Η κατάρριψη τουλάχιστον 19 φθηνών ρωσικών drones, κατασκευασμένων από ξύλο και αφρό, που πρόσφατα εισέβαλαν στον εναέριο χώρο της Πολωνίας με οπλικά συστήματα πολλών εκατομμυρίων δολαρίων φανερώνει την έλλειψη κατάλληλης προετοιμασίας του ΝΑΤΟ για τέτοιου είδους απειλές.

«Είναι πολύ καλό που η Πολωνία εντόπισε και κατέρριψε τα drones», δήλωσε η Ούλρικε Φράνκε, ανώτερη πολιτική συνεργάτιδα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.

Ωστόσο, η αντιμετώπιση της απειλής των drones από το ΝΑΤΟ φαίνεται πως ήταν λιγότερο αποτελεσματική από την τυπική αντίδραση της Ουκρανίας. Η συμμαχία κατέρριψε περίπου τρία drones, ενώ το Κίεβο συνήθως ισχυρίζεται ότι έχει ποσοστό αναχαίτισης 80% έως 90% – παρά το γεγονός ότι αντιμετωπίζει πολύ μεγαλύτερες επιθέσεις.

Τα δυσανάλογα κόστη

Σύμφωνα με το WELT, μια αδελφή έκδοση του POLITICO στον όμιλο Axel Springer, πέντε drones βρίσκονταν σε άμεση τροχιά πτήσης προς μια βάση του ΝΑΤΟ πριν αναχαιτιστούν από ολλανδικά μαχητικά αεροσκάφη Lockheed Martin F-35. Στην επιχείρηση φέρεται επίσης να συμμετείχαν ένα αεροσκάφος ανεφοδιασμού του ΝΑΤΟ, ένα ιταλικό αεροπλάνο επιτήρησης και ένα γερμανικό σύστημα αεράμυνας Patriot.

Το Politico γράφει πως αυτό σημαίνει ότι εξοπλισμός που κοστίζει δισεκατομμύρια δολάρια χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση φθηνών ρωσικών drones Gerbera που είναι απομιμήσεις του ιρανικού Shahed, η παραγωγή των οποίων εκτιμάται στα 10.000 δολάρια.

Η Φράνκε αναφέρει ότι υπάρχει μια ασυμφωνία μεταξύ του χαμηλού κόστους του εξοπλισμού που χρησιμοποιεί η Ρωσία και της δαπανηρής στρατιωτικής αντίδρασης του ΝΑΤΟ.

«Τι θα κάνουμε, θα στέλνουμε F-16 και F-35 κάθε φορά; Δεν είναι βιώσιμο. Πρέπει να εξοπλιστούμε καλύτερα με συστήματα κατά των drones», αναρωτήθηκε η πολιτική επιστήμονας.

Το Politico εξηγεί πως η αεράμυνα έχει από καιρό αναγνωριστεί ως ένα από τα πιο αδύναμα σημεία της άμυνας των χωρών του ΝΑΤΟ. Η ΕΕ ενθαρρύνει τις χώρες να δαπανήσουν μέρος των 150 δισεκατομμυρίων ευρώ σε δάνεια SAFE για την αεράμυνα. Αλλά πολλά από αυτά τα χρήματα προορίζονται για πολύ ακριβά όπλα.

Ο ίδιος ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τόνισε ότι τα αμερικανικής κατασκευής συστήματα αεράμυνας MIM-104 Patriot και τα γαλλο-ιταλικά συστήματα αεράμυνας SAMP/T, που κοστίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια το καθένα, δεν αποτελούν λογική επιλογή για χρήση εναντίον των φθηνών ρωσικών drones καμικάζι.

Η Ουκρανία, σύμφωνα με το Politico, δεν χρησιμοποιεί τέτοιο εξοπλισμό για την αντιμετώπιση των ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών που μπορούν να αριθμούν εκατοντάδες οποιαδήποτε νύχτα. Αντίθετα, έχει αναπτύξει τα δικά της πολύ φθηνά αντιαεροπορικά αεροσκάφη για να καταρρίπτει τις εισερχόμενες ρωσικές απειλές.

Ανάγκη για αλλαγή νοοτροπίας

Μερικοί από τους γίγαντες της άμυνας της Ευρώπης προσπαθούν να προσαρμοστούν στον ταχέως μεταβαλλόμενο ανταγωνισμό των εξοπλισμών με μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Στα τέλη Αυγούστου, η σουηδική Saab παρουσίασε έναν νέο πύραυλο χαμηλού κόστους με την ονομασία Nimbrix, σχεδιασμένο για την εξουδετέρωση μικρών μη επανδρωμένων αεροσκαφών χαμηλού υψομέτρου. Η γαλλική υπηρεσία προμηθειών όπλων DGA παρήγγειλε πρόσφατα επίσης ένα σύστημα επίδειξης για ένα σύστημα λέιζερ κατά των drones από έναν όμιλο εταιρειών όπως οι MBDA, Safran, Thales και Cilas.

Ωστόσο, οι μικρότερες, καινοτόμες εταιρείες μπορεί να αντιμετωπίσουν δυσκολίες στην επιτυχία. «Οι νεοσύστατες επιχειρήσεις έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο όσον αφορά τις δυνατότητες. Δεν έχουμε απαραίτητα αγοράσει [αυτό που πωλούν] στην Ευρώπη ακόμη», δήλωσε η Φράνκε, από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.

Σύμφωνα με τη Φράνκε υπάρχουν δύο κύριες προκλήσεις αναφορικά με την άμυνα κατά των drones.

Η πρώτη είναι ότι ένα σύστημα δεν θα είναι σε θέση να αποκρούσει όλες τις απειλές. «Εξ ορισμού, θα χρειαστούμε μια πολυεπίπεδη άμυνα, με ηλεκτρονικά και κινητικά αντίμετρα». Η δεύτερη είναι το πόσο γρήγορα εξελίσσεται η τεχνολογία: Τόσο η Ουκρανία όσο και η Ρωσία προσαρμόζουν συνεχώς τα επιθετικά και αμυντικά τους drones.

Το Politico εξηγεί πως η Ουκρανία, που παράγει χιλιάδες drones αναχαίτισης κάθε μήνα, είναι σε θέση να αντιμετωπίσει εκατοντάδες ρωσικά drones κάθε νύχτα καταστρέφοντας συνήθως τη συντριπτική πλειοψηφία.

«Για τους ευρωπαϊκούς στρατούς, αυτό απαιτεί να αλλάξουν νοοτροπία και να φύγουν από τα παραδοσιακά πρότυπα προμηθειών μικρών παρτίδων ακριβών όπλων», δήλωσε ο πρώην αρχηγός του γαλλικού επιτελείου άμυνας, στρατηγός Τιερί Μπουρκάρ, στο Politico τον περασμένο μήνα.

«Για συγκεκριμένο εξοπλισμό, είναι πιθανώς καλύτερο να αγοράζετε παρτίδες των 10, 15, 20 ή ίσως 50», συνέχισε ο στρατηγός τονίζοντας πως «δεν έχει σημασία αν η εταιρεία που τον αναπτύσσει δεν είναι σε θέση να παρέχει συντήρηση για 20 χρόνια, γιατί σε έναν χρόνο, αυτό το πράγμα είτε θα είναι “νεκρό” στο πεδίο της μάχης είτε θα είναι απαρχαιωμένο».