μπορώ να πω ότι έχει επιτευχθεί μια προκαταρκτική συμφωνία, ώστε ο Γουίτκοφ να έρθει στη Μόσχα την επόμενη εβδομάδα», σημειώνοντας ότι πρόκειται να τον συνοδεύσουν και άλλοι εκπρόσωποι από τις ΗΠΑ.
Ο Ουσάκοφ καταφέρθηκε επίσης εναντίον δημοσιευμάτων που αναφέρονται σε υποτιθέμενο απομαγνητοφωνημένο κείμενο συνομιλίας του με τον Γουίτκοφ, υποστηρίζοντας ότι αυτά τα δημοσιεύματα επιχειρούν να πλήξουν τον διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη. Όπως χαρακτηριστικά είπε, «κάποιος τα διαρρέει, κάποιος ακούει, αλλά όχι εμείς».
Τόνισε ακόμα ότι η Ρωσία δεν δημοσιοποιεί απόρρητες συνομιλίες στον Τύπο, επισημαίνοντας πως είναι «απίθανο αυτό να γίνεται για τη βελτίωση των σχέσεων».
Η επίμαχη επικοινωνία
Η πρόσφατη επικοινωνία του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, με τον ανώτερο αξιωματούχο του Κρεμλίνου ρίχνει νέο φως στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για ένα πιθανό ειρηνευτικό πλαίσιο στην Ουκρανία. Ο Γουίτκοφ, αμέσως μετά την επιτυχία της συμφωνίας ειρήνης στη Γάζα, είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Γιούρι Ουσακόφ, προτείνοντας να συνεργαστούν για ένα αντίστοιχο σχέδιο. Σύμφωνα με ηχογράφηση που έχει εξεταστεί από το Bloomberg, πρότεινε μάλιστα να τεθεί το ζήτημα απευθείας στον Ντόναλντ Τραμπ.
Στην τηλεφωνική επικοινωνία της 14ης Οκτωβρίου, διάρκειας λίγο περισσότερο από πέντε λεπτά, ο Γουίτκοφ συμβούλευσε τον Ουσακόφ για το πώς ο Πούτιν θα μπορούσε να προσεγγίσει τον Τραμπ σχετικά με το θέμα, προτείνοντας ακόμα και την οργάνωση τηλεφωνικής επικοινωνίας μεταξύ των δύο ηγετών πριν από την επίσκεψη του Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο λίγες ημέρες αργότερα. Χρησιμοποίησε ως παράδειγμα τη συμφωνία στη Γάζα, σημειώνοντας ότι είχαν καταρτίσει ένα «20 σημείων σχέδιο Τραμπ για την ειρήνη» και υπονοώντας ότι κάτι ανάλογο θα μπορούσε να γίνει και με τη Ρωσία.
Στιβ Γουίτκοφ: Γεια σου, Γιούρι.
Γιούρι Ουσάκοφ: Ναι Στιβ, γεια, τι κάνεις;
ΣΓ: Καλά, Γιούρι. Εσύ πώς είσαι;
ΓΟ: Είμαι καλά. Συγχαρητήρια, φίλε μου.
ΣΓ: Ευχαριστώ.
ΓΟ: Έκανες εξαιρετική δουλειά. Απλώς εξαιρετική δουλειά. Σε ευχαριστώ πάρα πολύ. Ευχαριστώ, ευχαριστώ.
ΣΓ: Σε ευχαριστώ, Γιούρι, και ευχαριστώ για τη στήριξή σου. Ξέρω ότι η χώρα σου το υποστήριξε και σε ευχαριστώ.
ΓΟ: Ναι, ναι, ναι. Ναι. Γι’ αυτό αναστείλαμε την οργάνωση της πρώτης Ρωσο-Αραβικής Συνόδου.
ΣΓ: Ναι.
ΓΟ: Ναι, γιατί πιστεύουμε ότι εσύ κάνεις την πραγματική δουλειά εκεί στην περιοχή.
ΣΓ: Λοιπόν, άκου. Θα σου πω κάτι. Πιστεύω πως αν καταφέρουμε να λύσουμε το θέμα Ρωσίας-Ουκρανίας, όλοι θα πηδάνε από τη χαρά τους.
ΓΟ: Ναι, ναι, ναι. Ναι, χρειάζεται να λύσεις μόνο ένα πρόβλημα. (γελάει)
ΣΓ: Τι;
ΓΟ: Τον ρωσο-ουκρανικό πόλεμο.
