Σαν σήμερα 23 Αυγούστου: Ο αληθινός Braveheart – Ο μαρτυρικός θάνατος του Ουίλιαμ Ουάλας

Ακόμη, η εκτέλεση των Σάκο και Βαντσέτι, το Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ και ο θάνατος του Γιάννη Πουλόπουλου

Newsroom

Σαν σήμερα, το 1305, ο Σκωτσέζος ήρωας Ουίλιαμ Ουάλας βρίσκει φρικτό τέλος στο Λονδίνο, σε μια εκτέλεση που έμεινε στην Ιστορία για τη βαρβαρότητα αλλά και για τον θρύλο που δημιούργησε. Ο άνθρωπος που σήκωσε το λάβαρο της αντίστασης ενάντια στην αγγλική κυριαρχία έγινε σύμβολο ελευθερίας και εθνικής υπερηφάνειας για τη Σκωτία.

Ο Ουάλας είχε ήδη χαράξει το όνομά του με αίμα και φωτιά στην Ιστορία μέσα από τις μάχες του εναντίον των Άγγλων. Το 1297, στη μάχη του Στέρλινγκ Μπριτζ, οι άνδρες του συνέτριψαν τον πολύ πιο πολυάριθμο αγγλικό στρατό, σε μια από τις πιο εντυπωσιακές νίκες της μεσαιωνικής Ευρώπης. Ο ίδιος ανακηρύχθηκε «Φύλακας της Σκωτίας», όμως η πορεία του ήταν γεμάτη προδοσίες, κατατρεγμούς και διώξεις.

Η ήττα του στο Φάλκερκ το 1298 δεν έσβησε το πάθος του για ελευθερία. Χρόνια αργότερα, προδόθηκε από έναν συμπατριώτη του, τον σερ Τζον ντε Μέντεθ, που τον παρέδωσε στους Άγγλους με αντάλλαγμα χρήματα και χάρη. Ο Ουάλας οδηγήθηκε στο Λονδίνο, όπου δικάστηκε για εσχάτη προδοσία. Εκεί, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, απάντησε ψυχρά ότι δεν μπορούσε να είναι προδότης, αφού ουδέποτε ορκίστηκε πίστη στον βασιλιά της Αγγλίας.

Η εκτέλεσή του υπήρξε από τις πιο απάνθρωπες της εποχής: σιδερένιες αλυσίδες, βασανιστήρια, αποκεφαλισμός και διαμελισμός. Τα κομμάτια του κορμιού του στάλθηκαν σε διάφορες πόλεις για παραδειγματισμό, όμως αντί να σβήσει τον μύθο, τον απογείωσε. Ο θάνατός του δεν τρόμαξε τους Σκωτσέζους αλλά τους πείσμωσε. Λίγα χρόνια μετά, ο Ρόμπερτ Μπρους θα συνέχιζε τον αγώνα και θα οδηγούσε τη Σκωτία στην ανεξαρτησία.

Στους αιώνες που ακολούθησαν, ο Ουάλας λατρεύτηκε ως εθνικός ήρωας, ενέπνευσε τραγούδια, ποιήματα και θρύλους, ενώ στον 20ό αιώνα η μορφή του πέρασε στη μεγάλη οθόνη με το «Braveheart», ξαναζωντανεύοντας το πάθος και την τραγικότητά του.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1305: Εκτελείται δημόσια με φρικτό τρόπο ο Σκωτσέζος ήρωας Ουίλιαμ Ουάλας, που ηγείται της αντίστασης ενάντια στην αγγλική κυριαρχία. Ο θάνατός του στο Λονδίνο γίνεται θρύλος και εμπνέει γενιές αγωνιστών για την ελευθερία της Σκωτίας.

1817: Σεισμός 6,5 Ρίχτερ πλήττει το Αίγιο, σκοτώνοντας 65 ανθρώπους και προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές στην περιοχή.

1833: Η Βρετανία καταργεί τη δουλεία στις αποικίες της, σε μια ιστορική απόφαση για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

1893: Ο Σπυρίδων Περεσιάδης ολοκληρώνει το θεατρικό έργο «Γκόλφω», που θα αγαπηθεί όσο λίγα στη νεοελληνική δραματουργία.

1910: Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ιδρύει επίσημα το «Κόμμα των Φιλελευθέρων», εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για την ελληνική πολιτική ζωή.

1923: Αρχίζει η εκκένωση της Κωνσταντινούπολης από τα συμμαχικά στρατεύματα μετά την επικύρωση της Συνθήκης της Λωζάννης. Παράλληλα εκκενώνονται και τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος.

