Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν για τη χρήση των παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων προκειμένου να σταλούν δισεκατομμύρια ευρώ οικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία, μετά από 16 ώρες συζητήσεων σε Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες.

Στη συνέχεια όμως επιτεύχθηκε συμφωνία μεταξύ των μελών για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας τη διετία 2026-2027, ανακοίνωσε ο πρόεδρός του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα μέσω Χ.

«Η απόφαση για τη χορήγηση ποσού 90 δισεκ. ευρώ ώστε να υποστηριχθεί η Ουκρανία για το 2026-2027 εγκρίθηκε. Τηρήσαμε τη δέσμευση μας», τόνισε ο Αντόνιο Κόστα.

Την ικανοποίησή της διότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατάφερε να εξασφαλίσει συμφωνία η οποία ανταποκρίνεται στις «πιεστικές χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια», εξέφρασε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Αυτό θα γίνει μέσω «ενισχυμένης συνεργασίας», που υποστηρίζεται από το περιθώριο του προϋπολογισμού της ΕΕ και βάσει ομόφωνης συμφωνίας για την τροποποίηση του τρέχοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, εξήγησε η κ. φον ντερ Λάιεν.

Η Ουκρανία θα χρειαστεί να αποπληρώσει το δάνειο αυτό μόνο αν η Ρωσία καταβάλει πολεμικές επανορθώσεις, δήλωσε ο γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς έπειτα από την μαραθώνια συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες.

Η ΕΕ επιφυλάσσεται του δικαιώματος να χρησιμοποιήσει κεφάλαια της Ρωσίας που έχουν δεσμευτεί στην δικαιοδοσία της αν η Μόσχα δεν καταβάλει πολεμικές επανορθώσεις, είπε ακόμη ο γερμανός καγκελάριος.

Ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εκτίμησε τις πρώτες πρωινές ώρες σήμερα, μετά τη συμφωνία που κλείστηκε στην ΕΕ για τη χορήγηση άτοκου δανείου 90 εκατομμυρίων ευρώ στην Ουκρανία, πως θα μπορούσε να «ξαναγίνει ωφέλιμο» για τους Ευρωπαίους να διεξαγάγουν διάλογο με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Πρέπει τις επόμενες εβδομάδες να εξευρεθούν επίσης τρόποι και μέσα προκειμένου οι Ευρωπαίοι, με καλή οργάνωση, να ξαναρχίσουν πλήρη διάλογο με τη Ρωσία, με πλήρη διαφάνεια», έκρινε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις Βρυξέλλες.

Η συμφωνία για τη χρηματοδότηση θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την Ουκρανία, σε μια συγκυρία κατά την οποία η Ευρώπη επιδιώκει να κατοχυρώσει ενεργό ρόλο και λόγο στις ειρηνευτικές διεργασίες που καθοδηγούνται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, με στόχο να μπει τέλος στον πόλεμο της Ρωσίας κατά του Κιέβου, ο οποίος πλησιάζει τα τέσσερα χρόνια.

Επί μακρόν, οι κυβερνήσεις των κρατών-μελών της ΕΕ βρίσκονταν σε αντιπαράθεση σχετικά με το αν θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ρωσικά κεφάλαια ύψους 210 δισ. ευρώ —τα περισσότερα εκ των οποίων βρίσκονται δεσμευμένα στο Βέλγιο— για τη στήριξη ενός λεγόμενου «δάνειο αποζημιώσεων» προς την Ουκρανία.

Όπως ανέφεραν πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων, το Βέλγιο αξίωνε ευρείες και ισχυρές εγγυήσεις ώστε να περιοριστεί κάθε πιθανός οικονομικός κίνδυνος που θα απορρέει από το δάνειο, απαίτηση που οδήγησε αρκετούς Ευρωπαίους ηγέτες να απορρίψουν το συγκεκριμένο πλαίσιο.

Το Κίεβο έχει προειδοποιήσει ότι, χωρίς νέα οικονομική ενίσχυση, ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπο με σοβαρή οικονομική ασφυξία στις αρχές του 2026. Υπό αυτό το βάρος, οι ηγέτες της ΕΕ είχαν καταστήσει σαφές ότι δεν επρόκειτο να ολοκληρώσουν τη σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες χωρίς μια συμφωνία για κάποια μορφή χρηματοδοτικής στήριξης.

Η επιλογή να καλυφθούν οι ανάγκες της Ουκρανίας με πόρους από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό και όχι από ρωσικά περιουσιακά στοιχεία εκλαμβάνεται ως πολιτικό πλήγμα για τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι οποίοι είχαν ταχθεί υπέρ των δανείων αποζημιώσεων και είχαν επιχειρήσει να κάμψουν τις ενστάσεις του Βέλγου πρωθυπουργού Μπαρτ ντε Βέβερ.

«Πάντα λέγαμε ότι το ζήτημα ήταν να φτάσουν τα χρήματα στο Κίεβο», ανέφερε αξιωματούχος της ΕΕ που συμμετείχε στις συνομιλίες. «Όχι το πώς».

Σε παλαιότερη πρόταση που τέθηκε προς συζήτηση, το Βέλγιο ζητούσε «απεριόριστη» κατανομή του ρίσκου μεταξύ των κρατών-μελών της Ένωσης, προκειμένου να καλυφθούν ενδεχόμενες δικαστικές διεκδικήσεις και αντίμετρα από τη Ρωσία. Οι ηγέτες, ωστόσο, κατέληξαν ότι μια τέτοια προσέγγιση δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, Γαλλία και Ιταλία πρωτοστάτησαν στην αναζήτηση εναλλακτικής λύσης, βασισμένης στον κοινό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τελικά, έπειτα από περισσότερες από 16 ώρες εντατικών διαβουλεύσεων, οι ηγέτες της ΕΕ κατέληξαν, τις πρώτες ώρες της Παρασκευής, σε συμφωνία για άντληση δανείου ύψους 90 δισ. ευρώ από τις αγορές, με εγγύηση τα ανεκμετάλλευτα κονδύλια του κοινού ευρωπαϊκού προϋπολογισμού, ώστε να καλυφθούν οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια.

Το σχήμα αυτό, όπως συμφωνήθηκε, «δεν θα συνεπάγεται καμία χρηματοοικονομική υποχρέωση για την Τσεχία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία». Οι τρεις χώρες είχαν καταστήσει σαφές στο παρελθόν ότι δεν θα στήριζαν τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας με κονδύλια της ΕΕ.