ΣΓ: Το ξέρω! Πώς θα το λύσουμε αυτό;
ΓΟ: Φίλε μου, θέλω απλώς τη συμβουλή σου. Νομίζεις ότι θα ήταν χρήσιμο αν οι ηγέτες μας μιλούσαν στο τηλέφωνο;
ΣΓ: Ναι, το πιστεύω.
ΓΟ: Το πιστεύεις. Και πότε νομίζεις ότι θα μπορούσε να γίνει;
ΣΓ: Νομίζω πως μόλις το προτείνετε, ο δικός μου είναι έτοιμος να το κάνει.
ΓΟ: Εντάξει, εντάξει.
ΣΓ: Γιούρι, Γιούρι, θα σου πω τι θα έκανα. Η σύστασή μου.
ΓΟ: Ναι, παρακαλώ.
ΣΓ: Θα έκανα την κλήση και θα επαναλάμβανα ότι συγχαίρετε τον πρόεδρο γι’ αυτό το επίτευγμα, ότι το υποστηρίξατε, ότι σέβεστε το γεγονός ότι είναι άνθρωπος της ειρήνης και ότι πραγματικά χαρήκατε που το είδατε να συμβαίνει. Αυτό θα έλεγα. Νομίζω πως έτσι θα γίνει μια πολύ καλή συνομιλία.
Γιατί, άκου τι είπα στον πρόεδρο. Του είπα ότι εσείς, η Ρωσική Ομοσπονδία, πάντα θέλατε μια ειρηνευτική συμφωνία. Αυτό πιστεύω. Το είπα στον πρόεδρο ότι το πιστεύω αυτό. Και πιστεύω πως το πρόβλημα είναι ότι έχουμε δύο χώρες που δυσκολεύονται να καταλήξουν σε συμβιβασμό, και όταν το καταφέρουν, θα έχουμε ειρήνη. Σκέφτομαι μάλιστα μήπως παρουσιάσουμε ένα ειρηνευτικό σχέδιο 20 σημείων, όπως κάναμε στη Γάζα. Φτιάξαμε μια πρόταση Τραμπ 20 σημείων για την ειρήνη, και σκέφτομαι ότι ίσως κάνουμε το ίδιο και με εσάς. Το θέμα μου είναι το εξής…
ΓΟ: Εντάξει, εντάξει, φίλε μου. Νομίζω πως αυτό ακριβώς μπορούν να συζητήσουν οι ηγέτες μας. Στιβ, συμφωνώ μαζί σου ότι θα τον συγχαρεί, θα πει ότι ο κ. Τραμπ είναι πραγματικός άνθρωπος της ειρήνης και τα σχετικά. Αυτό θα το πει.
ΣΓ: Αλλά άκου τι νομίζω ότι θα ήταν φοβερό.
ΓΟ: Εντάξει, εντάξει.
ΣΓ: Τι θα γινόταν αν, αν… άκουσέ με…
ΓΟ: Θα το συζητήσω με τον αρχηγό μου και μετά θα σε πάρω πίσω. Εντάξει;
ΣΓ: Ναι, γιατί άκου τι λέω. Θέλω απλώς να πεις – ίσως να το πεις αυτό στον πρόεδρο Πούτιν, επειδή ξέρεις ότι τρέφω τον βαθύτερο σεβασμό για τον πρόεδρο Πούτιν.
ΓΟ: Ναι, ναι.
ΣΓ: Ίσως να πει στον πρόεδρο Τραμπ: Ξέρεις, ο Στιβ και ο Γιούρι συζήτησαν ένα πολύ παρόμοιο σχέδιο ειρήνης 20 σημείων και αυτό μπορεί να είναι κάτι που θα μπορούσε να αλλάξει λίγο την κατάσταση, είμαστε ανοικτοί σε τέτοιου είδους πράγματα, να εξερευνήσουμε τι θα χρειαστεί για να επιτευχθεί μια συμφωνία ειρήνης. Τώρα, μεταξύ μας, ξέρω τι θα χρειαστεί για να υπάρξει ειρήνη: Το Ντονέτσκ και ίσως μια ανταλλαγή εδαφών κάπου. Αλλά λέω να μη μιλάμε έτσι, να μιλάμε πιο αισιόδοξα, γιατί νομίζω ότι θα φτάσουμε σε συμφωνία εδώ. Και πιστεύω, Γιούρι, ότι ο πρόεδρος θα μου δώσει πολύ χώρο και διακριτική ευχέρεια για να κλείσω τη συμφωνία.
