Χρυσός Φοίνικας στο Φεστιβάλ Καννών, ένας οραματιστής σύγχρονος δημιουργός και δυο νέες πρωταγωνίστριες. «Η ζωή της Αντέλ» έχει ήδη γράψει ιστορία… Βασισμένη στο κόμικ «Το Μπλε Είναι το πιο Ζεστό Χρώμα» της Ζουλί Μαρό, η δημιουργός διαφώνησε από την αρχή με τη διασκευή της ιστορίας της, η οποία όπως είπε ήταν «μια αυθεντική ιστορία αγάπης που κατάντησε λεσβιακό πορνό».
Και δεν είναι η μόνη κατηγορία εναντίον της ταινίας αλλά και του σκηνοθέτη της Αμπντελατίφ Κεσίς. Πριν ακόμα βγει στις αίθουσες πολλοί έσπευσαν να πουν πως στη «Ζωή της Αντέλ» το σινεμά να φλερτάρει με την πορνογραφία.
Τι έχουν όμως να πουν οι κριτικοί κινηματογράφου; Εκείνοι που κατάφεραν να απομονώσουν τα σχόλια που έχουν ακουστεί, που δεν έλαβαν υπόψη την κακή συμπεριφορά του σκηνοθέτη, ή τις αναφορές του Σπίλμπεργκ όταν του παρέδωσε τον Χρυσό Φοίνικα στις Κάννες.
Η υπόθεση
Η Αντέλ είναι μια τυπική 15χρονη, κόρη εργατικής οικογένειας, η οποία μεγαλώνει στη Λιλ της Φλάνδρας, στα βόρεια σύνορα της Γαλλίας. Έξυπνη, ιδεαλίστρια, με αγάπη για τη λογοτεχνία και τις ταινίες των Κιούμπρικ και Σκορσέζε, ονειρεύεται να γίνει δασκάλα. Όταν η σχέση της με τον Τομά τελειώνει με άσχημο τρόπο, η συνάντησή της πρώτα στο δρόμο και κατόπιν σε ένα γκέι μπαρ με την Εμά, μια εξωστρεφή φοιτήτρια της Καλών Τεχνών, θα της αποκαλύψει αυτό που πραγματικά ζητά η καρδιά της.
Χρήστος Μήτσης (athinorama.gr)
Ο αποχαιρετισμός στην εποχή της αθωότητας, δηλαδή την ηλικία της εφηβείας, ήταν ανέκαθεν μια επώδυνη διαδικασία. Η «Ζωή της Αντέλ» μας το θυμίζει διακριτικά. Σαν ηρωίδα του Μαριβό, η Αντέλ θα διασταυρωθεί λίγο αργότερα στο δρόμο με μια κοπέλα με κοντά μπλε μαλλιά, η οποία θα τραβήξει το βλέμμα της.
Οι σοκαριστικές (; ) ερωτικές σκηνές απλώς επιβεβαιώνουν το κινηματογραφικά αυτονόητο. Με σοφά υπολογισμένο αφηγηματικό τέμπο, το οποίο αφήνει κάθε σεκάνς να αναπνεύσει, και με εσωτερικό μοντάζ που δίνει στα πλάνα του μια ασυγκράτητη ενέργεια, ο Γαλλοτυνήσιος δημιουργός περιγράφει δυναμικά τις απρόοπτες διαδρομές της επιθυμίας και τους «άναρχους» νόμους της ανθρώπινης έλξης. Ταυτόχρονα επισημαίνει με μεγαλοφυή κομψότητα τις ταξικές διακρίσεις και τον τρόπο με τον οποίο γεννούν εξουσιαστικές δομές, τραβώντας διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα στα γούστα, στις συμπεριφορές και στη μοίρα των ανθρώπων: το ένα οικογενειακό τραπέζι σερβίρει θαλασσινά και το άλλο σπαγκέτι μπολονέζ, ο τελικός «απεγκλωβισμός» της Αντέλ από τη μοντέρνα τέχνη, η διαφορετική συμπεριφορά της στο νηπιαγωγείο και κατόπιν –πιο αυστηρή– στην πρώτη δημοτικού…
Ανάμεσα σε όλα αυτά, γεμάτη σημαντικές λεπτομέρειες και ασυγκράτητα πάθη, τρυφερές καθημερινές στιγμές και σκληρές αλήθειες, η εκκρεμούς κατάληξης διαδρομή της Αντέλ του προς την αυτογνωσία γίνεται μια συναρπαστική τρίωρη οδύσσεια, από εκείνες που αλλάζουν την ιστορία του σινεμά αλλά και τη δική σου ζωή.
