Σαν σήμερα στη Μάλαγα της Ισπανίας γεννιέται ο Πάμπλο Πικάσο, ο άνθρωπος που έμελλε να ανατρέψει όσα γνώριζε ο κόσμος για την τέχνη. Ζωγράφος, γλύπτης, χαράκτης, ποιητής, αλλά πάνω απ’ όλα δημιουργός που δεν περιορίστηκε ποτέ από κανόνες, ο Πικάσο θεωρείται δικαίως η πιο εμβληματική μορφή της σύγχρονης τέχνης.

Από παιδί φάνηκε η απίστευτη κλίση του στη ζωγραφική – λέγεται μάλιστα πως η πρώτη του λέξη ήταν «piz», συντομογραφία του «lápiz», δηλαδή «μολύβι» στα ισπανικά. Σπούδασε στη Βαρκελώνη και στη Μαδρίτη, όμως πολύ γρήγορα απέρριψε τις ακαδημαϊκές επιταγές και αναζήτησε τη δική του φωνή.

Στις αρχές του 20ού αιώνα, στο Παρίσι, βρέθηκε στο επίκεντρο της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας και μαζί με τον Ζορζ Μπρακ θεμελίωσε τον κυβισμό, ένα επαναστατικό ρεύμα που αποδόμησε τη φόρμα και άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο. Τα έργα του, όπως οι «Δεσποινίδες της Αβινιόν» (1907), σηματοδότησαν μια ρήξη με την παραδοσιακή αναπαράσταση και άνοιξαν τον δρόμο στη μοντέρνα τέχνη.

Ο Πικάσο δεν έμεινε ποτέ στάσιμος. Πέρασε από περιόδους που ονομάστηκαν «μπλε» και «ροζ», δημιούργησε χιλιάδες έργα, πειραματίστηκε με κάθε μορφή έκφρασης και παρέμεινε δημιουργικός ως τα βαθιά του γεράματα. Το 1937, εν μέσω του Ισπανικού Εμφυλίου, ζωγράφισε τη «Γκερνίκα», το εμβληματικό αντιπολεμικό έργο που αποτυπώνει με οργή και οδύνη τον βομβαρδισμό της ομώνυμης βασκικής πόλης – ένα από τα πιο συγκλονιστικά έργα του 20ού αιώνα.

Πέθανε στη Γαλλία το 1973, αφήνοντας πίσω του πάνω από 50.000 έργα. Η επιρροή του εξακολουθεί να διαπερνά κάθε μορφή τέχνης, από τη ζωγραφική μέχρι τη φωτογραφία και τη μόδα.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1415: Ο στρατός του Ερρίκου Ε΄ της Αγγλίας νικά τους Γάλλους στη Μάχη του Αζινκούρ, μία από τις πιο διάσημες μάχες του Εκατονταετούς Πολέμου. Η νίκη καθιερώνει τον Ερρίκο ως εμβληματικό ηγεμόνα και γίνεται σύμβολο του αγγλικού θάρρους.

1822: Αρχίζει η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου από τους Ομέρ Βρυώνη και Κιουταχή. Περίπου 10.000 Τούρκοι και τρία τουρκικά πλοία υπό τον Γιουσούφ Πασά πολιορκούν την πόλη από την ξηρά και τη θάλασσα. Οι Μεσολογγίτες, που δεν υπερέβαιναν τους 700, υπό τους Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, Μάρκο Μπότσαρη, Γεώργιο Κίτσο και Θεοδωράκη Γρίβα αποφασίζουν να αγωνιστούν μέχρις εσχάτων.

1854: Διεξάγεται η Μάχη της Μπαλακλάβας στον Κριμαϊκό Πόλεμο, γνωστή για την Επέλαση της Ελαφράς Ταξιαρχίας, που ενέπνευσε το ομώνυμο ποίημα του Άλφρεντ Τένισον και έγινε συνώνυμο της παράτολμης γενναιότητας.

1917: Ξεσπά η Επανάσταση των Μπολσεβίκων στη Ρωσία (Οκτωβριανή Επανάσταση), που οδηγεί στην ανατροπή του τσαρικού καθεστώτος και στη δημιουργία της Σοβιετικής Ένωσης.

1922: Η Ανακριτική Επιτροπή υπό τον Θεόδωρο Πάγκαλο παραπέμπει σε δίκη για εσχάτη προδοσία όσους θεωρήθηκαν υπεύθυνοι της Μικρασιατικής Καταστροφής — μεταξύ αυτών τους πολιτικούς Δημήτριο Γούναρη, Νικόλαο Στράτο, Πέτρο Πρωτοπαπαδάκη, Νικόλαο Θεοτόκη, Γεώργιο Μπαλτατζή, καθώς και τον αρχιστράτηγο Γεώργιο Χατζηανέστη. Η εξέλιξη οδηγεί στη Δίκη των Έξι, που ξεκινά στις 31 Οκτωβρίου και καταλήγει στις 15 Νοεμβρίου με την εκτέλεση των καταδικασθέντων στο Γουδή.