ΓΟ: Καταλαβαίνω…
ΣΓ: …οπότε αν μπορέσουμε να δημιουργήσουμε αυτή την ευκαιρία, ώστε μετά τη συνομιλία να πούμε ότι μίλησα με τον Γιούρι και είχαμε μια συζήτηση που μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές εξελίξεις.
ΓΟ: Εντάξει, ακούγεται καλό. Καλό.
ΣΓ: Και κάτι ακόμη: Ο Ζελένσκι έρχεται στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή.
ΓΟ: Το ξέρω. (γελάει)
ΣΓ: Θα πάω σε αυτή τη συνάντηση, γιατί με θέλουν εκεί, αλλά νομίζω ότι, αν είναι δυνατόν, να γίνει η κλήση με τον δικό σας ηγέτη πριν από τη συνάντηση της Παρασκευής.
ΓΟ: Πριν, πριν, ναι;
ΣΓ: Σωστά.
ΓΟ: Εντάξει, κατάλαβα τη συμβουλή σου. Θα το συζητήσω με τον αρχηγό μου και μετά θα σε πάρω πίσω, εντάξει;
ΣΓ: Εντάξει Γιούρι, θα τα πούμε σύντομα.
ΓΟ: Ωραία, ωραία. Σε ευχαριστώ πολύ. Ευχαριστώ.
ΣΓ: Αντίο.
ΓΟ: Αντίο.
Ο Ντόναλντ Τραμπ, ερωτηθείς σχετικά, δήλωσε πως δεν είχε εξετάσει τη συγκεκριμένη κλήση, αλλά άκουσε ότι επρόκειτο για «τυπική διαπραγμάτευση». Ανέφερε πως ο Γουίτκοφ «πρέπει να το πουλήσει στην Ουκρανία» και ότι ένας διαμεσολαβητής πρέπει να πείσει και τις δύο πλευρές. Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δεν απάντησε σε σχετικό αίτημα σχολιασμού.
Η συνομιλία αποκαλύπτει για πρώτη φορά λεπτομέρειες σχετικά με τις μεθόδους που χρησιμοποιεί ο Γουίτκοφ για τις συνομιλίες με τη Ρωσία, καθώς και την ενδεχόμενη απαρχή του 28 σημείων σχεδίου ειρήνης, το οποίο αναδείχθηκε πρόσφατα. Ο Πούτιν έχει δηλώσει αυτόν τον μήνα ότι το αμερικανικό σχέδιο θα μπορούσε να αποτελέσει βάση για συνολική συμφωνία, σημειώνοντας ωστόσο πως δεν έχει συζητηθεί ακόμη λεπτομερώς με τις ΗΠΑ, παρότι η Μόσχα έχει λάβει αντίγραφό του.
Την περίοδο της κλήσης Ουίτκοφ – Ουσακόφ, ο Τραμπ απολάμβανε τη διεθνή αναγνώριση για τον ρόλο του στη συμφωνία στη Γάζα. Μόλις μία ημέρα πριν από την κλήση, είχε γίνει ο πρώτος πρόεδρος των ΗΠΑ που απηύθυνε ομιλία στην Κνεσέτ από το 2008, έπειτα από την απελευθέρωση των τελευταίων 20 ομήρων της Χαμάς. Ωστόσο, η στάση του απέναντι στον Πούτιν φαινόταν να επιδεινώνεται, καθώς εξέταζε την παροχή πυραύλων Tomahawk μεγάλης εμβέλειας στην Ουκρανία, νέες κυρώσεις κατά της Ρωσίας και εξέφραζε απογοήτευση για τη συνέχιση του πολέμου.
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους, ο Γουίτκοφ είπε στον Ουσακόφ ότι τρέφει βαθύ σεβασμό για τον Πούτιν και ότι είχε ενημερώσει τον Τραμπ πως η Ρωσία επιθυμούσε ανέκαθεν ειρηνευτική συμφωνία. Τόνισε την επικείμενη επίσκεψη Ζελένσκι και πρότεινε να γίνει κλήση Πούτιν – Τραμπ πριν από αυτή. Ο Ουσακόφ ρώτησε εάν μια τέτοια κλήση θα ήταν χρήσιμη, με τον Γουίτκοφ να απαντά καταφατικά και να προτείνει ο Πούτιν να συγχαρεί τον Τραμπ για τη συμφωνία στη Γάζα και να του εκφράσει σεβασμό ως «άνδρα της ειρήνης». Ο Γουίτκοφ πρότεινε επίσης να γίνει αναφορά σε μια πιθανή «20-σημείων» ειρηνευτική πρόταση ως μέσο πίεσης.
