Edika: Έφυγε ο εμβληματικός δημιουργός του παράλογου χιούμορ στα κόμικς

Μία από τις πιο ιδιαίτερες φωνές της ευρωπαϊκής γελοιογραφίας έσβησε λίγο πριν συμπληρώσει τα 85 του χρόνια. Ο Édouard Karali, γνωστός σε εκατομμύρια αναγνώστες ως Edika, πέθανε μία ημέρα πριν τα γενέθλιά του, αφήνοντας πίσω του έναν κόσμο κόμικς αισθητά διαφορετικό – και πιο τολμηρό.

Ο Edika δεν υπήρξε απλώς ένας σκιτσογράφος. Ήταν ένας δημιουργός που δεν αναγνώριζε όρια, ούτε στη φόρμα ούτε στο περιεχόμενο. Τα έργα του κινούνταν ανάμεσα στη σάτιρα, την εμμονή και το παράλογο, με αφηγήσεις που συχνά δεν οδηγούσαν πουθενά – και ακριβώς εκεί βρισκόταν η δύναμή τους.

Από τη Μέση Ανατολή στο γαλλικό underground

Γεννημένος στην Αίγυπτο, έζησε για χρόνια στον Λίβανο, όπου εργάστηκε στον χώρο της διαφήμισης. Εκεί έπεσε στα χέρια του ένα τεύχος του Fluide Glacial, του περιοδικού που είχε ιδρύσει ο Gotlib. Η ελευθερία ύφους και η απουσία «κανόνων» τον κέρδισαν αμέσως.

Ακολούθησαν συνεργασίες με το Pilote, πριν ξεκινήσει η μακρόχρονη σχέση του με το Fluide Glacial, που έμελλε να γίνει το φυσικό του περιβάλλον και το κοινό του σπίτι για δεκαετίες.

Οι ήρωες, οι εμμονές και το ύφος που δεν αντέγραφε κανείς

Οι χαρακτήρες του Edika ήταν σκόπιμα άχαροι, με παραμορφωμένα πρόσωπα, υπερβολικές μύτες και βλέμματα που προκαλούσαν αμηχανία. Κεντρικές φιγούρες, ο μικροαστός Μπρόνσκι και ο θρυλικός γάτος Κλαρκ Γκέιμπελ, έγιναν σύμβολα ενός χιούμορ που φλέρταρε συχνά με την πρόκληση και το ακραίο.

Παρότι δεν δίστασε να αγγίξει το όριο του χυδαίου, εκείνο που τον ξεχώρισε ήταν τα αλλόκοτα σενάρια, οι διάλογοι χωρίς λογική ακολουθία και μια αφήγηση που σκόπιμα απέφευγε τη «λύση». Στον κόσμο του Edika, το αδιέξοδο ήταν επιλογή.

Στην Ελλάδα, μέρος του έργου του έχει κυκλοφορήσει σε μεταφρασμένες εκδόσεις και συλλογές, αποκτώντας φανατικό κοινό.

Ένας δημιουργός-λατρεία

Στην προσωπική του ζωή ήταν χαμηλών τόνων, σχεδόν εσωστρεφής. Όταν όμως καθόταν μπροστά στο χαρτί, όλα άλλαζαν. Από το 1979 και μετά, εξελίχθηκε στον πιο αγαπητό δημιουργό του Fluide Glacial, με τους αναγνώστες να αναγνωρίζουν στο έργο του κάτι αυθεντικό και ακατάτακτο.

Σε μια καριέρα δεκαετιών, ο Edika σχεδίαζε όπως σκεφτόταν: χωρίς φίλτρα, χωρίς συμβιβασμούς και χωρίς να τον απασχολεί αν «βγάζει νόημα». Και ίσως γι’ αυτό το έργο του άντεξε.