Σε έναν κόσμο που μοιάζει διαρκώς να χάνει την ισορροπία του, η παράσταση σύγχρονου χορού «Παραπατήματα», σε χορογραφία του Νίκου Καλύβα και πρωτότυπη μουσική του Γιάννη Αγγελάκη, έρχεται να φωτίσει τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στη σταθερότητα και την πτώση, στην επιμονή και την ευαλωτότητα.

Στο Β’ Αρχαίο Θέατρο Λάρισας, τέσσερις ερμηνευτές – οι χορεύτριες Ναταλία Μπάκα και Σοφία Πουχτού και οι μουσικοί Ειρήνη Μπιλίνη-Μωραΐτη και Γιάννης Αγγελάκης – συνυπάρχουν επί σκηνής και συνθέτουν έναν ποιητικό κόσμο, όπου κάθε παραπάτημα αποκαλύπτει τη μνήμη του σώματος, την αλληλεξάρτηση των ανθρώπων και την κυκλική ροή του χρόνου.

Με αφορμή την παράσταση, ο Νίκος Καλύβας μιλάει στο Newsbeast.

– Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τα «Παραπατήματα»; Υπήρξε κάποιο προσωπικό, κοινωνικό ή καλλιτεχνικό ερέθισμα;

Η ιδέα ξεκίνησε από την παρατήρηση της ζωής γύρω μου. Τα τελευταία χρόνια βλέπω τους ανθρώπους πιο εύθραυστους, πιο αποτραβηγμένους, σαν κάτι να έχει μετατοπιστεί μέσα μας – όχι μόνο λόγω εξωτερικών συνθηκών, αλλά και βαθύτερα. Την ίδια στιγμή, ανακαλώ την παιδική αίσθηση ελευθερίας, την επαφή με τη φύση στην επαρχία, εκεί όπου το παραπάτημα δεν είναι ντροπή, αλλά παιχνίδι. Αυτές οι αντιφάσεις μου γέννησαν την ανάγκη να δω τι σημαίνει να χάνεις την ισορροπία σου σήμερα: πώς βιώνουμε την αβεβαιότητα, την απώλεια, αλλά και τη δυνατότητα να ξανασταθούμε.

– Τι σημαίνει για εσάς προσωπικά η έννοια του «παραπατήματος»;

Το παραπάτημα το αντιλαμβάνομαι ως μια στιγμή όπου όλα παγώνουν για λίγο. Είναι εκείνο το ξαφνικό χάσιμο του ελέγχου, όταν χάνεις την ισορροπία σου – σωματικά, ψυχικά ή και τα δύο. Αυτή η απώλεια έχει κάτι απογυμνωτικό. Σε φέρνει αντιμέτωπο με τον εαυτό σου, χωρίς φίλτρα. Είναι σαν ένας μικρός θάνατος, μια προσωρινή κατάρρευση της σταθερότητας που θεωρούσες δεδομένη. Και ίσως γι’ αυτό έχει τόσο ενδιαφέρον: γιατί κάθε παραπάτημα κουβαλά τη δυνατότητα μιας επανεκκίνησης. Σαν να περνάς για λίγο σε μια άλλη διάσταση, να βλέπεις τα πράγματα αλλιώς και μετά –αν επιλέξεις να ξανασταθείς– να επιστρέφεις με νέο τρόπο. Σε αυτή την αβεβαιότητα, σε αυτό το «ενδιάμεσο», νιώθω πως κρύβεται κάτι πολύ ανθρώπινο και αληθινό.

– Ποια ήταν η σχέση και η συνεργασία σας με τις χορεύτριες και τους μουσικούς; Υπήρχε χώρος για συνδημιουργία ή αυτοσχεδιασμό;

Η δουλειά βασίστηκε στον αυτοσχεδιασμό, όχι μόνο ως τεχνική αλλά και ως μέσο επικοινωνίας. Να ακούσουμε ο ένας τον άλλον και να φέρουμε τον εαυτό μας μέσα στη διαδικασία. Ήθελα οι χορεύτριες και οι μουσικοί να νιώσουν πως έχουν χώρο – όχι για να εκτελέσουν κάτι έτοιμο, αλλά για να δημιουργήσουμε κάτι μαζί. Η συνδημιουργία, για μένα, είναι ο μόνος τρόπος να γεννηθεί ένα έργο που να έχει αλήθεια και προσωπικότητα. Το τελικό αποτέλεσμα είναι ο καρπός αυτής της συνάντησης.

– Στην παράσταση συνυπάρχουν η μεσαιωνική βιέλα, το βιολί και η ηλεκτρονική μουσική. Είναι πρόκληση αυτός ο συνδυασμός για εσάς;

Σίγουρα πρόκληση – αλλά με την έννοια της απόλαυσης. Σαν ένα παιχνίδι. Ο συνδυασμός αυτός δεν προέκυψε για να είναι «πρωτότυπος», αλλά για να δημιουργήσει έναν ηχητικό κόσμο που να ταιριάζει με το παραπάτημα: ένα σύμπαν που χάνει σταθερότητες, που παλινδρομεί ανάμεσα στο γνώριμο και το ξένο. Ο ήχος της βιέλας ή του βιολιού, επεξεργασμένος ηλεκτρονικά, αλλάζει, αλλοιώνεται, δημιουργεί αστάθεια – όπως και το σώμα στη σκηνή. Υπήρξε ένας αληθινός διάλογος ανάμεσα στη μουσική και τη χορογραφία – και αυτό ήταν ένα από τα πιο ζωντανά κομμάτια της διαδικασίας.