Δύο ημέρες αργότερα, Τραμπ και Πούτιν όντως συνομίλησαν, μετά από αίτημα της Ρωσίας. Ο Τραμπ χαρακτήρισε την κλήση «πολύ παραγωγική» και ανακοίνωσε σχέδια συνάντησης στη Βουδαπέστη, μια συνάντηση που ακόμη δεν έχει πραγματοποιηθεί. Στη συνέχεια, ο Γουίτκοφ συναντήθηκε στο Μαϊάμι με τον Κιρίλ Ντμίτριεφ, όπως επιβεβαίωσε ο ίδιος ο Ντμίτριεφ σε συνέντευξή του στο Axios.
Συνομιλία Ουσακόφ – Ντμίτριεφ
Στις 29 Οκτωβρίου, ο Ντμίτριεφ μίλησε ξανά με τον Ουσακόφ, συζητώντας πόσο δυναμικά θα έπρεπε η Μόσχα να προωθήσει τις απαιτήσεις της σε οποιοδήποτε ειρηνευτικό πλαίσιο. Ο Ουσακόφ υποστήριξε ότι θα έπρεπε να ζητήσουν «το μέγιστο», εκφράζοντας φόβους ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να παρερμηνεύσουν προτάσεις και να δημιουργηθεί η εντύπωση συμφωνίας χωρίς να υπάρχει πραγματική σύγκλιση. Ο Ντμίτριεφ, ο οποίος ηγείται και του Ρωσικού Ταμείου Άμεσων Επενδύσεων, υποστήριξε ότι ακόμη και αν οι ΗΠΑ δεν υιοθετούσαν πλήρως τη ρωσική εκδοχή, θα κατέληγαν σε κάτι πολύ κοντινό.
Γιούρι Ουσακόφ: Χαίρετε.
Κίριλ Ντμιτρίεφ: Γιούρι Βίκτοροβιτς.
ΓΟ: Ναι, Κιρίλ Αλεξάντροβιτς, λοιπόν, τα έστειλα όλα εκεί. Θα τα πούμε αύριο.
ΚΝ: Ε, πολύ καλά, πολύ καλά. Ναι, ναι, ναι. Πέταξα στη Σαουδική Αραβία. Αλλά μου φαίνεται πως αυτό είναι πολύ σημαντικό, γιατί είναι πραγματικά ένας καλός δρόμος προς τα μπροστά.
ΓΟ: Λοιπόν, χρειαζόμαστε το μέγιστο, δεν νομίζεις; Εσύ τι λες; Αλλιώς, τι νόημα έχει να περάσουμε οτιδήποτε;
ΚΝ: Όχι, κοίτα. Νομίζω ότι απλώς θα φτιάξουμε αυτό το έγγραφο από τη δική μας θέση, και εγώ θα το περάσω ανεπίσημα, ξεκαθαρίζοντας ότι όλα είναι ανεπίσημα. Και ας κάνουν κάτι σαν δικό τους. Αλλά, δεν νομίζω ότι θα πάρουν ακριβώς τη δική μας εκδοχή, αλλά τουλάχιστον θα είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά σε αυτήν.
ΓΟ: Ε, αυτό ακριβώς είναι το θέμα. Μπορεί να μην το πάρουν και να πουν ότι συμφωνήθηκε μαζί μας. Αυτό φοβάμαι.
ΚΝ: Όχι, όχι, όχι. Θα το πω ακριβώς όπως το λες, λέξη προς λέξη.
ΓΟ: Μπορεί αργότερα να το διαστρεβλώσουν, αυτό είναι όλο. Υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Υπάρχει. Ε, καλά, εντάξει. Θα δούμε.
ΚΝ: Ναι, μου φαίνεται ότι μπορείς αργότερα να μιλήσεις με τον Στιβ για αυτό το έγγραφο. Θα τα κάνουμε όλα προσεκτικά. Σας ευχαριστώ πολύ, Γιούρι Βίκτοροβιτς. Σας ευχαριστώ πάρα πολύ, ευχαριστώ. Αντίο.
