Σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο σχετικά με τα θέματα Ασύλου και Μετανάστευσης και με σκοπό να συμβάλει στον δημόσιο διάλογο, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες παρουσίασε , σε συνέντευξη Τύπου, θέσεις και προτάσεις για το άσυλο και την προστασία των προσφύγων και γενικότερα θέματα που άπτονται του γενικότερου μεταναστευτικού ζητήματος.

«Στόχος μας, μέσα από την κατάθεση των προτάσεων, είναι η συμβολή στο δημόσιο διάλογο, ο οποίος απουσιάζει από τα Μέσα Ενημέρωσης και καλύπτεται από φωνές αντιπαράθεσης» τόνισε ο επικεφαλής του γραφείου Ελλάδας της Ύπατης Αρμοστείας, Γιώργος Τσαρμπόπουλος, και πρόσθεσε ότι «θα πρέπει οι πολιτικές δυνάμεις να αντιμετωπίσουν το μεταναστευτικό ως ένα σύνθετο πρόβλημα, στο οποίο δεν υπάρχει καμία απλή λύση».

Αναφορικά με το άσυλο και την προστασία των προσφύγων τονίζεται από την πλευρά της Ύπατης Αρμοστείας, η ανάγκη να στηριχθεί η προσπάθεια για ριζική αναμόρφωση του συστήματος ασύλου στην Ελλάδα. Όπως επισημάνθηκε «παρά τα θετικά βήματα που έχουν σημειωθεί, εξακολουθούν να παρατηρούνται σοβαρά προβλήματα, όπως η περιορισμένη πρόσβαση στη διαδικασία ασύλου, η καθυστέρηση στην εξέταση και την έκδοση αποφάσεων κ.α.».

Κομβικό σημείο για την επιτυχία της αναμόρφωσης του συστήματος ασύλου, αποτελεί η αποτελεσματική λειτουργία της νέας Υπηρεσίας Ασύλου, που θα σημάνει και την πλήρη αποσύνδεση της διαδικασίας από την Αστυνομία. Η Υπηρεσία αποτελεί την πρώτη αυτόνομη δομή που ασχολείται με την εξέταση των αιτημάτων ασύλου και ευρύτερα διεθνούς προστασίας, αναφέρει το ΑΜΠΕ.

Προϋπόθεση για τη λειτουργία της νέας Υπηρεσίας είναι η στελέχωσή της με επαρκές και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, που σήμερα αντιμετωπίζει τεράστιες δυσκολίες λόγω περιορισμού των προσλήψεων στο Δημόσιο. «Από τους 290 ανθρώπους που χρειάζεται η Υπηρεσία, σήμερα υπάρχουν μόλις 15 άτομα» δήλωσε η διευθύντρια της Υπηρεσίας Ασύλου του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, Μαρία Σταυροπούλου, και πρόσθεσε: «Αν δεν στελεχωθούμε πλήρως, τότε αναπόφευκτα η Υπηρεσία θα ναυαγήσει από την αρχή. Μπροστά στην πίεση που δεχόμαστε από εντός και εκτός Ελλάδας χρειαζόμαστε την στήριξη όλων».

Ακολούθως, ο κ. Τσαρμπόπουλος σημείωσε πως αναγκαίο συμπλήρωμα της αναμόρφωσης του συστήματος ασύλου είναι η καλύτερη διαχείριση των μικτών μεταναστευτικών ροών (προσφύγων και μεταναστών) στα σημεία εισόδου της χώρας, με δομές πρώτης υποδοχής που θα επιτρέπουν διαπίστωση προφίλ και των αναγκών των νεοεισερχομένων. Για αντιμετώπιση των μεγάλων πιέσεων που δέχεται η Ελλάδα από τα μεταναστευτικά ρεύματα, απαιτείται συνδυασμός του δίπτυχου «αυστηρότερος έλεγχος των συνόρων» και «πρόσβαση σε όσους έχουν ανάγκη διεθνούς προστασίας», αντί του αιτήματος για «σφράγισμα των συνόρων».

