Η εξάντληση, η απελπισία και η οργή κατατρέχουν τον Νε’μαν Αμπού Τζαράν, ο οποίος για 11η φορά αναγκάζεται να ξεριζωθεί με την οικογένειά του και να μετακινηθεί μέσα στη Λωρίδα της Γάζας.
«Είναι μια ανανέωση του μαρτυρίου. Δεν μετακινούμαστε απλώς, πεθαίνουμε», δήλωσε ο Νε’μαν την περασμένη εβδομάδα, καθώς η οικογένειά του μαζεύει τα υπάρχοντά της και τις σκηνές στη Γάζα, για να αποφύγει την κλιμάκωση των ισραηλινών βομβαρδισμών εξαιτίας της χερσαίας εισβολής στην πόλη.
Αναγκάστηκαν να εγκατασταθούν νότια της Γάζας, σε μια ακατοίκητη πρώην γεωργική γη έξω από την πόλη Χαν Γιούνις, αγωνιώντας για το πού θα βρουν πλέον φαγητό και νερό.
Αυτή είναι η ζωή των Αμπού Τζαράν για σχεδόν δύο χρόνια, από τότε που αναγκάστηκαν να φύγουν από το σπίτι τους στο βόρειο τμήμα της Γάζας, λίγες ημέρες μετά την επίθεση του Ισραήλ ως απάντηση στην επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Όπως αμέτρητες άλλες παλαιστινιακές οικογένειες, έχουν καταφύγει κατά μήκος της Γάζας και έχουν επιστρέψει πίσω, μετακινούμενοι κάθε λίγους μήνες, καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις πλήττουν κάθε νέο καταφύγιό τους. Το Associated Press έχει καταγράψει μεγάλο μέρος αυτού του ταξιδιού.
Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας που ξεκίνησε τον Ιανουάριο, επέστρεψαν προσωρινά στο σπίτι τους, το οποίο είχε υποστεί ζημιές, αλλά παρέμενε όρθιο. Ωστόσο, μέσα σε δύο μήνες, το Ισραήλ έσπασε την εκεχειρία και οι Αμπού Τζαράν αναγκάστηκαν ξανά να αποχωρήσουν.
Με κάθε μετακίνηση, ο Νε’μαν και η σύζυγός του, Μαζίδα, προσπαθούν να διατηρήσουν κάποια σταθερότητα για τις έξι κόρες τους και τη δίχρονη εγγονή τους μέσα στην ταλαιπωρία που βιώνουν στις σκηνές. Η μικρότερη είναι η 8χρονη Λάνα και η μεγαλύτερη η Μπάλσαμ, 20 ετών και παντρεμένη.
Ωστόσο, η αίσθηση ματαιότητας βαραίνει όλο και περισσότερο. Ο Νε’μαν φοβάται ότι τα πράγματα θα χειροτερέψουν. «Αυτό που έρχεται είναι σκοτεινό», λέει. «Μπορεί να εκδιωχθούμε από τη Γάζα. Μπορεί να πεθάνουμε… Νιώθεις ότι ο θάνατος σε περιβάλλει. Τρέχουμε από μέρος σε μέρος, μακριά από τον θάνατο».
Νέα αναγκαστική μετακίνηση
«Τα πράγματα γίνονται πιο δύσκολα για τα κορίτσια. Είναι σκληρό για αυτές να αλλάζουν κάθε φορά που συνηθίζουν κάτι», δήλωσε η Μαζίδα.
Από τον Μάιο, το καταφύγιο της οικογένειας ήταν μια σκηνή στη Γάζα. Δεν ήταν εύκολο, αλλά τουλάχιστον γνώριζαν τη γειτονιά, τους γείτονες και πού να βρουν νερό και ιατρική φροντίδα.
Οι κόρες μπορούσαν να δουν φίλους από πριν τον πόλεμο, που επίσης είχαν εκτοπιστεί κοντά. Μια άλλη οικογένεια σε ένα γειτονικό κτίριο επέτρεπε στην κόρη τους, Σάρα, να χρησιμοποιεί το ίντερνετ για διαδικτυακά μαθήματα λυκείου. Τα κορίτσια κατέβαζαν βιβλία στα κινητά τους για μελέτη ή απλώς για να έχουν κάτι να κάνουν.