1927: Εκτελούνται στη Βοστόνη οι αναρχικοί Νίκολας Σάκο και Μπαρτολομέο Βαντσέτι, καταδικασμένοι σε μια δίκη που στιγματίζεται από ρατσισμό και πολιτικές προκαταλήψεις. Παρά την έλλειψη αδιάσειστων αποδείξεων, οδηγούνται στην ηλεκτρική καρέκλα, προκαλώντας παγκόσμια κατακραυγή. Η υπόθεσή τους εμπνέει καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο· από τον Γούντι Γκάρθι και την Τζοάν Μπαέζ μέχρι και τους Έλληνες Olympians, που διασκευάζουν το τραγούδι «Here’s to you, Nicola and Bart» ακόμα και την εποχή της Χούντας.

1939: Υπογράφεται στη Μόσχα το Σύμφωνο Μολότοφ – Ρίμπεντροπ ανάμεσα στη ναζιστική Γερμανία και τη Σοβιετική Ένωση, ανοίγοντας τον δρόμο για τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στη μυστική ρήτρα του προβλέπεται ο διαμελισμός της Πολωνίας και ο έλεγχος των βαλτικών χωρών, μια συμφωνία που συγκλονίζει τη διεθνή διπλωματία.

1942: Ξεκινά η Μάχη του Στάλινγκραντ, η πιο αιματηρή μάχη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά από έξι μήνες σκληρών συγκρούσεων, οι Σοβιετικοί καταφέρνουν να συντρίψουν τους Γερμανούς.

1980: Ιδρύεται η ΕΥΔΑΠ, η μεγάλη εταιρεία ύδρευσης και αποχέτευσης της Αθήνας, που θα παίξει κομβικό ρόλο στη διαχείριση του νερού στην Ελλάδα.

1982: Η Βουλή, με πρωτοβουλία του Ανδρέα Παπανδρέου, ψηφίζει τον νόμο 1285 που αναγνωρίζει επίσημα την Εθνική Αντίσταση.

1999: Η Αναστασία Κελεσίδου κατακτά το αργυρό μετάλλιο στη δισκοβολία στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου στη Σεβίλλη, συνεχίζοντας την ελληνική επιτυχία στα μεγάλα στάδια.

2004: Η Ελλάδα ζει μια από τις πιο χρυσές στιγμές της στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας. Η Αθανασία Τσουμελέκα παίρνει το χρυσό στο βάδην, ο Δημοσθένης Ταμπάκος το χρυσό στους κρίκους, ενώ η Πηγή Δεβετζή χαρίζει το ασημένιο στο τριπλούν.

2020: Η Μπάγερν Μονάχου κερδίζει την Παρί Σεν Ζερμέν 1-0 και κατακτά το Champions League με απόλυτο 100% νικών, επίτευγμα μοναδικό στην ιστορία της διοργάνωσης.

Γεννήσεις

1754 – Λουδοβίκος ΙΣΤ΄, βασιλιάς της Γαλλίας, ηγετική μορφή της Γαλλικής Επανάστασης (1774–1792). Γεννήθηκε στις Βερσαλλίες και διαδέχθηκε τον Λουδοβίκο ΙΕ΄ στο θρόνο. Υπήρξε γιος του Λουδοβίκου, Δελφίνου της Γαλλίας, και της Μαρίας Ιωσηφίνας της Σαξονίας, με σύζυγο τη Μαρία Αντουανέττα. Παρά την αρχική του διάθεση για μεταρρυθμίσεις, η δυναμική της Επανάστασης ανατρέπει το θρόνο του, οδηγώντας στην κατάργηση της μοναρχίας (21 Σεπτεμβρίου 1792). Στις 21 Ιανουαρίου 1793 εκτελέστηκε στη λαιμητόμο στο Παρίσι, σηματοδοτώντας το τέλος του Παλαιού Καθεστώτος και την είσοδο της Γαλλίας σε νέα ιστορική εποχή.

1864 – Ελευθέριος Βενιζέλος, Έλληνας πολιτικός, από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της νεότερης ιστορίας της Ελλάδας. Πρωταγωνίστησε στην επανάσταση του Θερίσου και στην περίοδο της Κρητικής Πολιτείας, διαμορφώνοντας το φιλελεύθερο Σύνταγμα της Κρήτης. Από το 1910 ως πρωθυπουργός οδήγησε την Ελλάδα σε εκσυγχρονισμό, νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους, μεγάλες εδαφικές επεκτάσεις και πλήθος μεταρρυθμίσεων στον στρατό, την εκπαίδευση και την οικονομία. Υπήρξε ο εμπνευστής της Συνθήκης της Λωζάννης, θεμελιωτής της ελληνοτουρκικής φιλίας και της ιδέας της ενωμένης Ευρώπης. Η πολιτική του δράση ταυτίστηκε με τον Εθνικό Διχασμό και μεγάλες κρίσεις, ενώ το όραμά του για σύγχρονη Ελλάδα επηρέασε καθοριστικά τη χώρα μέχρι και σήμερα.

