ΙΕΛΚΑ: Εμφανής η συγκράτηση του δείκτη εξέλιξης τιμών για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ τον Ιανουάριο

Αυξημένες κατά μέσο όρο 3% ήταν τον Ιανουάριο του 2024 οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ σε σύγκριση με τον Ιανουάριο του 2023, όπως προκύπτει από έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων. Για την κατηγορία των τροφίμων, σύμφωνα με την έρευνα του ΙΕΛΚΑ, καταγράφεται άνοδος κατά 3,39% τον Ιανουάριο 2024.

Όσον αφορά τις κατηγορίες με λοιπά ταχυκίνητα είδη παντοπωλείου μη τροφίμων καταγράφεται πληθωρισμός της τάξης του 0,81%. Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες: χαρτικά, πάνες & σερβιέτες (-6,12%), γάλα και χυμοί (-4,15%), γιαούρτια και λοιπά γαλακτοκομικά (-4,11%), αλλαντικά (-2,11%), τυροκομικά (-1,79%). Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες: τροφές και είδη για κατοικίδια: (+12,08%), νερά και αναψυκτικά (+10,48%), φρέσκα φρούτα και λαχανικά (+9,59%), έτοιμα γεύματα (+8,20%), βρεφικές και παιδικές τροφές (+6,98%). Σημειώνεται ότι στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, καθ’ όλο το 2023 καταγράφονται αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων ως αποτέλεσμα του αυξημένου κόστους παραγωγής και των ακραίων κλιματικών φαινομένων. H κατηγορία «τρόφιμα παντοπωλείου», που περιλαμβάνει και το ελαιόλαδο, καταγράφει αύξηση κατά 5,18%. Η συγκρατημένη αύξησή της οφείλεται στις μειώσεις στις τιμές των λοιπών ελαίων, αλλά και στα λοιπά προϊόντα που συμμετέχουν στην κατηγορία αυτή (ζυμαρικά, ρύζι κ.ά.).

Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, εμφανής είναι η συγκράτηση του δείκτη εξέλιξης τιμών για τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ τον Ιανουάριο. Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η συγκρατημένη αύξηση τιμών είναι:

• Αυστηρό θεσμικό πλαίσιο: Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ λειτουργούν με αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. νόμος αθέμιτης κερδοφορίας Ν.4818/2021).
• Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων: Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
• Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού: Οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.

• Προσφορές και εκπτώσεις: Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.

• Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας: Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου.

Σημειώνεται ότι τα συμπεράσματα και αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται σε ανάλυση στο σύνολο των πραγματικών μηνιαίων πωλήσεων και όχι σε δειγματοληψία. Για το σκοπό της έρευνας αναλύθηκε η μεταβολή της μοναδιαίας αξίας ανά κατηγορία προϊόντος (πωλήσεις προς όγκο) ανάμεσα στους μήνες Ιανουάριο 2024 και Ιανουάριο 2023.

Ο συγκεκριμένος δείκτης αντικατοπτρίζει τόσο την πορεία των τιμών, όσο και τις αγοραστικές επιλογές των καταναλωτών. Στόχος της έρευνας είναι η αντικειμενική καταγραφή των τιμών ξεχωριστά στο κανάλι της οργανωμένης λιανικής (σούπερ μάρκετ), το οποίο αποτελεί πλέον το κύριο κανάλι διάθεσης βασικών καταναλωτικών αγαθών, με σημαντικές διαφοροποιήσεις λειτουργίας σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά τόσο λόγω των μέτρων της πολιτείας όσο και λόγω των οικονομιών μεγέθους.