Στις 5 Αυγούστου, ο λοχαγός της Πυροσβεστικής Κρις Γίρι ξύπνησε γύρω στις 3 το πρωί για μια πυρκαγιά στη νότια Καλιφόρνια. Όμως, αντίθετα απ’ ό,τι συνήθως, οι πυροσβέστες δεν ειδοποιήθηκαν από κάποιο κατεπείγον τηλεφώνημα: η ειδοποίηση ήρθε από την τεχνητή νοημοσύνη.

Ο αξιωματικός έσπευσε στο κέντρο διοίκησης του Σαν Ντιέγκο. Στη σειρά των οθονών που είναι αφιερωμένες στην επιτήρηση της περιφέρειας, μια στήλη καπνού φαινόταν να υψώνεται από το βουνό Λαγκούνα, σε απόσταση περίπου 70 χιλιομέτρων από εκεί.

Ο πυροσβέστης έστειλε αμέσως δυνάμεις οι οποίες έσβησαν τη φωτιά μέσα σε μία ώρα. Ως αποτέλεσμα, η φωτιά έκαψε μόλις χίλια τετραγωνικά μέτρα και δεν απείλησε ποτέ τους 1.600 κατοίκους του Πάιν Βάλεϊ, του μικρού οικισμού που βρίσκεται κοντά. «Αν δεν είχαμε ειδοποιηθεί από την τεχνητή νοημοσύνη, θα μπορούσε να είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις», αφηγήθηκε ο αξιωματικός στο Γαλλικό Πρακτορείο και μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο. «Θα μπορούσε να είναι μια καταστροφική πυρκαγιά».

Η Καλιφόρνια, όπου βρίσκεται η Σίλικον Βάλεϊ, είναι πρωτοπόρος στην τεχνητή νοημοσύνη, την τεχνολογία που βασίζεται σε αλγορίθμους ικανούς να μιμούνται ορισμένες ανθρώπινες συμπεριφορές και να βελτιώνονται μόνοι τους. Πλέον, τους χρησιμοποιεί στη μάχη κατά των δασικών πυρκαγιών, οι οποίες στοίχισαν τη ζωή σε περισσότερους από 200 ανθρώπους στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας και επιδεινώνονται με την κλιματική αλλαγή.

Από τα τέλη Ιουνίου, ένα λογισμικό ελέγχει διαρκώς 1.040 κάμερες, τις οποίες έχει εγκαταστήσει σε ψηλά σημεία σε όλη τη «Χρυσή Πολιτεία» το πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο, και ειδοποιεί τους πυροσβέστες όταν πιστεύει πως εντοπίζει καπνό.

Υποσχόμενα αποτελέσματα

Τα πρώτα αποτελέσματα είναι τόσο υποσχόμενα, ώστε με το σύστημα έχουν πλέον εξοπλιστεί όλα τα κέντρα διοίκησης για την αντιμετώπιση έκτακτων καταστάσεων στην πολιτεία. «Προλαβαίνουμε τις κλήσεις στο 911 (σ.σ.: ο τηλεφωνικός αριθμός έκτακτης ανάγκης στις ΗΠΑ) περίπου στο 40% των περιπτώσεων. Και το ποσοστό αυτό θα βελτιωθεί», εξηγεί ο Νιλ Ντρίσκολ, ο ερευνητής επικεφαλής της πλατφόρμας ALERTCalifornia. «Ο δείκτης επιτυχίας μας είναι οι πυρκαγιές για τις οποίες δεν μαθαίνετε ποτέ», προσθέτει αυτός ο καθηγητής γεωλογίας και γεωφυσικής του πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο.

Συγκεκριμένα, κάθε πυροσβέστης υπηρεσίας, ο οποίος είναι αρμόδιος για να επιτηρεί δεκάδες κάμερες στη ζώνη του, διαθέτει πλέον τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης. Όταν το λογισμικό πιστεύει πως εντόπισε καπνό, εμφανίζει ένα μικρό κόκκινο ορθογώνιο στην οθόνη με ένα ποσοστό που δείχνει τον βαθμό βεβαιότητάς του. Ο χειριστής αναλαμβάνει στη συνέχεια να επιβεβαιώσει το συναγερμό.

