Οι ηγέτες του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας υπέγραψαν συμφωνία με στόχο τον τερματισμό δεκαετιών σύγκρουσης, σε συνάντηση που φιλοξενήθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή.

Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν, Ιλχάμ Αλίεφ, και ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν, αντάλλαξαν χειραψία αφού ο Αμερικανός πρόεδρος χαρακτήρισε την εκδήλωση «ιστορική».

«Ήταν κάτι που το περιμέναμε καιρό», δήλωσε ο Τραμπ για τη συμφωνία, η οποία θα ανοίξει εκ νέου βασικές οδούς μεταφοράς μεταξύ των δύο χωρών και θα ενισχύσει την επιρροή των ΗΠΑ στην περιοχή.

Αζερμπαϊτζάν και Αρμενία πολέμησαν για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ — έναν θύλακα με αρμενικό πληθυσμό στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν — τη δεκαετία του 1980 και του 1990, ενώ από τότε σημειώνονται κατά καιρούς αναζωπυρώσεις της βίας.

Την Παρασκευή, ο Τραμπ δήλωσε ότι Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν δεσμεύτηκαν να σταματήσουν «για πάντα» κάθε εχθροπραξία και να ανοίξουν τον δρόμο για ταξιδιωτικές, εμπορικές και διπλωματικές σχέσεις.

«Σήμερα καθιερώνουμε την ειρήνη στον Καύκασο», είπε ο Αλίεφ. «Χάσαμε πολλά χρόνια ασχολούμενοι με πολέμους, κατοχές και αιματοχυσίες».

Ο Πασινιάν χαρακτήρισε την υπογραφή «σημαντικό ορόσημο» στις σχέσεις των δύο χωρών.

«Τριάντα πέντε χρόνια πολεμούσαν, και τώρα είναι φίλοι και θα είναι φίλοι για πολύ καιρό», είπε ο Τραμπ στην τελετή.

Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, στο πλαίσιο της συμφωνίας οι ΗΠΑ θα συμβάλουν επίσης στην κατασκευή ενός μεγάλου διαδρόμου μεταφορών, ο οποίος θα ονομαστεί “Διαδρομή Τραμπ για Διεθνή Ειρήνη και Ευημερία”.

Η διαδρομή θα συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με τον αυτόνομο θύλακα του Ναχιτσεβάν, που χωρίζεται από την υπόλοιπη χώρα μέσω αρμενικού εδάφους. Στο παρελθόν, ο Αλίεφ είχε απαιτήσει σιδηροδρομικό διάδρομο προς το Ναχιτσεβάν, με τον έλεγχο της οδού να αποτελεί αντικείμενο έντονης διαμάχης και να έχει μπλοκάρει προηγούμενες ειρηνευτικές προσπάθειες.

Οι δύο ηγέτες επαίνεσαν τον Τραμπ και την ομάδα του σε όλη τη διάρκεια της συνάντησης. «Ο πρόεδρος Τραμπ, μέσα σε έξι μήνες, έκανε ένα θαύμα», είπε ο Αλίεφ.

Ο Τραμπ ανακοίνωσε επίσης ότι υπέγραψε διμερείς συμφωνίες με τις δύο χώρες για την επέκταση του εμπορίου ενέργειας και τεχνολογίας.

Η σύνοδος της Παρασκευής αποτελεί και ένδειξη ότι οι ΗΠΑ ενισχύουν την παρουσία τους στην περιοχή εις βάρος της Ρωσίας, η οποία για περισσότερο από έναν αιώνα λειτουργούσε ως κύριος μεσολαβητής. Ο τελευταίος γύρος συμφωνιών μεταξύ Αλίεφ και Πασινιάν είχε επιτευχθεί με διαμεσολάβηση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

Με την αμερικανική πρωτοβουλία να φέρνει τώρα τις δύο πλευρές μαζί, η Μόσχα μένει σε μεγάλο βαθμό στο περιθώριο. Παρά τις προσπάθειες του Κρεμλίνου να ενσωματώσει τα δικά του συμφέροντα στις συνομιλίες, και οι δύο πλευρές εγκατέλειψαν τις ρωσικές προτάσεις υπέρ μιας αμερικανικής λύσης.

Η ανακοίνωση της Παρασκευής έγινε λίγο πριν ο Τραμπ γνωστοποιήσει ότι την επόμενη εβδομάδα θα συναντηθεί με τον Πούτιν στην Αλάσκα.