Γιώργος Κρασσακόπουλος (athensvoice.gr)
Από την πρώτη της προβολή στις Κάννες μέχρι την έξοδό της στις αίθουσες, η «Αντέλ» έζησε και εκτός οθόνης μια εξίσου περιπετειώδη ζωή…
Το τοπίο ησυχάζει μόνο όταν η «Ζωή της Αντέλ» βγαίνει επιτέλους στις γαλλικές αίθουσες πριν λίγες μόλις μέρες, γνωρίζοντας τεράστια επιτυχία. Κι από σήμερα, μπορείτε πλέον να τη δείτε κι εσείς, για να ξεχάσετε όλα τα παραπάνω και να απολαύσετε μια ταινία που δεν είναι τίποτα λιγότερο από μεγαλειώδης.
Λουκάς Τσουκνίδας (in2life.gr)
Ο Κεσίς δεν αφήνει τίποτε στη φαντασία μας, μόνο κρατά την κάμερά του καρφωμένη επάνω στα δύο κορίτσια σε όλες τις στιγμές της έκστασής τους, όταν δηλαδή η σχέση τους ολοκληρώνεται με τη σωματική επαφή και η κάθε μια τους παίρνει εκείνο που έχει ανάγκη απ’ το απλωμένο χέρι της άλλης.
Όλα αυτά, αν και φλερτάρουν με το πορνό – και σ’ ένα βαθμό είναι κιόλας, μιας και το εν δυνάμει ηδονοβλεπτικό βλέμμα του θεατή μεταβάλλει το χαρακτηρισμό του θεάματος – δε μοιάζουν παράταιρα ή ψυχαναγκαστικά, ασχέτως με το πόσο αντέχει ο καθένας να παρακολουθεί από τόσο κοντά την πιο οικεία στιγμή δύο ερωτευμένων ανθρώπων για τόσο πολύ χρόνο, όσο ο Κεσίς επιλέγει να την δείξει. Η σεξουαλική εκπαίδευση και χειραφέτηση της Αντέλ είναι βασικό στοιχείο της ενηλικίωσής της και της πρωτόγνωρης εμπειρίας της ως γυναίκα – αλλά και ως ομοφυλόφιλη γυναίκα – και αποτελεί προαπαιτούμενη «αφηγηματική εμπειρία» για μας, ώστε να περάσουμε στο δεύτερο μέρος της ταινίας, όταν, λίγα χρόνια μετά, η Αντέλ συζεί με την Εμά κι σχέση τους έχει περάσει σε μια κατάσταση «γάμου».
Δημήτρης Μπούρας (kathimerini.gr)
Η Αντέλ, μαθήτρια λυκείου στη γαλλική Λιλ, εγκαταλείπει τον εραστή της, που είναι και ο γόης της τάξης της, για τα μάτια μιας κοπέλας, της Εμα, η οποία έχει βαμμένα μπλε τα μαλλιά της. Ο σκηνοθέτης Αμπντελατίφ Κεσίς μαγνητίζεται από το πρόσωπο και το βλέμμα των δύο ηρωίδων του. Εχει και μια αγωνία σαν και αυτή που βασανίζει τους εικαστικούς καλλιτέχνες όταν καδράρει τα γυμνά τους κορμιά, προσπαθώντας να απεικονίσει το ερωτικό πάθος. Οι ερωτικές σκηνές της ταινίας του είναι τολμηρές, δεν έχουν όμως ίχνος χυδαιότητας. Θα ήταν πληκτικό το «καλλιτεχνικό» σοφτ πορνό σε μια ταινία που κρατάει τρεις ώρες.