1925: Δημοτικές εκλογές διεξάγονται στην Ελλάδα. Δήμαρχος Αθηναίων εκλέγεται ο Σπυρίδων Πάτσης, Πειραιώς ο Τάκης Παναγιωτόπουλος και Θεσσαλονίκης ο Μηνάς Πατρίκιος, ο οποίος είναι και ο πρώτος εκλεγμένος Δήμαρχος της συμπρωτεύουσας.

1936: Ο Χίτλερ και ο Μουσολίνι συνάπτουν τον Άξονα Ρώμης–Βερολίνου, προαναγγέλλοντας τη στενή συνεργασία των δύο φασιστικών καθεστώτων που θα οδηγήσει στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

1959: Αρχίζει στην Ελλάδα επισήμως το πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής Κατηγορίας στο ποδόσφαιρο. Τα αποτελέσματα της πρώτης αγωνιστικής είναι: ΠΑΟΚ – Μέγας Αλέξανδρος 3-2, Πανιώνιος – ΑΕ Νικαίας 3-0, Δόξα Δράμας – Άρης Θεσσαλονίκης 2-2, Ηρακλής – Απόλλων Αθηνών 0-0, Προοδευτική – Απόλλων Καλαμαριάς 1-0, Παναθηναϊκός – Παναιγιάλειος 2-1, Παγκορινθιακός – Ολυμπιακός Πειραιώς 1-0 και Εθνικός Πειραιώς – ΑΕΚ 0-1.

1962: Ο Αμερικανός συγγραφέας Τζον Στάινμπεκ βραβεύεται με το Νόμπελ Λογοτεχνίας, αναγνωριζόμενος για το έργο του που περιγράφει με συγκλονιστικό τρόπο τη ζωή των απλών ανθρώπων και τις κοινωνικές αδικίες. Τα πιο γνωστά του έργα, όπως «Τα Σταφύλια της Οργής» και «Άνθρωποι και Ποντίκια», έχουν αφήσει ανεξίτηλο σημάδι στην παγκόσμια λογοτεχνία, καταγράφοντας τις δυσκολίες και τα πάθη της αμερικανικής κοινωνίας.

1983: Πραγματοποιείται απόβαση πεζοναυτών των ΗΠΑ (περίπου 1.800) στη Γρενάδα, με πρόσχημα την προστασία Αμερικανών πολιτών από το νέο μαρξιστικό και φιλοκουβανέζικο -κατά αυτούς- καθεστώς. Θα αποχωρήσουν στις 6 Νοεμβρίου, αφού καμφθεί η αντίσταση των πραξικοπηματιών και αντικαταστάθηκαν από μονάδες τήρησης της τάξης από Καναδά και Νέα Ζηλανδία.

2001: Κυκλοφορούν από τη Microsoft τα Windows XP, ένα από τα πιο επιτυχημένα λειτουργικά συστήματα όλων των εποχών, που κυριάρχησε στις προσωπικές συσκευές για πάνω από μια δεκαετία.

Γεννήσεις

1881 – Πάμπλο Πικάσο (Pablo Picasso), Ισπανός ζωγράφος, γλύπτης και θεμελιωτής του κυβισμού, μία από τις εμβληματικότερες μορφές της τέχνης του 20ού αιώνα. Γεννημένος στη Μάλαγα, υπήρξε παιδί-θαύμα της ζωγραφικής και στη διάρκεια της μακράς του καριέρας πειραματίστηκε με κάθε μορφή τέχνης — από τη ζωγραφική και τη γλυπτική έως τη σκηνογραφία και τη χαρακτική. Μαζί με τον Ζορζ Μπρακ ανέτρεψε τα δεδομένα της απεικόνισης με έργα όπως το «Δεσποινίδες της Αβινιόν» (1907), ενώ η «Γκερνίκα» (1937) έγινε παγκόσμιο σύμβολο ενάντια στη βία και τον πόλεμο. Με περισσότερα από 20.000 έργα, ο Πικάσο παραμένει αξεπέραστο σύμβολο δημιουργικότητας, επανάστασης και καλλιτεχνικής ελευθερίας.

1975 – Γιώργος Τσαλίκης, Έλληνας τραγουδιστής, συνθέτης και επιχειρηματίας, γνωστός για τις επιτυχίες του στη σύγχρονη λαϊκή μουσική σκηνή. Γεννημένος στη Στυλίδα, ξεκίνησε την καριέρα του στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και έγινε γρήγορα δημοφιλής χάρη στην εκρηκτική σκηνική παρουσία και τα ερωτικά του τραγούδια. Έχει κυκλοφορήσει επιτυχίες όπως «Δεν είσαι εδώ», «Αν ήσουν αγάπη» και «Στο σφυρίζω», ενώ έχει συνεργαστεί με μεγάλα ονόματα του ελληνικού πενταγράμμου. Παράλληλα έχει ασχοληθεί με την τηλεόραση και τη δημοτική πολιτική.

