Οι παλαιοχριστιανοί της Κορινθίας απασχολούν τα τελευταία 24ωρα την κοινή γνώμη, καθώς πρόκειται για μια πρωτόγνωρη υπόθεση στα ελληνικά χρονικά. Ο πατέρας της οικογένειας, μιλώντας στις τηλεοπτικές κάμερες και αναφερόμενος στα πιστεύω της κοινότητας και στον τρόπο ζωής δήλωσε ότι:

«Είμαστε Ρωμιοί Παλαιοχριστιανοί. Ζούμε παλαιοχριστιανικά και είμαστε όχι Έλληνες αλλά Ρωμιοί. Μακριά από το καυσαέριο και τη μόλυνση της πόλης, είναι οι συνθήκες που μεγάλωσαν και οι δικοί σας γονείς.

Κάπως έτσι έζησε η ανθρωπότητα για χιλιάδες χρόνια. Εργάζομαι κανονικά σε κάποια δουλειά, αλλά από απόσταση. Κάνουμε και μεροκάματα αγροτικά. Και προϊόντα, όπως λάδι, μέλι, όσπρια, δίνουμε στον κόσμο. Ζούμε όπως οι Άμις στην Αμερική. Υπάρχουν κινήματα που θέλουν να ζήσουν όπως οι παππούδες μας. Εγώ προτιμώ να ακολουθώ τη βοτανολογία. Και στο σούπερ μάρκετ πάμε. Δεν έχουμε αποκοπεί από τον κόσμο».

Ποιοι είναι, όμως, οι Άμις τους οποίους επικαλείται ο άνδρας που ζει εδώ και χρόνια με την οικογένειά του στον οικισμό της ορεινής Κορινθίας;

Πρόκειται για μέλη μιας χριστιανικής ομολογίας της αναβαπτιστικής, προτεσταντικής παράδοσης που εμφανίστηκαν τον 17ο αιώνα στην Ελβετία και τη Γερμανία. Είναι στενά συνδεδεμένοι, αλλά ανεξάρτητοι από τις εκκλησίες των Μεννονιτών. Γενικά, είναι συντηρητικοί χριστιανοί και γνωστοί για την απλή διαβίωση και την αποθυμία τους να υιοθετήσουν πολλές ανέσεις της σύγχρονης τεχνολογίας. Υποστηρίζουν ότι αγωνίζονται για την ανεξιθρησκία και είναι ειρηνιστές.

Ο ιδρυτής

Ο Jakob Ammann ήταν ένας Μεννονίτης ηγέτης του οποίου οι αμφιλεγόμενες διδασκαλίες προκάλεσαν σχίσμα, μεταξύ των ομοθρήσκων του στην Ελβετία, την Αλσατία και τη νότια Γερμανία.

Ο Ammann επέμεινε ότι κάθε εκκλησιαστικό μέλος των Μεννονιτών που έχει αφοριστεί πρέπει να αποφεύγεται κοινωνικά. Υποστήριζε μάλιστα ότι όποιος έλεγε ψέματα θα έπρεπε να αφορίζεται.

Ακολουθώντας το παράδειγμα του Ιησού, εισήγαγε το πλύσιμο των ποδιών στη λατρευτική λειτουργία και δίδαξε ότι τα μέλη της εκκλησίας πρέπει να ντύνονται με ομοιόμορφο τρόπο, ότι τα γένια δεν πρέπει να κουρεύονται και ότι ήταν λάθος να παρακολουθούνται οι λειτουργίες στις καθιερωμένες εκκλησίες.

Οι κοινότητες των Άμις ξεπήδησαν στην Ελβετία, την Αλσατία, τη Γερμανία, τη Ρωσία και την Ολλανδία, αλλά η μετανάστευση στη βόρεια Αμερική τον 19ο και τον 20ό αιώνα καθώς και η αφομοίωση με τις ομάδες των Μεννονιτών σταδιακά εξάλειψε τους Άμις στην Ευρώπη.

Οι Άμις άρχισαν να μεταναστεύουν στη βόρεια Αμερική στις αρχές του 18ου αιώνα. Εγκαταστάθηκαν αρχικά στην ανατολική Πενσιλβάνια, όπου παραμένει μια μεγάλη κοινότητα.

Το σχίσμα και η αναταραχή σημειώθηκαν μετά το 1850 λόγω των εντάσεων μεταξύ της «νέας τάξης» των Άμις, που αποδέχονταν την κοινωνική αλλαγή και την τεχνολογική καινοτομία, και της «παλιάς τάξης», ή των «παραδοσιακών Άμις», που σε μεγάλο βαθμό διαφωνούσαν.

Κατά τη διάρκεια των επόμενων 50 ετών, περίπου τα δύο τρίτα των Άμις δημιούργησαν ξεχωριστές, μικρές δικές τους εκκλησίες ή εντάχθηκαν είτε στην Εκκλησία των Μεννονιτών είτε στην Εκκλησία των Μεννονιτών της Γενικής Συνδιάσκεψης.

