Τριάντα πέντε δευτερόλεπτα. Αυτός είναι όλος ο χρόνος που έχεις στη διάθεσή σου για να αλλάξεις το σκηνικό στη Eurovision.
Τριάντα πέντε δευτερόλεπτα για να απομακρυνθούν οι προηγούμενοι καλλιτέχνες και να μπουν οι επόμενοι στη σωστή θέση. Τριάντα πέντε δευτερόλεπτα για να διασφαλιστεί ότι όλοι έχουν τα σωστά μικρόφωνα και ακουστικά. Τριάντα πέντε δευτερόλεπτα για να μπουν τα σκηνικά στη θέση τους και να είναι καλά στερεωμένα, σύμφωνα με το BBC.
Ενώ εμείς βλέπουμε από το σπίτι τα εισαγωγικά βίντεο για κάθε χώρα και τραγούδι, δεκάδες άτομα κατακλύζουν τη σκηνή για να προετοιμάσουν το έδαφος για ό,τι ακολουθήσει.
«Το λέμε αλλαγή ελαστικών στη Formula 1», λέει ο Ρίτσαρντ φαν Ρούβεντααλ, ο ευδιάθετος Ολλανδός υπεύθυνος σκηνής που φροντίζει να λειτουργούν όλα ρολόι. «Κάθε άτομο στο συνεργείο κάνει μόνο ένα πράγμα. Τρέχεις στη σκηνή με μια λάμπα ή ένα αντικείμενο. Πάντα ακολουθείς την ίδια γραμμή. Αν βγεις εκτός, θα πέσεις πάνω σε κάποιον. Είναι λίγο σαν πατινάζ στον πάγο».
Το συνεργείο σκηνής αρχίζει να κάνει πρόβες για αυτήν την “F1 αλλαγή ελαστικών” εβδομάδες πριν καν φτάσουν οι διαγωνιζόμενοι. Κάθε χώρα στέλνει αναλυτικά σχέδια για τη σκηνική της παρουσία, και η Eurovision προσλαμβάνει αναπληρωτές (π.χ. μαθητές από τοπικές σχολές) για να υποδυθούν τους καλλιτέχνες, ενώ οι τεχνικοί προσπαθούν να κόψουν πολύτιμα δευτερόλεπτα από τις αλλαγές.
«Έχουμε περίπου δύο εβδομάδες», λέει ο φαν Ρούβεντααλ, ο οποίος ζει μόνιμα στην Ουτρέχτη, αλλά βρίσκεται στη Βασιλεία για τον φετινό διαγωνισμό.
Η ομάδα που… κερδίζει
«Η ομάδα μου είναι περίπου 13 Ολλανδοί και 30 ντόπιοι από την Ελβετία που τα σπάνε. Σε αυτές τις δύο εβδομάδες πρέπει να βρω ποιος είναι κατάλληλος για κάθε δουλειά. Κάποιος είναι καλός στο τρέξιμο, άλλος στο κουβάλημα, άλλος στο να οργανώνει τον χώρο backstage. Είναι σαν το Tetris – πρέπει να ευθυγραμμίσεις τα πάντα σε πολύ μικρό χώρο, με τέλειο τρόπο», λέει ο Ολλανδός.
Μόλις τελειώσει ένα τραγούδι, η ομάδα είναι έτοιμη να αναλάβει. Πέρα από τους τεχνικούς, υπάρχουν άτομα που χειρίζονται τα φώτα και τα εφέ, και 10 καθαριστές που σφουγγαρίζουν και σκουπίζουν τη σκηνή μετά από κάθε εμφάνιση.
«Οι καθαριστές μου είναι εξίσου σημαντικοί με το συνεργείο σκηνής. Θέλεις μια καθαρή σκηνή για τους χορευτές — αλλά και αν έχεις εναέρια λήψη με κάποιον ξαπλωμένο στο πάτωμα, δεν θέλεις να δεις πατημασιές».
