Το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ» φαίνεται να οδεύει προς ολοκλήρωση με ρυθμούς που κάθε άλλο παρά ικανοποιητικοί μπορούν να χαρακτηριστούν. Παρά την πρόθεση ενίσχυσης των νέων και των οικογενειών με χαμηλό εισόδημα, ο χαμηλός ρυθμός απορρόφησης των κοινοτικών κονδυλίων -που σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία δεν ξεπερνά το 30,3%- δημιουργεί πλέον ορατό κίνδυνο να χαθούν σημαντικά ποσά από το διαθέσιμο κονδύλι των 2 δισ. ευρώ.

Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού 2026 που κατατέθηκε στις Βρυξέλλες, η απορρόφηση των πόρων παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη, παρότι το πρόγραμμα «τρέχει» εδώ και σχεδόν έναν χρόνο. Μέχρι στιγμής, έχουν συναφθεί δάνεια συνολικού ύψους 303,3 εκατ. ευρώ, ενώ από τις περίπου 10.000 αιτήσεις μόνο ένα μέρος έχει μετουσιωθεί σε πραγματικές εκταμιεύσεις.

Γιατί απέτυχε το πρόγραμμα

Η αποτυχία του «Σπίτι μου ΙΙ» να αποδώσει τα αναμενόμενα οφείλεται σε μια σειρά από παράγοντες:

  • Αύξηση των τιμών αντί για αποκλιμάκωση: Η πρόβλεψη ότι το πρόγραμμα αφορά ακίνητα με οικοδομική άδεια έως το 2005 είχε ως αποτέλεσμα να εκτοξευθούν οι τιμές σε παλαιότερα ακίνητα, δηλαδή στα μόνα που πληρούσαν τις προϋποθέσεις συμμετοχής. Έτσι, η αγορά «αντέδρασε» αυξάνοντας το κόστος των διαθέσιμων κατοικιών, καθιστώντας τες τελικά απρόσιτες για τους ίδιους τους δικαιούχους.
  • Περιορισμένη διαθεσιμότητα ακινήτων: Η έλλειψη επαρκούς αριθμού κατοικιών που να πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος αποθάρρυνε μεγάλο μέρος των ενδιαφερομένων, ενώ η γραφειοκρατία και οι καθυστερήσεις στην έγκριση των δανείων επιδείνωσαν την κατάσταση.
  • Δυσκολία πρόσβασης στη χρηματοδότηση: Παρά το ευνοϊκό επιτόκιο, οι τράπεζες παρέμειναν επιφυλακτικές, ζητώντας αυστηρά κριτήρια πιστοληπτικής ικανότητας, κάτι που απέκλεισε πολλούς από τους πραγματικούς δικαιούχους — ιδίως νέους με ασταθή ή χαμηλά εισοδήματα.

Αλυσιδωτές επιπτώσεις στην αγορά

Κατοικία

Την ίδια στιγμή, τα στοιχεία του Spitogatos για το 3ο τρίμηνο του 2025 δείχνουν αύξηση 10% στις μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών σε σχέση με πέρυσι. Τα Νότια Προάστια, οι Κυκλάδες και τα Βόρεια Προάστια παραμένουν στις πρώτες θέσεις, με τις τιμές να αγγίζουν ακόμη και τα 4.000 ευρώ/τ.μ.

Η Τράπεζα της Ελλάδος, αλλά και το ΚΕΠΕ, προειδοποιούν ότι η διαρκής αύξηση των τιμών κατοικίας υπερβαίνει πλέον τον ρυθμό αύξησης των εισοδημάτων, καθιστώντας την πρόσβαση σε προσιτή στέγη ολοένα και πιο δύσκολη.

Το «Σπίτι μου ΙΙ» ξεκίνησε με υψηλές προσδοκίες, αλλά η εφαρμογή του ανέδειξε τις χρόνιες παθογένειες του ελληνικού στεγαστικού μοντέλου: έλλειψη σχεδιασμού, αδυναμία προσαρμογής στις συνθήκες της αγοράς και απουσία πραγματικών κινήτρων για νέες, προσιτές κατοικίες. Αν δεν υπάρξει άμεση παρέμβαση, το πρόγραμμα κινδυνεύει όχι μόνο να ολοκληρωθεί άδοξα, αλλά και να οδηγήσει στην απώλεια πολύτιμων κοινοτικών πόρων.