Το φαγητό ήταν πιο δύσκολο, καθώς οι ισραηλινοί περιορισμοί στη βοήθεια οδήγησαν τη Γάζα σε πείνα. Ο Νε’μαν συμμετείχε μαζί με εκατοντάδες άλλους στον αναμονή για φορτηγά βοήθειας που έμπαιναν από το Ισραήλ. Ήταν επικίνδυνο, καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις συχνά άνοιγαν πυρ προς τα πλήθη και ο Νε’μαν είδε ανθρώπους να σκοτώνονται ή να τραυματίζονται. Παρ’ όλα αυτά, μερικές φορές επέστρεφε με φαγητό.
Λίγες εβδομάδες πριν, βρήκαν σχολείο για τη Λάνα. «Ήταν πολύ ενθουσιασμένη. Η ζωή της θα είχε κάποια κανονικότητα», είπε η Μαζίδα.
Όμως, το Ισραήλ διέταξε τον πληθυσμό να εκκενώσει, προετοιμάζοντας νέα επίθεση για να καταλάβει τη Γάζα, με στόχο όπως ανακοίνωσε την αποδόμηση της Χαμάς, την απελευθέρωση ομήρων και την ανάληψη ελέγχου ασφαλείας στην περιοχή. Οι βομβαρδισμοί ήταν πια γεγονός. Ένας βομβαρδισμός κατέστρεψε πολυκατοικία ένα τετράγωνο μακριά, με τα θραύσματα να διαπερνούν τη σκηνή των Αμπού Τζαράν. Άλλος κατέστρεψε ένα σπίτι απέναντι από τον δρόμο, σκοτώνοντας μέλη της οικογένειας που βρίσκονταν στον εξωτερικό χώρο, σύμφωνα με τον Νε’μαν.
Η Λάνα είχε παρακολουθήσει μόνο τρεις μέρες μαθήματα. Ήρθε η ώρα να φύγουν. Την περασμένη Πέμπτη, ενώθηκαν με την αυξανόμενη ροή Παλαιστινίων που κατευθύνονταν νότια.
Το άγχος κατατρώει την οικογένεια
Ντυμένη με ροζ πιτζάμες και ακουμπώντας στον πατέρα της στον νέο καταυλισμό την επόμενη μέρα, η Λάνα είδε τους φίλους της Σίλα και Τζούντι να της λένε αντίο φεύγοντας από τη Γάζα. «Την αγκάλιασαν και της είπαν ότι την αγαπούν και έκλαιγαν», είπε η Λάνα.
«Αλλά εγώ δεν έκλαψα», πρόσθεσε με αποφασιστικότητα. «Δεν θα κλάψω καθόλου. Δεν θα λυπηθώ».
Η Μαζίδα και ο Νε’μαν ανησυχούν για τη Λάνα. Οι άλλες κόρες είχαν κάποια σταθερότητα στη ζωή τους, αλλά η Λάνα ήταν μόλις έξι ετών όταν η εκστρατεία του Ισραήλ ανέτρεψε τη ζωή τους.
«Αποκτά επίγνωση μέσα στον πόλεμο, τους βομβαρδισμούς και τη ζωή στις σκηνές», είπε η Μαζίδα.
Η Λάνα μπορεί να είναι πεισματάρα και ανυπόμονη. «Υπάρχουν πράγματα που οι αδελφές μου ανέχονται και εγώ δεν τα ανέχομαι», είπε. Δεν αντέχει τις δυσκολίες της ζωής στη σκηνή. Η ανάγκη να χρησιμοποιήσει την αυτοσχέδια τουαλέτα τη δυσκολεύει.
Μήνες ταλαιπωρίας, έλλειψης ιδιωτικότητας, εύρεσης και μεταφοράς νερού, συλλογής ξύλων, αναζήτησης φαγητού και καθαρισμού σκηνής ωθούν την οικογένεια στα όριά της. Πίσω από αυτά κρύβονται σκέψεις φόβου: ότι αυτή μπορεί να είναι η μοίρα τους για πάντα και ο φόβος ότι ένας βομβαρδισμός μπορεί να τους σκοτώσει.
Στριμωγμένες στη σκηνή, οι κόρες μαλώνουν και τσακώνονται μερικές φορές.
