Η απογευματινή κόπωση είναι μια εμπειρία οικεία για πολλούς. Ωστόσο, πίσω από αυτή τη φαινομενικά φυσιολογική ενεργειακή «ύφεση» μετά το μεσημέρι, μπορεί να κρύβεται μια κατάσταση που περνά απαρατήρητη: η λεγόμενη κρυφή αφυδάτωση ή, όπως την αποκαλούν ειδικοί, χαμηλή-χρόνια αφυδάτωση.

Η αφυδάτωση πέρα από τη δίψα

Η δίψα είναι το πιο εμφανές και πρώτο σημάδι αφυδάτωσης. Είναι ένα προειδοποιητικό σύμπτωμα ότι το σώμα χρειάζεται υγρά. Ωστόσο, η αφυδάτωση μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα σε ήπια ή μέτρια μορφή, επηρεάζοντας τόσο τη σωματική όσο και τη νοητική απόδοση. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ακόμα και λίγες ώρες χωρίς επαρκή πρόσληψη υγρών, ανάλογα με την ηλικία, τη συνολική υγεία και τις περιβαλλοντικές συνθήκες, μπορούν να προκαλέσουν συμπτώματα όπως κόπωση, ζάλη, και σύγχυση.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, μετά από περίπου 24 ώρες σοβαρής αφυδάτωσης, τα συμπτώματα μπορεί να εξελιχθούν σε σοκ, επιληπτικές κρίσεις, ακόμη και απειλητικές για τη ζωή καταστάσεις.

Ωστόσο, η κρυφή αφυδάτωση αποτελεί μια πιο αθόρυβη αλλά συχνή απειλή.

Τι είναι η κρυφή αφυδάτωση και πώς μας επηρεάζει;

Η κρυφή αφυδάτωση δεν συνοδεύεται πάντα από έντονη δίψα. Ο όρος περιγράφει μια παρατεταμένη, ήπια αφυδάτωση, η οποία μπορεί να υφίσταται για ημέρες ή εβδομάδες χωρίς εμφανή συμπτώματα. Παρ’ όλα αυτά, οι επιπτώσεις της στο σώμα και την ψυχική υγεία είναι ουσιαστικές.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες του NHS (Εθνικό Σύστημα Υγείας Ηνωμένου Βασιλείου), μεταξύ των κύριων ενδείξεων χαμηλής ενυδάτωσης περιλαμβάνονται:

  • Κόπωση
  • Σκούρα ούρα
  • Ξηροστομία
  • Ζάλη
  • Πονοκέφαλοι
  • Έλλειψη συγκέντρωσης

Το ανθρώπινο σώμα αποτελείται κατά μέσο όρο από 60% νερό. Ο εγκέφαλος και η καρδιά περιέχουν περίπου 73% νερό, ενώ οι σκελετικοί μύες φτάνουν έως και 75%. Όταν δεν καταναλώνουμε αρκετό νερό, ο όγκος του αίματος μειώνεται, οδηγώντας σε πτώση της αρτηριακής πίεσης και, κατά συνέπεια, σε μειωμένη ροή αίματος προς τον εγκέφαλο. Αυτή η αλυσιδωτή αντίδραση μπορεί να εξηγήσει το αίσθημα κόπωσης ή «βαριάς» σκέψης που πολλοί βιώνουν, ειδικά κατά τις απογευματινές ώρες.

Η φυσιολογική κιρκαδική πτώση ενέργειας μετά το μεσημέρι είναι αναμενόμενη. Ωστόσο, εάν το σώμα σας βρίσκεται ήδη σε κατάσταση ελλιπούς ενυδάτωσης, αυτή η πτώση μπορεί να είναι πολύ πιο έντονη και να φτάσει σε επίπεδα εξάντλησης.

Τι προτείνουν οι ειδικοί για την πρόληψη της αφυδάτωσης

Το NHS συνιστά στους ενήλικες την κατανάλωση έξι έως οκτώ ποτηριών νερού την ημέρα, δηλαδή περίπου 1,2 έως 2 λίτρα. Η τακτική και συνεπής πρόσληψη νερού καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και όχι μόνο όταν διψάμε, είναι το κλειδί για την πρόληψη της κρυφής αφυδάτωσης.

Η σχέση μεταξύ ενυδάτωσης και ευεξίας είναι πλέον τεκμηριωμένη. Αρκετές επιστημονικές μελέτες συνδέουν την επαρκή πρόσληψη υγρών με βελτιωμένη γνωστική λειτουργία, μειωμένη κόπωση, και καλύτερη διάθεση.

Συμπερασματικά

Η κρυφή αφυδάτωση είναι ένας «σιωπηλός» παράγοντας που ενδέχεται να επηρεάζει σε σημαντικό βαθμό την καθημερινή μας ενέργεια και συγκέντρωση.

Η τακτική κατανάλωση καθαρού, ευχάριστου νερού σε συνδυασμό με την αναγνώριση των ήπιων ενδείξεων αφυδάτωσης μπορεί να είναι η λύση στην απογευματινή κόπωση και να βελτιώσει αισθητά την ποιότητα ζωής μας.

Ίσως, λοιπόν, η επόμενη φορά που θα νιώσετε αυτή την ανεξήγητη εξάντληση, η απάντηση να μην είναι ο καφές, αλλά ένα μεγάλο ποτήρι νερό.