Η προσοχή στη λεπτομέρεια είναι χειρουργική. Στα παρασκήνια, κάθε καλλιτέχνης έχει τη δική του βάση μικροφώνου, ρυθμισμένη στο σωστό ύψος και κλίση για να διασφαλιστεί η τέλεια εμφάνιση στην κάμερα. «Καμιά φορά μας λέει η αποστολή ότι ο καλλιτέχνης θα φορέσει διαφορετικά παπούτσια στον τελικό», λέει ο φαν Ρούβεντααλ. «Αλλά αν γίνει αυτό, το μικρόφωνο θα είναι σε λάθος ύψος — έχουμε πρόβλημα!»
Και δεν είναι το χειρότερο πρόβλημα που έχει αντιμετωπίσει. Στον διαγωνισμό του 2022 στο Τορίνο, η σκηνή ήταν 10 μέτρα πιο ψηλά από την περιοχή των παρασκηνίων.
Ως αποτέλεσμα, έσπρωχναν βαριά σκηνικά — ακόμη και έναν μηχανικό ταύρο — πάνω σε μια απότομη ράμπα μετά από κάθε εμφάνιση.
«Ήμασταν εξαντλημένοι κάθε βράδυ», θυμάται. «Φέτος είναι καλύτερα. Έχουμε και μια έξτρα σκηνή στα παρασκήνια για να ετοιμάζουμε τα σκηνικά».
Τα σκηνικά είναι τεράστιο κομμάτι της Eurovision. Η παράδοση ξεκίνησε ήδη από τον δεύτερο διαγωνισμό το 1957, όταν η Μάργκοτ Χίλσερ από τη Γερμανία τραγούδησε μέρος του κομματιού της (τι άλλο;) μέσα σε ένα τηλέφωνο. Με τα χρόνια, τα σκηνικά έγιναν όλο και πιο εντυπωσιακά: το 2014 η Μαρίγια Γιαρέμτσουκ από την Ουκρανία παγίδευσε έναν χορευτή σε έναν τεράστιο τροχό χάμστερ, ενώ το 2017 η Ρουμανία έφερε ένα κανόνι στη σκηνή. Φέτος έχουμε disco balls, space hoppers, έναν μαγικό μπλέντερ, μια σουηδική σάουνα και, για το Ηνωμένο Βασίλειο, έναν πεσμένο πολυέλαιο.
«Είναι τεράστια λογιστική πρόκληση το να οργανώσεις όλα τα σκηνικά», λέει η Νταμαρίς Ράιστ, αναπληρώτρια επικεφαλής παραγωγής. «Όλα είναι οργανωμένα κυκλικά. Τα σκηνικά μπαίνουν από τα αριστερά της σκηνής και βγαίνουν από τα δεξιά. Στο backstage, τα χρησιμοποιημένα σκηνικά πάνε στο τέλος της σειράς. Όλα είναι στον προγραμματισμό.»
Οι μυστικές διαδρομές
Κατά τη διάρκεια του σόου υπάρχουν αρκετές “μυστικές διαδρομές” ώστε να μετακινούνται σκηνικά χωρίς να φαίνονται, ειδικά όταν απαιτείται κάτι καινούργιο κατά τη διάρκεια μιας εμφάνισης.
Θυμηθείτε την εμφάνιση του Σαμ Ράιντερ για το Ηνωμένο Βασίλειο το 2022 στην Ιταλία.
Ήταν μόνος του στη σκηνή, με την αστραφτερή στολή του, και ξαφνικά μια ηλεκτρική κιθάρα εμφανίστηκε από το πουθενά στα χέρια του.
Και ποιος του την έδωσε; Ο Ρίτσαρντ φαν Ρούβεντααλ.
«Είμαι μάγος», γελάει. «Όχι, όχι… Ήταν συνεργασία του σκηνοθέτη, της βρετανικής αποστολής και του συνεργείου σκηνής».
Ο σκηνοθέτης έκοψε σε ευρυγώνιο πλάνο την ώρα που ο Ρίτσαρντ έμπαινε στη σκηνή με την κιθάρα.
«Είναι χορογραφημένο στο χιλιοστό», λέει. «Δεν είμαστε αόρατοι, αλλά πρέπει να είμαστε».