Όσο για τον πληθυσμό των Άμις, μετρά σήμερα γύρω στα 250.000 μέλη, που είναι διασκορπισμένα σε κοινότητες στην Πενσιλβάνια, την Ιντιάνα και άλλες αμερικανικές πολιτείες, αλλά και στον Καναδά.

Οι Άμις και οι μη-Άμις

Οι Άμις πιστεύουν στον διαχωρισμό της ζωής τους από τους μη-Άμις, καθώς τι κοινό μπορεί να έχει ο πιστός με τον άπιστο, ο άνθρωπος που πιστεύει στη θεϊκή δικαιοσύνη με τον άνθρωπο που επικροτεί τη φαυλότητα; Κάθε κοινότητα διαθέτει επίσκοπο, δύο ιερείς και έναν διάκονο, ενώ αντί για εκκλησία η λειτουργία συντελείται διαδοχικά στα σπίτια των μελών, με τις κατοικίες των Άμις να είναι χτισμένες κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να μπορούν να φιλοξενούν μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Οι κηδείες γίνονται στο σπίτι του εκλιπόντος, ενώ οι τάφοι σκάβονται απαραιτήτως με τα χέρια, καθώς οι Άμις θεωρούν ότι η τεχνολογία αποτελεί εμπόδιο στην ενάρετη οικογενειακή ζωή, απορρίπτοντας ακόμα και τον ηλεκτρισμό ή τον μηχανικό εξοπλισμό. Εξαιτίας μάλιστα των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων, που τους απαγορεύουν να στρατεύονται και να εκτελούν ένα μεγάλο μέρος των πολιτικών τους υποχρεώσεων, η αμερικανική κυβέρνηση τους έχει στερήσει τα προνόμια που απολαμβάνουν οι πολίτες της, ακόμα και την κοινωνική ασφάλιση.

Το διάταγμα με τους κανόνες

Το διάταγμα είναι μια ομάδα κανονισμών που διέπει κάθε κοινότητα Άμις και περιέχει τόσο θρησκευτικούς νόμους όσο και κοσμικές εντολές. Καθώς οι Άμις πιστεύουν στην αυστηρά κυριολεκτική μετάφραση της Βίβλου, οι εντολές υπάρχουν για να εναρμονίζουν την καθημερινότητα της κοινότητας με τις βιβλικές προσταγές. Οι Άμις δεν έχουν κεντρική διοίκηση και κάθε κοινότητα καταλήγει στη δική της εκδοχή του διατάγματος. Υπάρχουν μάλιστα δύο ειδών κανονισμοί: αυτοί που έχουν καθοριστεί κατά τα πρώτα χρόνια της θρησκείας από συνόδους (και είναι συνήθως γραπτοί) και εκείνοι που μεταφέρονται προφορικά από γενιά σε γενιά. Όσο για τους ίδιους τους κανονισμούς, οι περισσότεροι πηγάζουν κατευθείαν από τη Βίβλο, ενώ όσοι δεν έχουν ευθεία αναφορά στο χριστιανικό κείμενο δικαιολογούνται από το γεγονός ότι υπάρχουν για να εξασφαλίζουν ακριβώς την πίστη και την αφοσίωση στις βιβλικές διδαχές.

Η ένδυση

Οι Άμις έχουν υιοθετήσει έναν ιδιαίτερα απλό τρόπο ντυσίματος, που συμβαδίζει με την απλότητα του τρόπου ζωής και της κοσμοθεωρίας τους. Τα ρούχα τους είναι χειροποίητα και συνήθως σε σκούρα χρώματα, ενώ ο τρόπος ραφής τους οφείλει να υπακούει στην αρχή της λιτότητας: τα πουκάμισα δεν έχουν μανσέτες, τα παντελόνια δεν έχουν τσάκιση κ.ο.κ. Ο παντρεμένος άντρας πρέπει απαραιτήτως να διαθέτει μούσι, την ώρα που το μουστάκι απαγορεύεται. Οι γυναίκες απαγορεύεται να φορούν ενδύματα με σχέδια και μοτίβα ή κοσμήματα, την ώρα που ούτε το κόψιμο των μαλλιών τους επιτρέπεται. Όσο για το μήκος των ρούχων καθορίζεται επακριβώς από το διάταγμα κάθε κοινότητας.

Γενετικές ανωμαλίες, ενδογαμία και παιδική θνησιμότητα

Καθώς όλοι οι Άμις προέρχονται από τις οικογένειες των 200 πιονέρων του 18ου αιώνα, οι κοινότητές τους μαστίζονται από πολύ υψηλά ποσοστά γενετικών ανωμαλιών, εξαιτίας της ενδογαμίας. Για τον ίδιο λόγο έχουν και πολύ υψηλό δείκτη παιδικής θνησιμότητας, κάτι που δεν πτοεί βέβαια τους πιστούς, αφού το αποδίδουν στη θέληση του Θεού. Οι Άμις αρνούνται να υποβληθούν σε προγεννητικούς ελέγχους ή τεστ πριν από τον γάμο για τον βαθμό συγγένειας του μελλοντικού ζευγαριού.