Δήμητρα Γιαννακού ([email protected])
Η Αντέλ βρίσκεται στην εφηβεία και δοκιμάζει τις σχέσεις της και με τα δύο φύλα. Μια περιπέτεια που θα ζήσει με ένα αγόρι δεν θα της προσφέρει αυτό που πραγματικά επιθυμεί. Μέχρι που θα συναντήσει τυχαία στο δρόμο ένα κορίτσι με μπλε μαλλιά, την Έμμα και θα την ερωτευτεί κεραυνοβόλα.
Η ταινία παίρνει το χρόνο της να ξεδιπλώσει όλη την εξέλιξη της ερωτικής τους ιστορίας˙ από το πρώτο σκίρτημα και τη γέννησή της μέχρι την τελική της διάλυση.
Παρόλο που διαρκεί τρεις ώρες, ο χρόνος κυλά ευχάριστα εγείροντας το ενδιαφέρον του θεατή. Κεντρικό σημείο ανάπτυξης και διερεύνησης του κινηματογραφικού εγχειρήματος είναι ο έρωτας και το έντονο πάθος μεταξύ δύο προσώπων και όχι η ομοφυλοφιλία.
Φαίδρα Βόκαλη (ΣΙΝΕΜΑ)
Σε αυτή την ισχνή πλοκή, ο Κεσίς χτίζει το συναρπαστικό πορτρέτο μιας ηρωίδας που θα μπορούσε να ζει στη διπλανή πόρτα. Αυτό που τη διαχωρίζει από τις περισσότερες συνομήλικές της είναι η αποδοχή του έρωτά της για το συναρπαστικό κορίτσι που ακούει στο όνομα Έμμα (Λεά Σεντού, εξίσου εξαιρετική στην ερμηνεία της).
Ο έρωτάς τους είναι φυσικός, σαρκικός, επιβεβλημένος και ο Κεσίς μάς κάνει κοινωνούς του με μακροσκελείς σκηνές παθιασμένου σεξ, που θα σοκάρουν τους πουριτανούς. Η τόλμη του σκηνοθέτη και των ηθοποιών του, που φτάνουν για χάρη του στα άκρα, μας χαρίζουν σκηνές που μπαίνουν στο πάνθεον της κινηματογραφικής αποτύπωσης της σαρκικής απόλαυσης.
Βέβαια, η παραφιλολογία που έχει πλέον αναπτυχθεί γύρω από την ταινία σε σχέση με τις απαιτήσεις του αυταρχικού δημιουργού της και τα παράπονα των συνεργατών του (δείτε περισσότερα εδώ), κάνουν δύσκολο να αγνοήσεις το ανδρικό βλέμμα πίσω από τον φακό και τη σχεδόν πορνογραφική λαγνεία με την οποία κοιτάζει τις ηρωίδες του. Επιπλέον, η (υπερβολικά) μεγάλη διάρκεια της ταινίας είναι άλλη μια ένδειξη για τον ναρκισσισμό ενός σκηνοθέτη που θα μπορούσε να αφηγηθεί την ίδια ιστορία με μεγαλύτερη οικονομία.
Μικρή, όμορφη, αστεία και σπαρακτική, «Η Ζωή της Αντέλ» πάνω απ’όλα πυροδοτεί έναν διάλογο στον οποίο ο θεατής καλείται να πάρει θέση – εσείς από ποια πλευρά είστε;
«Η ζωή της Αντέλ» (La Vie D’ Adele), προβάλλεται στις ελληνικές αίθουσες από χθες, Πέμπτη 31 Οκτωβρίου.
