Μετά από μιάμιση μέρα οδοιπορικού στη Βόρεια Εύβοια, η αίσθηση που έχουμε είναι πως αυτό που αντικρίζουμε είναι το χρονικό ενός προανεγγελθέντος θανάτου. Η κα Λίτσα από την Χαλκίδα, κάνει ένα μικρό διάλλειμα ακούγοντας τις ειδήσεις από το ραδιόφωνο, μετά από δύο ημέρες μάχης με τη λασπουριά. Το καλοκαίρι που πέρασε, η κα Λίτσα εργάστηκε στην ταβέρνα «Ο Αντρέας» πάνω στην παραλία.
Της Δήμητρας Τριανταφύλλου | φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος
«Νερό δεν έχουμε από χθες στην Κοτσικιά» μας λέει στη αρχή της κουβέντας μας και συνεχίζει: «Το Σάββατο όταν και ήρθε η μεγάλη μπόρα μαζεύαμε το μαγαζί για να κλείσουμε τη σεζόν. Την επομένη, Κυριακή, θα έφευγα για Χαλκίδα. Ξεκίνησε να βρέχει από το απόγευμα και με διαλλείματα συνεχίστηκε αυτή η κατάσταση όλη την Κυριακή. Το Σάββατο τα βράδυ τα ποτάμια άρχισαν να κατεβαίνουν πολύ γρήγορα και μας ξεκλήρισαν. Δύο φορές πλημμύρισε το ισόγειο στην ταβέρνα. Μόνοι μας τα μαζέψαμε, δεν πήραμε την Πυροσβεστική. Απλώς πιάσαμε τη σκούπα και αρχίσαμε να δουλεύουμε. Το διπλανό από την ταβέρνα σπίτι πλημμύρισε τόσο πολύ που είναι πια σε πλήρη αχρηστία. Το ψυγείο παγωτών που βλέπετε στην παραλία από το μαγαζί μας έφυγε.
Τα άλλα δύο πλυντήρια που βλέπετε γαντζωμένα στα βράχια είναι από την διπλανή ταβέρνα. Όλα τα εργαλεία που είχε κάτω από το υπόστεγο του ο ιδιοκτήτης της διπλανής ταβέρνας παρασύρθηκαν μέσα τη θάλασσα. Τώρα προσπαθούμε να μαζευτούμε μέχρι να μας χτυπήσει το νέο κύμα που ακούμε ότι θα έρθει την ερχόμενη Πέμπτη και Παρασκευή. Θα κοιτάξουμε να κάνουμε κάνα φράχτη από πίσω από την ταβέρνα, να σταματήσουμε κάποια νερά, αν μπορούμε».
Στη συνέχεια, η κα Λίτσα, μας δείχνει και το δωμάτιο όπου της παραχωρείται από τον ιδιοκτήτη σε ένα σπίτι λίγα μέτρα παρακάτω από την ταβέρνα. Το σπίτι έχει δεχτεί ακόμα μεγαλύτερη ποσότητα λάσπης από την ταβέρνα.
Όσον αφορά στην προετοιμασία που έγινε στην πυρόπληκτη Κοτσικιά η κα Λίτσα λέει στο Newsbeast τα εξής: «Έχει πολλή γραφειοκρατία όταν πας να αναφέρεις και να ζητήσεις διορθώσεις στις κακοτεχνίες, στα ρέματα, σε όλα αυτά. Και παρόλο που το περιμένανε όλο αυτό, δεν έκαναν τίποτα για να προετοιμαστούν».
Λίγες μόλις ώρες νωρίτερα το Newsbeast έχει συναντήσει τον δήμαρχο Μαντουδίου- Λίμνης –Αγίας Άννας, Γιώργο Τσαπουρνιώτη στο δημαρχείο, στο χωριό της Αγίας Άννας. Όπως μας έχει εξηγήσει, από τη μεγάλη βροχόπτωση που χτύπησε τη βορειοανατολική Εύβοια το Σάββατο 9/10, το χωριό της Αγίας Άννας αλλά και η διπλανή Παλαιόβρυση είναι χωρίς νερό αφού το σύστημα ύδρευσης κατέρρευσε. Ο ίδιος θα πει ακόμα πως από τα 30 πυρόπληκτα χωριά της Β.Εύβοιας, τα 20 αντιμετωπίζουν μεγάλο κίνδυνο να πλημμυρίσουν ξανά από τις βροχοπτώσεις.
