Η 24η Αυγούστου 1185 σηματοδοτεί μία από τις πιο σκοτεινές και σκληρές ημέρες στην ιστορία της Θεσσαλονίκης. Οι Νορμανδοί της Σικελίας, υπό τον Γουλιέλμο Β΄ τον Καλό, επιτέθηκαν στην πόλη με έναν τεράστιο στρατό, που φέρεται να έφτανε τους 80.000 άνδρες και 200 πλοία, αν και σύγχρονοι ιστορικοί αμφισβητούν το πραγματικό μέγεθος αυτού του αριθμού.
Η πολιορκία ξεκίνησε στις 15 Αυγούστου και το πεσμένο ηθικό, η ελλιπής άμυνα του διοικητή Δαβίδ Κομνηνού – «ανίκανος και γυναικών θηλύτερος και των ελάφων δειλότερος», σύμφωνα με τον Νικηφόρο Χωνιάτη – οδήγησαν στη γρήγορη κατάρρευση της πόλης.
Στις 24 Αυγούστου, οι Νορμανδοί κατάφεραν να ανοίξουν ρήγμα στα ανατολικά τείχη χρησιμοποιώντας πετροβόλες πολιορκητικές μηχανές. Εισέβαλαν μανιασμένα και, παρά την ηρωική άμυνα πολιτών και φρουράς, η Θεσσαλονίκη παραδόθηκε στις φλόγες της λεηλασίας.
Σύμφωνα με τη συγκλονιστική μαρτυρία του μητροπολίτη Ευσταθίου, που βίωσε την άλωση ως αυτόπτης, ακολούθησε σφαγή περίπου 7.000 κατοίκων – άντρες, γυναίκες, παιδιά και κληρικοί «σύρονται στους δρόμους θρηνώντας, ανάμεσα σε φωτιές, κραυγές και αίμα». Οι άρχοντες της πόλης συνωστίστηκαν στη βασιλική του Αγίου Δημητρίου, ψάλλοντας «νίκας τοῖς βασιλεῦσι κατά βαρβάρων δωρούμενος», όταν το ρήγμα στα τείχη άνοιξε και οι μαινόμενοι Νορμανδοί εισέβαλαν, σπέρνοντας τον πανικό και την καταστροφή.
Η πόλη βίωσε μέρες ακραίου τρόμου: οι εκκλησίες βεβηλώθηκαν, ο ναός του Αγίου Δημητρίου μετατράπηκε σε στάβλο, χιλιάδες άνθρωποι αιχμαλωτίστηκαν, πουλήθηκαν ως δούλοι ή φονεύθηκαν στην τύχη. Η βιβλική αυτή καταστροφή περιγράφεται σαν αλάθητο σημάδι της οργής του Παντοδύναμου, όπως γράφει χαρακτηριστικά ο Άγγελος Βλάχος.
Η άλωση της Θεσσαλονίκης οδήγησε σε ανατροπές για το Βυζάντιο: ο αυτοκράτορας Ανδρόνικος Α΄ Κομνηνός εκθρονίστηκε, το χάσμα μεταξύ Ορθοδόξων Ελλήνων και Λατίνων βάθυνε, και η ματωμένη μνήμη εκείνης της ημέρας έμεινε ανεξίτηλα χαραγμένη στην ιστορική συνείδηση της πόλης.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
79: Εκρήγνυται ο Βεζούβιος και θάβει κάτω από στάχτη και λάβα τις πόλεις Πομπηία και Ηράκλεια. Χιλιάδες άνθρωποι χάνονται σε λίγες ώρες, ενώ η καταστροφή μένει στην Ιστορία ως η «τελευταία μέρα της Πομπηίας».
1185: Οι Νορμανδοί καταλαμβάνουν τη Θεσσαλονίκη μετά από σκληρή μάχη. Ακολουθεί λεηλασία της πόλης και σφαγή περίπου 7.000 κατοίκων, μια από τις πιο μαύρες σελίδες στην ιστορία της.
1572: Η Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου βάφεται με αίμα στο Παρίσι. Περίπου 70.000 Γάλλοι προτεστάντες (Ουγενότοι) σφαγιάζονται με εντολή του βασιλιά Καρόλου Θ’, υπό την επιρροή της μητέρας του, Αικατερίνης των Μεδίκων.
1824: Ο Ελληνικός Στόλος υπό τον Ανδρέα Μιαούλη συγκρούεται με τον Τουρκοαιγυπτιακό του Τοπά Πασά σε ναυμαχία ανάμεσα στην Κω και την Αλικαρνασσό. Η σύγκρουση μένει αμφίρροπη, αλλά ενισχύει το ηθικό των Ελλήνων.
1912: Ξεσπά σταφιδική κρίση στην Πελοπόννησο, πλήττοντας σοβαρά την οικονομία. Η σταφίδα, βασικό εξαγώγιμο προϊόν της χώρας, χάνει την αξία της στις διεθνείς αγορές και προκαλεί κοινωνικές αναταραχές.
1952: Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «Αυγή», που εξελίσσεται σε σημαντικό όργανο πολιτικού λόγου και ενημέρωσης στην Ελλάδα.
1960: Η Μαρία Κάλλας εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου ερμηνεύοντας τη «Νόρμα» του Μπελίνι. Η βραδιά μένει ιστορική με σκηνοθεσία του Αλέξη Μινωτή και σκηνικά του Γιάννη Τσαρούχη.