Τι γίνεται αν κάτι πάει στραβά;
Υπάρχουν κάποια “κόλπα” που το κοινό δεν πρόκειται ποτέ να καταλάβει, αποκαλύπτει. Αν πει «η σκηνή δεν είναι καθαρή» στο ακουστικό του, ο σκηνοθέτης μπορεί να δείξει περισσότερα πλάνα από το κοινό.
Αν γίνει κάτι σοβαρότερο — «σπάσει μια κάμερα, πέσει ένα σκηνικό» — το πλάνο αλλάζει στους παρουσιαστές στο green room, οι οποίοι γεμίζουν χρόνο.
Στο control room, παίζει η πρόβα τζενεράλε σε συγχρονισμό με τη ζωντανή μετάδοση. Αν χρειαστεί, οι σκηνοθέτες μπορούν να κόψουν σε αυτήν — όπως σε περίπτωση εισβολής ή τεχνικού προβλήματος με μικρόφωνο.
Ένα απλό τεχνικό πρόβλημα δεν είναι αρκετό για να ενεργοποιηθεί η εναλλακτική μετάδοση — όπως συνέβη με τη Ζόε Με από την Ελβετία στον ημιτελικό της Τρίτης.
Η απόδοσή της διακόπηκε στιγμιαία λόγω παγώματος της εικόνας από μια κάμερα, αλλά οι σκηνοθέτες έκοψαν γρήγορα σε ευρυγώνιο. Αν είχε συμβεί στον τελικό, θα της δινόταν η ευκαιρία να επαναλάβει την εμφάνιση.
«Υπάρχουν πολλά μέτρα για να διασφαλιστεί ότι κάθε εμφάνιση προβάλλεται με τον καλύτερο τρόπο», λέει η Ράιστ. «Υπάρχουν άνθρωποι που ξέρουν τους κανονισμούς απέξω, και έχουν κάνει πρόβες για το τι θα συμβεί σε κάθε πιθανό σενάριο. Θα κάθομαι δίπλα στον επικεφαλής παραγωγής μας, και αν κάποιος πρέπει να τρέξει, μπορεί να είμαι εγώ!»
Δεν είναι έκπληξη ότι η διοργάνωση μιας τρίωρης ζωντανής μετάδοσης με χιλιάδες κινούμενα κομμάτια είναι απίστευτα αγχωτική.
Φέτος, οι διοργανωτές εισήγαγαν μέτρα για την ευημερία των διαγωνιζομένων και του προσωπικού, όπως πρόβες κεκλεισμένων των θυρών, μεγαλύτερα διαλείμματα και δημιουργία «ζώνης αποσύνδεσης» χωρίς κάμερες. Παρ’ όλα αυτά, η Ράιστ εργάζεται συνεχόμενα κάθε Σαββατοκύριακο τους τελευταίους δύο μήνες, ενώ ο φαν Ρούβεντααλ και η ομάδα του δουλεύουν συχνά 20ωρες βάρδιες.
Οι βάρδιες είναι τόσο εξαντλητικές που το 2008, ο θρύλος της Eurovision στην παραγωγή, Όλα Μέλτσιγκ, είχε χτίσει καταφύγιο κάτω από τη σκηνή με καναπέ, μια «δυστυχώς ανεκμετάλλευτη» κονσόλα PS3 και δύο (!) καφετιέρες.
«Εγώ δεν έχω τέτοιες πολυτέλειες όπως ο Όλα. Δεν είμαι ακόμα σ’ αυτό το επίπεδο!» γελάει ο φαν Ρούβεντααλ.
«Αλλά backstage, έχουμε ένα σποτ με την ομάδα. Έχουμε stroopwafels και την προηγούμενη εβδομάδα που ήταν η Ημέρα του Βασιλιά στην Ολλανδία, έψησα τηγανίτες για όλους. Προσπαθώ να το κάνω διασκεδαστικό. Καμιά φορά βγαίνουμε, πίνουμε κάτι και γιορτάζουμε μια καλή μέρα. Ναι, πρέπει να είμαστε κορυφαίοι και ξυράφια, αλλά η διασκέδαση είναι επίσης σημαντική».
Και αν όλα πάνε όπως πρέπει, δεν θα τους δείτε καθόλου το Σαββατοκύριακο.