Ένα από τα σημαντικά πράγματα που λέει ο δήμαρχος είναι πως όσον αφορά τα κορμοδέματα (τεχνική ανάσχεσης των νερών στις βροχές, με οριζόντια τοποθέτηση καμένων κορμών από εξειδικευμένους εργάτες που δουλεύουν σε δασικούς συνεταιρισμούς) η δουλειά που έχει γίνει στο καμμένο δάσος, δεν ξεπερνάει το 10% . Την ίδια στιγμή ούτε κάποιο αντιπλημμυρικό έργο έχει ξεκινήσει στην πυρόπληκτη Εύβοια.
Έχει προηγηθεί τοποθέτηση με αιχμές καθηγητή Δυναμικής Τεκτονικής Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών, Ευθύμη Λέκκα ο οποίος έχει δηλώσει το εξής: «χρειάζονται στοχευμένα έργα σε στοχευμένες περιοχές. Έργα καινοτόμα. Θα έπρεπε να είχαν γίνει τα έργα που έγιναν στην Κύπρο τα οποία αποτρέπουν αυτές τις πλημμύρες. Δηλαδή σε επιλεγμένα σημεία παρεμβάσεις κατά μήκος της κοίτης. Δεν έγιναν οι σωστές παρεμβάσεις στα καμένα, επιλέχθηκε η ολιστική προσέγγιση».
Ένας εργάτης από την Ελάσσονα, ο οποίος δουλεύει με τα μέλη του συνεταιρισμού του μέσα στα κορμοδέματα, (τον έχουμε συναντήσει την προηγούμενη ημέρα στην επίσης χτυπημένη παραλία της Αγίας Άννας), μας έχει πει πως ο συνεταιρισμός του βρίσκεται μια εβδομάδα στο νησί και έχει πιάσει δουλειά μόλις πριν από δύο ημέρες.
Στελέχη του ΚΚΕ Εύβοιας, με τα οποία συνομιλήσαμε στην ίδια παραλία μας έχουν τονίσει πως ένας από τους λόγους που προχωρούν τόσα αργά τα κορμοδέματα (δουλειά που αναλαμβάνουν να τρέχουν και να υλοποιούν τα δασαρχεία) είναι τα πολύ χαμηλά μεροκάματα που δίνονται στους εργάτες που έρχονται στην Εύβοια από συνεταιρισμούς από όλη την Ελλάδα. Ο εργάτης από την Ελασσόνα μας έχει πει πως για τη δουλειά τους αμείβονται με μόλις € 3 το στρέμμα.
«Φεύγουμε, την κοπανάμε, κουραστήκαμε από τη φωτιά στην πλημμύρα»
Στην ίδια παραλία, την Κοτσικιά, η οποία είναι ίσως και η περισσότερη χτυπημένη από όλες, στην καρδιά του συνοικισμού συναντούμε και την κα Ρίτσα με τον άντρα της τον κο Νίκο και τον γιο τους Γιώργο. Ξαποσταίνουν στην αυλή του σπιτιού ενώ δίπλα το μικρό χωραφάκι τους μοιάζει να έχει δεχτεί μια βόμβα λάσπης.
«Από χθες δεν έχουμε νερό. Το υδραγωγείο έχει υποστεί φοβερή ζημιά», λέει ο Γιώργος και προσθέτει:« Το αυτοκίνητό μας, έπαθε μεγάλη ζημιά και αυτό, πλημμύρισε με λάσπη- τώρα το πήρε η οδική βοήθεια, να το μεταφέρει στην Αθήνα».
«Μόνοι μας καθαρίσαμε και πληρώσαμε και τρεις εργάτες να μας βοηθήσουν να ξελασπώσουμε. Στην αρχή της καταιγίδας, στις 4 τα χαράματα, βάλαμε πίσω από την κεντρική πόρτα νάιλον και εμπόδια. Το νερό τα πέταξε όλα, η μισή πόρτα χάλασε. Δεν ήταν μόνο το πολύ νερό αλλά και η έντονη βοή που ακούγαμε. Κοίταγα από το παράθυρο της κουζίνας την ορμή του χείμαρρου που κατέβαινε και έλεγα ‘Παναγία μου θα σπάσει και τα παράθυρα’ . Δε ζητήσαμε βοήθεια από κανέναν, αλλά δεν ξέρω αν θα ήταν και εύκολο να ζητήσουμε- ήταν νεκρά τα τηλέφωνα. Έγινε βραχυκύκλωμα και στο ρεύμα αφού μας έτρεχε νερό από την σκεπή. Στο μπάνιο δεν άνοιγε η πόρτα από τη λάσπη. Λάσπη ανακατεμένη με πολλή μουτζούρα. Το πλυντήριο δεν πρέπει πια να δουλεύει».