Προς το παρόν, το ρομπότ μοιάζει αρκετά παρανοϊκό: μπορεί να θεωρήσει αρχή πυρκαγιάς τη σκόνη που σηκώνουν τα τρακτέρ, τα έντομα που περνούν μπροστά από την κάμερα ή απλές ομίχλες. «Όταν περνάει ένα σύννεφο, (…) μπορεί να ρίξει σκιά στο έδαφος και (το λογισμικό) μπορεί μερικές φορές να πιστέψει πως πρόκειται για καπνό», λέει η Σούζαν Λέινινγκερ της πυροσβεστικής υπηρεσίας της Καλιφόρνιας.

Χάρη στο έμπειρο μάτι των πυροσβεστών, η τεχνητή νοημοσύνη βελτιώνεται συνεχώς όσον αφορά τους συναγερμούς της. Η βοήθεια αυτή είναι ευπρόσδεκτη και δεν φοβίζει τους πυροσβέστες, αντίθετα απ’ ό,τι συμβαίνει με πολλούς άλλους επαγγελματίες – ηθοποιούς και σεναριογράφους του Χόλιγουντ, λογιστές, ταμίες κλπ.- που φοβούνται ότι η τεχνολογία αυτή θα τους αφήσει άνεργους.

«Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι παρά άλλο ένα εργαλείο για εμάς, δεν θα αντικαταστήσει ποτέ τους πυροσβέστες», λέει ο λοχαγός Γίρι.

Υπόδειγμα σε διεθνές επίπεδο

«Μας κάνει να κερδίζουμε χρόνο για να αντιδράμε πιο γρήγορα», προσθέτει η συνάδελφός του Σούζαν Λέινινγκερ. «Αν έχουμε (…) πολύ ισχυρούς ανέμους, αυτό μπορεί αληθινά να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μια μεγάλη και μια μικρή πυρκαγιά».

Ο μηχανισμός αυτός είναι πολύτιμος σε μια πολιτεία που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της κλιματικής αλλαγής και αντιμετωπίζει όλο και πιο καταστρεπτικές μεγαπυρκαγιές.

Στην Καλιφόρνια, οι 18 από τις 20 πιο μεγάλες δασικές πυρκαγιές έχουν σημειωθεί τα 20 τελευταία χρόνια και η άνοδος της θερμοκρασίας, που προκαλείται από την εξάρτηση της ανθρωπότητας από τα ορυκτά καύσιμα, «είναι ο παράγοντας στον οποίο οφείλεται σε μεγάλο μέρος αυτή η εξέλιξη», σύμφωνα με μελέτη του πανεπιστημίου UCLA που δημοσιεύτηκε το Μάιο.

Πέραν της «Χρυσής Πολιτείας», αυτό το πρωτοποριακό πρόγραμμα θα μπορούσε να χρησιμεύσει ως έμπνευση για τους πυροσβέστες σ’ ολόκληρο τον κόσμο, μετά το πιο ζεστό καλοκαίρι που καταγράφηκε ποτέ στον πλανήτη, με τις καταστροφικές πυρκαγιές στον Καναδά, την Ευρώπη ή τη Χαβάη. «Βλέποντας τις καταστροφές στην Ελλάδα και το Μάουι, πιστεύω ότι συστήματα όπως αυτό, που παρέχουν έγκαιρη επιβεβαίωση, είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση», εκτιμά ο Ντρίσκολ του πανεπιστημίου του Σαν Ντιέγκο.

Μπροστά στην έκταση της απειλής, ο επιστήμονας επέλεξε να προσφέρει δημόσια πρόσβαση στα δεδομένα της πλατφόρμας του, ώστε και άλλες επιχειρήσεις ή πανεπιστήμια να μπορέσουν να εργασθούν πάνω σ’ αυτά. «Οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε όλα τα πλεονεκτήματά μας και να δουλέψουμε μαζί, επειδή τα ακραία κλιματικά φαινόμενα μας ξεπερνούν όλους», καταλήγει.