Η αποχώρηση του Αντρίι Γερμάκ από τη θέση του ισχυρού αρχηγού προσωπικού του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι αποτελεί μια καθοριστική αλλαγή για την Ουκρανία και δημιουργεί το έδαφος για έντονη αντιπαράθεση σχετικά με τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας.
Γνωστός με το παρατσούκλι «πράσινος καρδινάλιος» λόγω της προτίμησής του σε στρατιωτικού τύπου ενδυμασίες που καθιέρωσε ο Ζελένσκι, ο Γερμάκ, πρώην σχετικά άγνωστος δικηγόρος και παραγωγός B-movie ταινιών, ανέβηκε στην κορυφή της πολιτικής επιρροής ως βασικός συνεργάτης του προέδρου και θεωρούνταν από πολλούς ως σχεδόν συν-πρόεδρος.
Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης θα χρησιμοποιήσουν την απομάκρυνσή του, μετά από σκάνδαλο διαφθοράς ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων, για να ενισχύσουν την πίεσή τους για τη δημιουργία κυβέρνησης εθνικής ενότητας στο Κίεβο, κάτι που ζητούν από την έναρξη της πλήρους εισβολής της Ρωσίας πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια, ενώ η αποχώρηση του Γερμάκ θα δώσει ώθηση σε αυτές τις τάσεις.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ζελένσκι θα στερηθεί τον σκληροτράχηλο πρώην δικηγόρο του. Πολλοί Ουκρανοί σχολιαστές χαρακτήρισαν τον Γερμάκ ως τον «παραγωγό» στο κυβερνητικό δίδυμο, με τον πρώην κωμικό της τηλεόρασης που έγινε πρόεδρος στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Τώρα, ο Ζελένσκι θα βρεθεί χωρίς τον «παραγωγό» του ενόψει δύσκολων διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ σχετικά με το διχαστικό «σχέδιο ειρήνης» του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία, καθώς πλησιάζει ο χειμώνας και οι δυνάμεις του Κρεμλίνου επιχειρούν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση στα ζοφερά μέτωπα του Ντονμπάς.
Κριτική και απογοήτευση
Ωστόσο, η αποχώρηση του Γερμάκ δεν θα προκαλέσει ευρεία θλίψη. Η συγκέντρωση εξουσίας που είχε επιβάλλει είχε προκαλέσει αυξανόμενη κριτική και απογοήτευση, τόσο εντός της Ουκρανίας όσο και από δυτικούς συμμάχους.
Δεν προκαλεί έκπληξη ότι οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης και πρώην αξιωματούχοι που είχαν συγκρουστεί με τον Γερμάκ χαιρέτισαν την είδηση της αποχώρησής του, εκφράζοντας ελπίδες για σημαντική αλλαγή στον τρόπο διακυβέρνησης του Ζελένσκι και στροφή από το αυστηρά ελεγχόμενο στυλ του.
«Δεν πίστευα ότι θα ήταν ποτέ δυνατό να φύγει», δήλωσε ανώνυμα ένας πρώην ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος, προκειμένου «να μην φαίνεται ότι χορεύει πάνω στον τάφο του Γερμάκ».
Οι επικριτές του Γερμάκ είχαν επίσης επισημάνει τις τελικά εγκαταλειμμένες προσπάθειες του Ζελένσκι το καλοκαίρι να περιορίσει την ανεξαρτησία των ουκρανικών αντιδιαφθορικών υπηρεσιών, μια κίνηση που αρχικά αύξησε τους φόβους ότι η κυβέρνηση ενίσχυε τον έλεγχο σε θεσμούς που προορίζονται να ελέγχουν την προεδρική εξουσία.
Για τη βουλευτή της αντιπολίτευσης Λέσια Βασιλένκο, η αποχώρηση του Γερμάκ «δείχνει ότι υπάρχει μηδενική ανοχή στη διαφθορά και ότι ο πρόεδρος ακούει τις ανησυχίες του λαού». Άλλοι χαρακτήρισαν την αποχώρησή του ως «ανάσα φρέσκου αέρα».
Ωστόσο, κάποιοι βουλευτές της αντιπολίτευσης αμφισβήτησαν εάν ο Ζελένσκι θα εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για μια πιο συμπεριληπτική πολιτική.
«Μια απελπισμένη αντίδραση σε αφόρητη πίεση»
Η πρώην αναπληρώτρια πρωθυπουργός Ιβάννα Κλιμπουσς-Τσιντσάντζε δήλωσε στο Politico ότι παραμένει αβέβαιη για το αν το δράμα αυτό θα αλλάξει τον τρόπο διακυβέρνησης του Ζελένσκι. «Ακριβώς αυτό είναι το ερώτημα. Ο τρόπος διακυβέρνησης πρέπει να επιστρέψει στο σύνταγμα. Το κοινοβούλιο πρέπει να ανακτήσει τον ρόλο του», πρόσθεσε.
«Αυτό σημαίνει ότι ο πρόεδρος πρέπει να συμφωνήσει να μιλήσει με όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες, να επανεξετάσουμε τη σχέση στο κοινοβούλιο και να σχηματίσουμε μια πραγματική κυβέρνηση εθνικής ενότητας, που θα λογοδοτεί στο κοινοβούλιο και όχι στο προεδρικό γραφείο», συμπλήρωσε.
Η Ιουλία Μέντελ, Ουκρανή δημοσιογράφος και πρώην σύμβουλος του Ζελένσκι που έγινε επικριτής του, δήλωσε ότι η παραίτηση του Γερμάκ ήταν «μια απελπισμένη αντίδραση σε αφόρητη πίεση».
«Ο Ζελένσκι δεν έχει έτοιμο αντικαταστάτη, γιατί ποτέ δεν πίστευε ότι τα πράγματα θα έφταναν μέχρι εδώ. Αλλά η πίεση έγινε τόσο έντονη που συνοψίστηκε στην πιο απλή επιλογή: αυτός ή ο Γερμάκ. Και ο Ζελένσκι επέλεξε τον εαυτό του», πρόσθεσε.
Παρόλα αυτά, η Μέντελ εκφράζει αμφιβολία ότι τα πράγματα θα αλλάξουν ουσιαστικά. «Ο Γερμάκ ίσως απλώς παραμείνει ο αόρατος χειριστής», προειδοποίησε.