Τα οφέλη για την Ελλάδα από τη λειτουργία μιας δίκαιης και αποτελεσματικής διαδικασίας ασύλου και μιας ορθολογικής διαχείρισης των μικτών μεταναστευτικών ροών στα σημεία εισόδου, τόνισαν οι ομιλητές, θα είναι πολλαπλά με σημαντικότερο την ενίσχυση της διαπραγματευτικής ικανότητας της χώρας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να διεκδικήσει με καλύτερους όρους αλλαγές σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Ο κ. Τσαρμπόπουλος επισήμανε το πρόβλημα του εγκλωβισμού χιλιάδων μεταναστών χωρίς νομιμοποιημένα έγγραφα στην Ελλάδα, που γεννά με τη σειρά του φαινόμενα περιθωριοποίησης και εξαθλίωσης, κοινωνικές εντάσεις και πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη ακραίων ρατσιστικών συμπεριφορών.

Στη ξεχωριστή σημασία της ενθάρρυνσης των επιστροφών στις χώρες καταγωγής, με σχετικά προγράμματα «εθελοντικών επιστροφών» αναφέρθηκε ο επικεφαλής της Ελληνικής Αποστολής του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης (ΔΟΜ), Δανιήλ Εσδράς. Το πρόγραμμα, η εφαρμογή των εθελούσιων επιστροφών, συμπεριλαμβανομένων μέτρων επανένταξης, που υλοποιεί ο ΔΟΜ, είναι ένα ανθρωπιστικό πρόγραμμα, ένα πρόγραμμα άμεσης ανάγκης, τόνισε.

Στόχος του προγράμματος είναι η ασφαλής και αξιοπρεπής επιστροφή υπηκόων τρίτων χωρών, καθώς και η διασφάλιση της βιωσιμότητας της επιστροφής τους ώστε να περιορίζονται στο ελάχιστο οι πιθανότητες καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των επιστρεφόντων.

Η δράση εντάσσεται στα πλαίσια του ετήσιου προγράμματος 2010 του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επιστροφής και υλοποιείται σε συνεργασία με το Αρχηγείο της Ελληνικής Αστυνομίας και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ. Μέσω του παρόντος προγράμματος, έως τις 30 Ιουνίου 2012 θα έχουν επαναπατριστεί 3000 υπήκοοι τρίτων χωρών, ενώ μέσα στην επόμενη χρονιά θα υλοποιηθούν 7000 εθελοντικές επιστροφές καθώς και 300 προγράμματα επανένταξης.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε υπηκόους τρίτων χωρών που δεν πληρούν τους όρους εισόδου και παραμονής στη χώρα, που έχουν υποβάλει αίτημα για άσυλο και είτε δεν έχει ακόμη ληφθεί τελική απόφαση σχετικά με το αίτημά του ή τους έχει απορριφθεί το αίτημα, και υπηκόους τρίτων χωρών που βρίσκονται υπό καθεστώς διεθνούς προστασίας, αλλά ωστόσο επιθυμούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους.

Ο κ. Εσδράς αναφέρθηκε στα προβλήματα και τις καθυστερήσεις του προγράμματος, σημειώνοντας την ανάγκη μείωσης της ελληνικής συμμετοχής στη χρηματοδότηση, καθώς και του περιορισμού της γραφειοκρατίας. «Όταν μιλάμε για τέτοιου είδους προγράμματα, δεν μιλάμε για αριθμούς, αλλά για ανθρώπους» υπογράμμισε.

Ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στα φαινόμενα έξαρσης της ρατσιστικής βίας για τα οποία πέρα του συχνά εγκληματικού τους χαρακτήρα το διακύβευμα είναι το ίδιο το κράτος δικαίου και η δημοκρατική ομαλότητα. «Το πρόβλημα δεν είναι ένα φορέας, ή ένα πολιτικό κόμμα. Αλλά η ανοχή μπροστά σε τέτοια φαινόμενα. Δεν μπορεί να υπάρξει καμία αιτιολόγηση της βίας» τόνισε ο κ. Τσαρμπόπουλος.

Το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας επιχειρώντας να αντιδράσει στις επιθέσεις μίσους κατά αλλοδαπών και απέναντι στην ατιμωρησία, την ανοχή και ένα ιδιότυπο καθεστώς ανομίας που έχει εγκαθιδρυθεί σε ορισμένες γειτονιές, δημιούργησε τη διαδικτυακή πλατφόρμα www.1againstracism.gr. Το περιεχόμενο της πλατφόρμας ανανεώνεται συνεχώς με επώνυμα άρθρα, βίντεο, σχόλια ή μαρτυρίες.