1949 – Βίκυ Λέανδρος (Βασιλική Παπαθανασίου), Ελληνίδα τραγουδίστρια με διεθνή καριέρα, γεννημένη στην Κέρκυρα αλλά μεγαλωμένη στη Γερμανία. Κόρη του συνθέτη Λεό Λέανδρος, έκανε τα πρώτα της βήματα στη μουσική στα 13 και γνώρισε παγκόσμια αναγνώριση μέσω της Eurovision – το 1967 με το «L’amour est bleu» (4η θέση) και το 1972 κερδίζοντας το πρώτο βραβείο με το «Après toi» («Αγόρι μου»), που πούλησε πάνω από 6 εκατ. αντίτυπα παγκοσμίως. Η φωνή της ταξίδεψε σε δεκάδες γλώσσες, στις υψηλότερες θέσεις των ευρωπαϊκών charts, με πωλήσεις άνω των 100 εκατ. δίσκων. Έχει διακριθεί ως δημοτική σύμβουλος και αντιδήμαρχος Πειραιά, ενώ η μουσική και κοινωνική προσφορά της χαίρει διεθνούς σεβασμού.

1978 – Κόμπι Μπράιαντ, Αμερικανός καλαθοσφαιριστής, θρύλος της NBA και των Λος Άντζελες Λέικερς, στους οποίους αγωνίστηκε αποκλειστικά επί 20 χρόνια (1996-2016). Κατέκτησε 5 πρωταθλήματα ΝΒΑ, ήταν 18 φορές All-Star, σημείωσε 81 πόντους σε έναν αγώνα (2006) και στέφθηκε δύο φορές χρυσός Ολυμπιονίκης με την εθνική ομάδα των ΗΠΑ (2008, 2012). Αναγνωρίστηκε για την αφοσίωσή του, την εργατικότητα, το αμείλικτο πάθος του στο γήπεδο και το φιλανθρωπικό του έργο εκτός parquet. Με ιδιαίτερη επιρροή σε παγκόσμια κλίμακα, «έγραψε» το αντίο στη σταδιοδρομία του με 60 πόντους στον τελευταίο του αγώνα. Έχασε τραγικά τη ζωή του στις 26 Ιανουαρίου 2020 σε αεροπορικό δυστύχημα, μαζί με την κόρη του Τζιάνα, προκαλώντας παγκόσμια συγκίνηση και θαυμασμό για την αθλητική του κληρονομιά.

Θάνατοι

2016 – Ανδρέας Μπάρκουλης, Έλληνας ηθοποιός, από τους σπουδαιότερους ζεν πρεμιέ του ελληνικού κινηματογράφου, θεάτρου και τηλεόρασης. Γεννήθηκε στον Πειραιά στις 4 Αυγούστου 1936, σπούδασε υποκριτική στη δραματική σχολή του Κώστα Μιχαηλίδη και ξεκίνησε από νεαρή ηλικία να συμμετέχει σε παραστάσεις αρχαίας τραγωδίας. Έγινε δημοφιλής με πρωταγωνιστικούς ρόλους σε ταινίες-σταθμούς («Μαρία Πενταγιώτισσα», «Τζένη Τζένη», «Ησαΐα μη χορεύεις», «Όταν η πόλις πεθαίνει») και χαρισματική θεατρική διαδρομή. Η φήμη του ως γυναικοκατακτητή γέννησε τη φράση «Ανδρέας Μπάρκουλης, να προσέχεις γιατρός». Έζησε και εργάστηκε για ένα διάστημα στην Αμερική ως τραγουδιστής. Προβλήματα υγείας τον απομάκρυναν νωρίς από το θέατρο, ολοκλήρωσε την πορεία του με εμφανίσεις στην τηλεόραση και πέθανε στις 23 Αυγούστου 2016 σε ηλικία 80 ετών από καρδιοαναπνευστικά προβλήματα.

2020 – Γιάννης Πουλόπουλος, Έλληνας λαϊκός τραγουδιστής, συνθέτης και στιχουργός, γεννημένος στην Καρδαμύλη της Μεσσηνίας το 1941. Καθιερώθηκε τη δεκαετία του ’60 ως μία από τις πιο μεγάλες και αγαπημένες φωνές του ελληνικού τραγουδιού, διακρίθηκε στο νέο κύμα και στο λαϊκό ρεπερτόριο, συνεργαζόμενος με συνθέτες όπως Θεοδωράκης, Πλέσσας, Καλδάρας, Ξαρχάκος και Μαμαγκάκης. Ερμήνευσε αξέχαστες επιτυχίες («Μια γειτονιά μια ιστορία», «Θα ’ρθω ξανά», «Δρόμος»), ενώ ελάχιστα εμφανιζόταν δημόσια, προτιμώντας την αποχή από το προσκήνιο και την ιδιωτική ζωή. Έφυγε στις 23 Αυγούστου 2020 σε ηλικία 79 ετών, αφήνοντας ανεξίτηλο στίγμα στη μουσική και στην ελληνική κουλτούρα.