Ο χρόνος και ο τόπος έναρξης της οργανωμένης γεωργίας, είναι ένα θέμα που απασχολεί την επιστημονική κοινότητα εδώ και δεκαετίες. Σήμερα, μια συλλογή αντικειμένων και απολιθωμάτων στους πρόποδες της οροσειράς του Ζάγρου στο δυτικό Ιράν αποκαλύπτει ότι οι κάτοικοι τις περιοχής ξεκίνησαν την καλλιέργεια δημητριακών πριν από 12.000 με 9.800 χρόνια.

Η νέα αυτή ανακάλυψη δείχνει ότι η μετάβαση από την εποχή της αναζήτησης τροφής στην καλλιέργεια, έλαβε χώρα περίπου την ίδια εποχή σε ολόκληρη την περιοχή της «Εύφορης Ημισελήνου» και όχι μονό σε ένα σημείο, όπως μέχρι πρόσφατα πιστεύονταν.

Η «Εύφορη Ημισέληνος» περιλαμβάνει τις πιο υγρές και εύφορες περιοχές της -κατά τα άλλα άνυδρης- Δυτικής Ασίας, την κοιλάδα καθώς το Δέλτα του Νείλου.

Για την πραγματοποίηση της νέας μελέτης που εκπόνησαν επιστήμονες της Γερμανίας και του Ιράν, αναλύθηκαν πάνω από 30.000 υπολείμματα φυτών που βρέθηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών, την περίοδο 2009-2010, στην περιοχή Τσόγκα Γκολάν. Το συμπέρασμα ήταν ότι η καλλιέργεια δεν έλαβε χώρα μόνο στο δυτικό και στο βόρειο τμήμα της «Εύφορης Ημισελήνου» αλά και στο ανατολικό.

Έτσι, στα ήδη γνωστά μέρη της Παλαιστίνης, Συρίας και Ανατολικής Τουρκίας έρχεται να προστεθεί και το Ιράν σαν περιοχή με ενδείξεις καλλιέργειας σπόρων φυτών από τους κυνηγούς-συλλέκτες.

Οι ανασκαφές στο Τσόγκα Γκολάν έφεραν στο φως μια πληθώρα κατασκευών, λίθινων και οστέινων εργαλείων, αναπαραστάσεων ανθρώπων και ζώων και -ίσως ακόμα πιο σημαντικό- τις πλουσιότερες εναποθέσεις καρβουνιασμένων φυτικών υπολειμμάτων που έχουν ποτέ βρεθεί στη νεολιθική Μέση Ανατολή. Η ανάλυση αυτών των υπολειμμάτων έδειξε ότι περιλάμβαναν κριθάρι, σιτάρι και φακές.

Τα νέα ευρήματα δείχνουν ότι οι προϊστορικοί κάτοικοι της περιοχής άρχισαν να καλλιεργούν φυτά πριν από τουλάχιστον 11.500 χρόνια, ενώ οι πρώτες εξημερωμένες μορφές σιταριού εμφανίζονται πριν από 9.800 χρόνια, δηλαδή περίπου την ίδια εποχή που ανάλογες καλλιέργειες εμφανίζονται και στο δυτικό τμήμα της «Εύφορης Ημισελήνου».

Αυτό, κατά τους επιστήμονες, δείχνει ότι μετά την τελευταία Εποχή των Παγετώνων, η εμφάνιση της γεωργίας ακολούθησε μια παράλληλη εξέλιξη σε διάφορα μέρη και δεν ήταν ένα μεμονωμένο γεωγραφικό «επεισόδιο». Το συμπέρασμα αυτό συμφωνεί και με πρόσφατες γενετικές μελέτες DNA, οι οποίες επίσης υποστηρίζουν την πολλαπλή καταγωγή των εξημερωμένων ζώων και φυτών.

Οι επιστήμονες τείνουν πλέον να πιστέψουν ότι η γεωργία εμφανίστηκε σε πολλαπλά κέντρα, καθώς οι άνθρωποι άρχιζαν να πειραματίζονται με την καλλιέργεια των άγριων φυτών. Μέσα σε λίγες χιλιάδες χρόνια, τα άγρια είδη των φυτών είχαν μεταλλαχτεί πια σε νέες εξημερωμένες ποικιλίες, που ήταν ευκολότερο να καλλιεργηθούν σε ευρεία έκταση.