Όπως μας εξηγεί ο κος Γιώργος η κύρια κατοικία της οικογένειας είναι στην Αθήνα αλλά λόγω κορονοϊού οι τρεις του έμειναν για μεγάλο διάστημα στο εξοχικό για περισσότερη ασφάλεια. «Το καλοκαίρι με τις φωτιές γυρίσαμε μετά από καιρό στην Αθήνα» λέει ο ίδιος και προσθέτει: «Εγκαταλείψαμε το χωριό πριν να έρθει σε αυτό η φωτιά. Δεν ήμασταν ήρωες να κάτσουμε να αντιμετωπίσουμε την κατάσταση».
«Το 1977 είχε ξεσπάσει μια μεγάλη φωτιά εδώ στην Κοτσικιά» παίρνει τη σκυτάλη η κα Ρίτσα. «Ήμουν εδώ και το έζησα. Είχα πέσει στη θάλασσα για να γλυτώσω, έπαθα μεγάλη ζημιά. H κόρη μας ήταν τότε έξι μηνών και εγώ ήμουν έγκυος στον Γιώργο. Κοντέψαμε να καούμε. Η φωτιά είχε ξεκινήσει τότε από ένα χωριό τη Σκεπαστή. Σε αυτή την πρόσφατη φωτιά φύγαμε λοιπόν.
»Έπαιρνα τηλέφωνο τον πρόεδρο της τοπικής κοινότηταςγια να τον ρωτάω τι γινόταν με το σπίτι. Μου είπε: ‘Ρίτσα κάηκαν όλα, δεν υπάρχει τίποτα’. Σκέφτηκα: ‘Θέε μου, παλεύω τόσα χρόνια να φτιάξω μια τρύπα και στο τέλος να καταστρέφεται και αυτή’. Ευτυχώς μετά, μια φίλη μου έστειλε μήνυμα ότι το σπίτι είναι εντάξει.
Τώρα, μόλις το τακτοποιήσουμε λίγο ακόμα θα φύγουμε. Τετάρτη βράδυ θα την κοπανήσουμε γιατί ακούμε για έντονες βροχές την Πέμπτη και την Παρασκευή. Δεν γίνεται κάθε φορά να παίζουμε κορώνα γράμματα τη ζωή μας. Δεν έχουμε πια και ψυχολογία. Και πως να την έχουμε; Αυτή τη φορά χάλασαν πάλι όλα μας τα έπιπλα. Έχουμε κουραστεί, μια φωτιές, μια πλημμύρες…»
Για τον κο Νίκο πάντως υπεύθυνος για το μεγάλο χαστούκι που δέχθηκε η Εύβοια στην πρώτη κακοκαιρία δεν είναι ο δήμαρχος της περιοχής. Όπως μας λέει ο ίδιος: «όλο αυτό τον ξεπερνάει. Είναι θέμα της Πολιτείας. Η παρέμβαση έπρεπε να είναι κεντρική και στοχευμένη. Έπρεπε να γίνουν ενέργειες μετά τις φωτιές και δεν έγιναν».
15 Οκτωβρίου, 13.30:
Η κακοκαιρία «Αθηνά» έχει δώσει τη θέση της στην κακοκαιρία «Μπάλλος» και ο πρώτος νεκρός από τη παρατεταμένη κακοκαιρία προέρχεται από την πολύπαθη Εύβοια. Ένας 70χρονος κτηνοτρόφος που αγνοούνταν στην Νότια Εύβοια, μετά από μια ημέρα εντοπίστηκε στην περιοχών των Μεσοχωρίου και συγκεκριμένα σε ρέμα στους Στακέους. Το αυτοκίνητό του έγινε κομμάτια, με την πόρτα κι άλλα κομμάτια του οχήματος να βρίσκονται αρκετά μέτρα μακριά από το σημείο που εκτιμάται πως βρισκόταν όταν τηλεφώνησε στην πυροσβεστική.
Την ίδια μέρα, ο δήμαρχος της Άγιας Άννας, κος Τσαπουρνιώτης λέει στο Newsbeast πως σε αυτή τη νέα κακοκαιρία, η λύση που επιλέχθηκε ήταν οι προληπτικές εκκενώσεις σπιτιών στις επικίνδυνες, ήδη χτυπημένες παραλίες. «Ο κόσμος έχει μεταφερθεί σε φιλικά του σπίτια. Νερό συνεχίζουμε να μην έχουμε. Μια εβδομάδα μετά στο χωριό δουλεύουμε με μεταφορά νερού από άλλες περιοχές. Τα κορμοδέματα έχουν σταματήσει για την ώρα- δεν μπορείς να δουλεύεις με νωπή λάσπη και με βροχές».