1984 – Κέιτι Πέρι (Katy Perry / Κάθριν Ελίζαμπεθ Χάντσον), Αμερικανίδα τραγουδίστρια, τραγουδοποιός και τηλεοπτική περσόνα, μία από τις πιο επιτυχημένες ποπ καλλιτέχνιδες του 21ου αιώνα. Γεννημένη στην Καλιφόρνια, γνώρισε παγκόσμια επιτυχία με το single «I Kissed a Girl» (2008) και καθιερώθηκε με άλμπουμ όπως «Teenage Dream» και «Prism», που περιλαμβάνουν επιτυχίες όπως «Firework», «Roar» και «Dark Horse». Ξεχωρίζει για το εκρηκτικό της στυλ, τα θεατρικά της live shows και την ποπ αισθητική που συνδυάζει χιούμορ και ενδυνάμωση. Έχει βραβευτεί με δεκάδες διακρίσεις και θεωρείται σύμβολο αυτοέκφρασης και θηλυκής δύναμης στη σύγχρονη μουσική βιομηχανία.

Θάνατοι

1920 – Αλέξανδρος Α’, βασιλιάς των Ελλήνων, γιος του Κωνσταντίνου Α’ και της Σοφίας. Ανήλθε στον θρόνο το 1917, όταν ο πατέρας και ο αδελφός του εξαναγκάστηκαν σε εξορία λόγω της παρέμβασης των Συμμάχων κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η βασιλεία του συνέπεσε με την περίοδο της Μεγάλης Ελλάδας και της Μικρασιατικής Εκστρατείας, ενώ ο ίδιος κράτησε αποστάσεις από τα πολιτικά πάθη της εποχής. Ο θάνατός του, το 1920, σε ηλικία μόλις 27 ετών, προήλθε από σήψη ύστερα από δάγκωμα μαϊμούς στα βασιλικά ανάκτορα του Τατοΐου — γεγονός που έμεινε γνωστό ως η «κρίση του μοιραίου δαγκώματος». Η απροσδόκητη απώλειά του πυροδότησε πολιτικές ανακατατάξεις που άλλαξαν τη ροή της ελληνικής ιστορίας.

1955 – Σαντάκο Σασάκι (Sadako Sasaki), Ιαπωνέζα μαθήτρια και σύμβολο των αθώων θυμάτων του πολέμου, που ενέπνευσε παγκοσμίως το κίνημα ειρήνης. Γεννημένη στη Χιροσίμα το 1943, ήταν μόλις δύο ετών όταν επέζησε της πυρηνικής επίθεσης στην πόλη. Λίγα χρόνια αργότερα διαγνώστηκε με λευχαιμία, αποτέλεσμα της ραδιενέργειας. Σύμφωνα με την ιαπωνική παράδοση, άρχισε να διπλώνει χιλιάδες χάρτινους γερανούς ελπίζοντας να γίνει καλά· κατάφερε να φτιάξει πάνω από 1.000 πριν πεθάνει σε ηλικία 12 ετών. Η ιστορία της συγκίνησε τον κόσμο και οδήγησε στη δημιουργία του Μνημείου Ειρήνης για τα Παιδιά στη Χιροσίμα. Η Σαντάκο παραμένει αιώνιο σύμβολο ελπίδας, ειρήνης και ανθρωπιάς.

2021 – Φώφη Γεννηματά, Ελληνίδα πολιτικός, από τις πιο σημαντικές και σεβαστές γυναίκες στη σύγχρονη πολιτική ζωή της Ελλάδας. Γεννημένη στην Αθήνα το 1964, κόρη του αγωνιστή και υπουργού Γιώργου Γεννηματά, υπηρέτησε τη δημόσια ζωή με ήθος, συνέπεια και ανθρωπιά. Διετέλεσε βουλευτής, υφυπουργός, αναπληρώτρια υπουργός Εσωτερικών και από το 2015 υπήρξε πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ και επικεφαλής του ΚΙΝΑΛ, αναλαμβάνοντας την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς. Πάλεψε με γενναιότητα ενάντια στον καρκίνο, παραμένοντας ενεργή μέχρι το τέλος. Ο θάνατός της προκάλεσε πανελλήνια συγκίνηση, καθώς η Γεννηματά έμεινε στη μνήμη των Ελλήνων ως σύμβολο δύναμης, αξιοπρέπειας και πολιτικού πολιτισμού.

Εορτολόγιο

Ταβιθά, Χρυσάφιος, Χρυσαφία

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικαιοσύνης
Ευρωπαϊκή Ημέρα Δικηγόρων
Παγκόσμια Ημέρα Ζυμαρικών
Παγκόσμια Ημέρα των Τεχνών του Δρόμου και της Ελεύθερης Έκφρασης στο Δημόσιο Χώρο