«Ήμασταν μια πρότυπη οικογένεια και αγαπημένη», είπε ο Νε’μαν. «Δεν φανταζόμουν ποτέ ότι θα φτάναμε σε αυτό το σημείο. Φοβάμαι ότι η οικογένεια θα διαλυθεί από όλη αυτή την πίεση», τόνισε.
«Ζούμε σε έρημο»
Η τελευταία μετακίνηση εξάντλησε τα λίγα χρήματα που είχαν, κάποιες εκατοντάδες δολάρια για μια σκηνή και ενοικίαση φορτηγού.
Έχασαν επίσης ό,τι έκανε τη ζωή ανεκτή. Ο νέος καταυλισμός βρίσκεται σε ακατοίκητη έκταση γης και χωράφια. Δεν υπάρχει αγορά κοντά ούτε σχολεία. Πρέπει να περπατήσουν δύο χιλιόμετρα για να έχουν σύνδεση ίντερνετ. Είναι περιτριγυρισμένοι από αγνώστους.
«Ζούμε σε έρημο», είπε ο Νε’μαν.
Την Παρασκευή το πρωί, οι κόρες περπάτησαν πάνω από χιλιόμετρο για να φτάσουν σε διερχόμενο φορτηγό νερού. Το νερό τελείωσε πριν γεμίσουν όλα τα πλαστικά δοχεία τους.
Η οικογένεια πέρασε τη μέρα καθαρίζοντας τον χώρο και στήνοντας τις δύο σκηνές, μία για την οικογένεια και μία για την αδελφή του Νε’μαν. Καθώς δούλευαν, ακούστηκε ισραηλινός βομβαρδισμός μακριά. Παρακολούθησαν τον μαύρο καπνό να υψώνεται πάνω από τη Χαν Γιούνις. Κουρασμένος στο τέλος της μέρας, ο Νε’μαν έπρεπε ακόμα να σκάψει αυτοσχέδια τουαλέτα και να στήσει το μπάνιο.
Η περιοχή ήταν μέχρι πρόσφατα κλειστή στρατιωτική ζώνη του Ισραήλ. Μια στρατιωτική θέση δεν είναι μακριά και βλέπουν δεξαμενές να κινούνται μέσα και έξω.
«Δεν είναι ασφαλές εδώ», είπε ο Νε’μαν.
Η Μαζίδα επικεντρώνεται στα πρακτικά. «Αν κάποια μέρα τα φορτηγά νερού αρχίσουν να φτάνουν πιο κοντά», είπε, «τα κορίτσια δεν θα περπατούν τόσο πολύ και θα διαμαρτύρονται λιγότερο. Μόλις οργανώσουν μια γωνιά για κουζίνα, όπου θα μαγειρεύουν και θα πλένουν, θα αρχίσει να δημιουργείται μια καθημερινή ρουτίνα».
«Όσο περισσότερες λεπτομέρειες της καθημερινής ζωής υπάρχουν, τόσο πιο άνετα θα αισθανθούμε», είπε η Μαζίδα. «Τα πράγματα θα πάνε καλύτερα», επαναλάμβανε, χωρίς ίχνος αισιοδοξίας στη φωνή της.
Υπό τον φόβο νέας μετακίνησης
Τέσσερις ημέρες αργότερα, την Τρίτη, ένα ηχητικό μήνυμα από τον Νε’μαν έφτασε στο AP: «Καθόμαστε εδώ και δεν έχουμε να φάμε», είπε.
Δεν έχουν καθόλου χρήματα για φαγητό και καμία βοήθεια δεν φτάνει σε αυτούς.
Ένας άνδρας που ισχυρίστηκε ότι είναι ο ιδιοκτήτης της γης ήρθε με ένοπλους άνδρες και απαίτησε να πληρώσουν ενοίκιο ή να φύγουν. Ο Νε’μαν δεν μπορεί να πληρώσει. Ούτε τα έξοδα μετακόμισης, αλλά μπορεί να μην έχει άλλη επιλογή.
«Σύντομα θα πεθάνουμε από την πείνα», είπε. «Δύο χρόνια, όλη μας η ενέργεια έχει εξαντληθεί – σωματικά, ψυχικά, οικονομικά. Δεν αντέχουμε περισσότερα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