1975: Το Πενταμελές Εφετείο Αθηνών, με πρόεδρο τον Ιωάννη Ντεγιάννη, εκδίδει την απόφασή του στη δίκη των πρωταιτίων της 21ης Απριλίου. Θάνατος για τους Γεώργιο Παπαδόπουλο, Στυλιανό Παττακό και Νικόλαο Μακαρέζο. Οκτώ κατηγορούμενοι καταδικάζονται σε ισόβια, επτά σε ποινές προσκαίρου καθείρξεως και δύο αθωώνονται. Την ίδια μέρα, η κυβέρνηση Κωνσταντίνου Καραμανλή μετατρέπει τις θανατικές ποινές σε ισόβια.
1991: Η Ουκρανία κηρύσσει την ανεξαρτησία της από την ΕΣΣΔ, λίγο πριν την επίσημη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης. Η ημέρα αυτή ανακηρύσσεται εθνική επέτειος.
1995: Η Microsoft παρουσιάζει τα Windows 95, σε ένα από τα πιο θεαματικά λανσαρίσματα στην ιστορία της τεχνολογίας. Η καμπάνια συνοδεύεται από το τραγούδι «Start Me Up» των Rolling Stones και ειδικό βίντεο με τους Τζένιφερ Άνιστον και Μάθιου Πέρι από τα «Φιλαράκια». Το νέο λειτουργικό εισάγει το μενού Έναρξης, τη γραμμή εργασιών και το multitasking, αλλάζοντας για πάντα τον κόσμο των προσωπικών υπολογιστών.
1999: Στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στη Σεβίλλη, η Βούλα Τσιαμήτα κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο τριπλούν και η Όλγα Βασδέκη το χάλκινο, γράφοντας λαμπρή σελίδα για τον ελληνικό αθλητισμό.
2007: Ξεσπούν καταστροφικές πυρκαγιές στην Πελοπόννησο, την Εύβοια και την Αττική. Δεκάδες άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους, χιλιάδες στρέμματα γης γίνονται στάχτη και η χώρα κηρύσσεται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης.
2023: Ο Μίλτος Τεντόγλου κατακτά το χρυσό μετάλλιο στο άλμα εις μήκος στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου, συνεχίζοντας την εντυπωσιακή πορεία του στον παγκόσμιο αθλητισμό.
Γεννήσεις

1851 – Γιαννούλης Χαλεπάς, διακεκριμένος γλύπτης από την Τήνο, κορυφαία μορφή της νεοελληνικής γλυπτικής. Έργα όπως «Κοιμωμένη» και «Σάτυρος και Έρωτας» τον ανέδειξαν διεθνώς, ενώ η πορεία του σημαδεύτηκε από ψυχιατρικές δοκιμασίες και δημιουργική αναγέννηση στην Πάνορμο Τήνου.

1899 – Χόρχε Λουίς Μπόρχες, αργεντινός συγγραφέας, ποιητής και δοκιμιογράφος, πρωτοπόρος των λογοτεχνικών αναζητήσεων του 20ού αιώνα. Έγινε σύμβολο της μοντέρνας λογοτεχνίας με έργα όπως «Φικτσίονες» και «Άλεφ», που συνδυάζουν φιλοσοφία, φαντασία και μεταφυσικά ζητήματα στη λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής.

1929 – Γιασέρ Αραφάτ, παλαιστίνιος ηγέτης, επί σειρά δεκαετιών επικεφαλής της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) και αργότερα Πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής. Βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ειρήνης (1994), σύμβολο και αμφιλεγόμενη μορφή του αγώνα για παλαιστινιακή αυτοδιάθεση.

1946 – Πασχάλης, Έλληνας τραγουδιστής, προσωπικότητα-σύμβολο της ελληνικής ποπ/ροκ σκηνής. Ιδρυτικό μέλος των Olympians, η φωνή του σφράγισε αξέχαστες επιτυχίες και παραμένει ενεργός με διαχρονικές συνεργασίες και εμφανίσεις.

1947 – Πάολο Κοέλιο, βραζιλιάνος συγγραφέας με διεθνή φήμη, πολυμεταφρασμένος και αγαπημένος σε όλο τον κόσμο. Το best seller του «Ο Αλχημιστής» ενέπνευσε εκατομμύρια, ενώ η συμβολική και πνευματική του γραφή εξερεύνησε τον άνθρωπο και την αναζήτηση του νοήματος.
Θάνατοι

1779 – Κοσμάς ο Αιτωλός, Έλληνας μοναχός, ιεραπόστολος και δάσκαλος του Γένους. Κεντρική μορφή της Εκκλησίας και της ελληνικής πνευματικότητας στην Τουρκοκρατία, περιόδευσε στη Ρούμελη και τα Βαλκάνια, ιδρύοντας σχολεία και διαδίδοντας το μήνυμα της εθνικής αφύπνισης. Εκτελέστηκε από τους Οθωμανούς, αναγορεύτηκε άγιος και εθνάρχης για το έργο και την αυτοθυσία του.
Εορτολόγιο
Αιτωλία, Ευτύχιος