– Πώς εξελίσσεται η χορογραφική σας γλώσσα με τα χρόνια;

Κάθε έργο το βλέπω σαν μια νέα πρόκληση, μια καινούργια ερώτηση που δεν ξέρω πώς θα απαντηθεί. Δεν προσπαθώ να δημιουργήσω ένα σταθερό «ύφος». Αντιθέτως, νιώθω πως κάθε παράσταση είναι σαν ένα μάθημα – κάτι που με διδάσκει, με αλλάζει. Προσπαθώ να παραμένω ανοιχτός, να μη φοβάμαι να πειραματιστώ, ακόμα κι αν δεν πετύχει. Όσο μεγαλώνω, με ενδιαφέρουν όλο και περισσότερο θέματα που είναι προσωπικά αλλά και συλλογικά. Όσα κουβαλάμε όλοι, ακόμα κι αν τα εκφράζουμε διαφορετικά.

– Πώς πιστεύετε ότι μπορεί ο σύγχρονος χορός να συνδεθεί με το ευρύ κοινό, όπως εδώ, που απευθύνεστε στο κοινό της Λάρισας;

Πιστεύω πως όταν υπάρχει αλήθεια, το κοινό το νιώθει. Δεν χρειάζεται να καταλάβει τα πάντα για να συνδεθεί με κάτι. Αν το έργο δεν είναι κλειστό, αν σου αφήνει χώρο να μπεις μέσα του, τότε λειτουργεί. Η σύνδεση με το κοινό είναι ζήτημα ειλικρίνειας και αμεσότητας. Και το κοινό της Λάρισας –όπως και κάθε κοινό εκτός των μεγάλων αστικών κέντρων– δεν έχει λιγότερες απαιτήσεις ή ανάγκες. Αντιθέτως, υπάρχει μεγαλύτερη διάθεση για αυθεντική εμπειρία. Αυτό είναι και το πιο σημαντικό για μένα: να μπορεί η δουλειά να «μιλήσει» χωρίς να εξηγεί.

– Από τις συνεργασίες σας με διεθνείς δημιουργούς και τη συμμετοχή σας σε φεστιβάλ, ποια εμπειρία θεωρείτε κομβική για την εξέλιξή σας ως χορογράφος;

Δεν υπάρχει μία και μόνη στιγμή που να με όρισε. Κάθε συνεργασία, κάθε φεστιβάλ, κάθε νέο πλαίσιο με βρήκε σε διαφορετική φάση της ζωής και της σκέψης μου. Άλλοτε πήρα πράγματα που δεν περίμενα, άλλοτε δυσκολεύτηκα αλλά έμαθα. Αυτό που προσπαθώ είναι να μην επαναλαμβάνομαι και να μην θεωρώ τίποτα δεδομένο. Όλες αυτές οι εμπειρίες χτίζουν μια πορεία – όχι απαραίτητα με γραμμική εξέλιξη, αλλά με συνεχή εσωτερική μετακίνηση. Κι αυτό είναι που με κρατά ενεργό.

Λίγα λόγια για την παράσταση

Η παράσταση σύγχρονου χορού «Παραπατήματα» εξερευνά την έννοια του παραπατήματος ως μια φυσική, ψυχική και ιστορική διαδικασία που αποκαλύπτει την ευθραυστότητα κι ευαλωτότητά μας. Μέσα από την κίνηση και τον ήχο, δύο χορεύτριες και δύο μουσικοί συνθέτουν ένα σύμπαν, όπου η απώλεια της ισορροπίας και η διαρκής προσπάθεια να επανακατακτηθεί συνιστούν το κεντρικό θέμα της.

Κυκλικές κινήσεις, σπειροειδείς διαδρομές και μετατοπίσεις βάρους αποτυπώνουν την κυκλικότητα του χρόνου: το σώμα θυμάται, το παρελθόν επιστρέφει και η σκηνή μεταμορφώνεται σε έναν χώρο όπου το σήμερα γίνεται αύριο κι εχθές. Η παράσταση είναι μια προσπάθεια να σταθούμε όρθιοι σε έναν κόσμο που συνεχώς αλλάζει. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ισορροπία είναι αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους, υποστήριξης και αλληλεγγύης, κι ένα ταξίδι από τα μικρά παραπατήματα της κίνησης μέχρι τα μεγάλα και υπαρξιακά παραπατήματα που διαμορφώνουν τη μνήμη, την ταυτότητα και την ιστορία μας.

Συντελεστές:
Ερμηνεύουν: Ναταλία Μπάκα (χορός), Σοφία Πουχτού (χορός), Ειρήνη Μπιλίνη-Μωραΐτη (τραγούδι/μεσαιωνική βιέλα/βιολί), Γιάννης Αγγελάκης (ζωντανά ηλεκτρονικά)
Χορογραφία: Νίκος Καλύβας
Μουσική Σύνθεση/Ηχητικός Σχεδιασμός: Γιάννης Αγγελάκης
Δραματουργία: Ροδιά Βόμβολου
Φωτογραφίες/Βίντεο: Ιωάννης Καμπάνης
Επικοινωνία: Γιώτα Δημητριάδη

Δεύτερο Αρχαίο Θέατρο Λάρισας
Εργατικής Πρωτομαγιάς 13, Λάρισα
Παραστάσεις: Παρασκευή 1η και Σάββατο 2 Αυγούστου 2025
Ώρα έναρξης: 21:15
Διάρκεια: 50 λεπτά
Είσοδος Ελεύθερη

Η παραγωγή πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος 2025 του θεσμού του Υπουργείου Πολιτισμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός».