Οι ναζί δεν είναι μόνο γνωστοί για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τα εγκλήματα τους, αλλά και για το γεγονός ότι έκλεψαν εθνικούς θησαυρούς σε χώρες υπό γερμανική κατοχή, τους οποίους πούλησαν σε συλλέκτες και «ουδέτερα» κράτη, όπως το Βατικανό. Έκτοτε, κυκλοφορούν διάφορες ιστορίες για την τύχη των κλοπιμαίων, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων πίνακες του Πικάσο, αρχαιοελληνικά αγάλματα και ρωμαϊκά νομίσματα.
Τις πρώτες μέρες του 2023 λοιπόν, το Εθνικό Αρχείο της Ολλανδίας αποχαρακτήρισε απόρρητα έγγραφα και αποκάλυψε ένα χάρτη που χρονολογείται από το 1945, όπου φέρεται να δείχνει την τοποθεσία ενός κρυμμένου θησαυρού από ναζί.
Η ρεπόρτερ των New York Times, Claire Mosesl, σε ανταπόκριση από τις Κάτω Χώρες καταγράφει τη φρενίτιδα που επικρατεί μετά τη συγκεκριμένη αποκάλυψη και παραθέτει την ιστορία που χρονολογείται από τα μισά του 20ού αιώνα, όμως μόλις έγινε γνωστή στο ευρύ κοινό.
Ο κ.Σόντερ
Το έτος 1945 ξεκινάει με τη ναζιστική Γερμανία να υποχωρεί σε όλα τα μέτωπα και να έχει υποστεί ταπεινωτική ήττα στη μάχη των Αρδεννών. Στο Δυτικό μέτωπο επικρατεί πανικός και δεν υπάρχει καμία τάξη, καθώς τα γερμανικά στρατεύματα υποχωρούν μαζικά για να ενισχύσουν τις δυνάμεις στα Ανατολικά, ώστε να σταματήσει την επέλαση του Σοβιετικού στρατού.
Λίγες εβδομάδες πριν την απελευθέρωση της Ολλανδίας από τους Συμμάχους όμως, πέντε Γερμανοί στρατιώτες μεταφέρουν κουτιά πυρομαχικών που είναι γεμάτα με χρυσό, κοσμήματα και ρολόγια, τα οποία έχουν κλέψει ένα χρόνο πριν από τράπεζα της πόλη του Άρνεμ. Σε ένα δάσος που βρίσκεται έξω από το ολλανδικό χωριό Ommeren, εντοπίζουν το «ιδανικό μέρος» και κρύβουν βαθιά στη γη τα τιμαλφή που πιθανώς αξίζουν εκατομμύρια.
Δεν γνωρίζουν όμως, ότι πίσω από ένα θάμνο, τους παρακολουθεί ο Γερμανός στρατιώτης Χέλμουτ Σόντερ, που τυχαίνει να ξεκουράζεται εκεί, γιατί είναι τραυματισμένος. Εκείνοι κρύβουν τον θησαυρό και φεύγουν χωρίς να γνωρίζουν ότι παρακολουθούνται και ο συνάδελφος τους σχεδιάζει ένα χάρτη, σημειώνοντας την τοποθεσία.
Ένα χρόνο μετά λοιπόν, Ολλανδοί στρατιώτες που έχουν σταθμεύσει στην ηττημένη Γερμανία, έρχονται σε επαφή με τον κ.Σόντερ και μαθαίνουν για τον κρυμμένο θησαυρό των Ναζί. Η πληροφορία φτάνει σε υψηλότερα κλιμάκια και το ολλανδικό κράτος δίνει εντολή να πραγματοποιηθούν έρευνες για τον εντοπισμό των εθνικών κλοπιμαίων.
Τέσσερις προσπάθειες
Τον Ιανουάριο του 1947 πραγματοποιείται υπό άκρα μυστικότητα η πρώτη έρευνα στο δάσος έξω από το χωριό Ommeren -που σήμερα απαριθμεί 751 κατοίκους– και βρίσκεται μία ώρα οδικώς νοτιοανατολικά του Άμστερνταμ. Εντούτοις, αποτυγχάνει παταγωδώς, επειδή το έδαφος είναι παγωμένο με θερμοκρασίας κάτω από το μηδέν.
Λίγες εβδομάδες αργότερα επαναλαμβάνεται η αναζήτηση, η οποία πάλι δεν φέρνει αποτέλεσμα, γιατί χρησιμοποιείται ελαττωματικός ανιχνευτής μετάλλων. Με την πίεση ότι το μυστικό μπορεί να διαρρεύσει, το καλοκαίρι του ίδιου έτους γίνεται και τρίτη προσπάθεια, μόνο που αυτή τη φορά συμμετέχει ο Γερμανός Χέλμουτ Σόντερ που σχεδίασε τον χάρτη.
Η αναζήτηση δεν φέρνει αποτέλεσμα, ενώ μια τέταρτη απόπειρα τον Αύγουστο καταλήγει κι αυτή σε αποτυχία. Έκτοτε, τα περιστατικά αναφέρονται μόνο σε απόρρητα έγγραφα, τα οποία θα μείνουν κρυφά από τη δημοσιότητα μέχρι και το 2023.
Τα τρία σενάρια
Η ιστορία γίνεται γνωστή τις πρώτες μέρες της φετινής χρονιάς, με αποτέλεσμα να σπεύδουν καθημερινά άνθρωποι στην περιοχή που αναζητούν τον θησαυρό των ναζί. Οι ντόπιοι είναι χαρούμενοι από αυτή την εξέλιξη, επειδή το χωριό Ommeren προσελκύει επισκέπτες, όμως ιστορικοί αναφέρουν ότι δεν θα προκύψει κάτι από τις έρευνες.
Μάλιστα, παραθέτουν τρεις θεωρίες για τον συγκεκριμένο θησαυρό. Η πρώτη σημειώνει ότι ιστορία είναι ψεύτικη και πιθανώς προέρχεται από φήμες που διαδίδονταν μετά την πτώση του ναζιστικού καθεστώτος. Εξάλλου, εκείνη την εποχή, τόσο απλοί στρατιώτες, όσο και μέλη των SS, διέδιδαν σκόπιμα ψέματα στη Δύση, για να έχουν πιο ευνοϊκή μεταχείριση. Χαρακτηριστικά, εκείνη την εποχή, στρατηγοί των Συμμάχων εξαπατήθηκαν από Γερμανούς αξιωματικούς και πίστεψαν πως η Σοβιετική Ένωση προετοίμαζε εισβολή στη Δύση, κάτι που αποδείχτηκε εκ των υστέρων ότι δεν ίσχυε ποτέ.
Επίσης, η δεύτερη θεωρία αναφέρει ότι κάποιο μέλος της πενταμελούς ομάδας των Γερμανών στρατιωτών πιθανώς επέστρεψε και ξέθαψε τον θησαυρό, ενώ η τρίτη ότι τα τιμαλφή εντοπίστηκαν το 1947 από κάποιο μέλος της ολλανδικής αποστολής, το οποίο πήρε κρυφά τα κλοπιμαία.
Μέχρι στιγμής, κανείς δεν γνωρίζει την πραγματικότητα και ειδικά αν ισχύει η ιστορία, καθώς αναφέρεται μόνο στα έγγραφα που μόλις αποχαρακτηρίστηκαν. Το αποτέλεσμα όμως, είναι να γίνει γνωστό ένα γραφικό χωριό της Ολλανδίας, στο οποίο οι λιγοστοί κάτοικοι θα δουν τα έσοδα τους να αυξάνονται από κυνηγούς θησαυρών που ευελπιστούν να εντοπίσουν τη λεία των ναζί.
