Σαν σήμερα 8 Νοεμβρίου: Ο Μανόλης Ανδρόνικος φέρνει στο φως τον τάφο του Φιλίππου στη Βεργίνα

1 ω. πριν

Newsroom

Σαν σήμερα, 8 Νοεμβρίου 1977, ο καθηγητής αρχαιολογίας Μανόλης Ανδρόνικος φέρνει στο φως έναν από τους σπουδαιότερους τάφους της αρχαιότητας, στη Μεγάλη Τούμπα των Αιγών, ταυτίζοντάς τον με τον Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππο Β΄, πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η ανακάλυψη αυτή άλλαξε ριζικά την αντίληψή μας για την ιστορία της Μακεδονίας και την ακτινοβολία του βασιλείου της.

Η ανασκαφή που δικαίωσε μια πίστη

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70, ο Ανδρόνικος επιστρέφει με εμμονική επιμονή στον λόφο της Μεγάλης Τούμπας. Πίστευε βαθιά ότι εκεί βρίσκονταν οι βασιλικοί τάφοι των Τημενιδών. Στις 8 Νοεμβρίου 1977 η διαίσθησή του επιβεβαιώνεται: εντοπίζει έναν ασύλητο μακεδονικό τάφο, μνημειακής αρχιτεκτονικής, με πλούσιο ταφικό σύνολο μοναδικής καλλιτεχνικής αξίας.

Το εσωτερικό του αποκάλυψε μια μαρμάρινη σαρκοφάγο όπου φυλασσόταν μια χρυσή λάρνακα, διακοσμημένη με το χαρακτηριστικό μακεδονικό αστέρι δεκαέξι ακτίνων. Στο εσωτερικό της βρέθηκαν τα καμένα οστά ενός άνδρα, πάνω στα οποία ήταν τοποθετημένο ένα χρυσό στεφάνι από φύλλα βελανιδιάς, σύμβολο βασιλικής εξουσίας.

Ο Ανδρόνικος περιγράφει τη στιγμή της αποκάλυψης με λόγια που μεταφέρουν τη συγκίνηση της ανακάλυψης:

«Είναι ασύλητος! Είναι κλειστός! Ήμουν ευτυχισμένος βαθιά. Είχα λοιπόν βρει τον πρώτο ασύλητο μακεδονικό τάφο. Εκείνη τη στιγμή δεν ενδιαφερόμουν για τίποτε άλλο. […] Μέσα στη σαρκοφάγο υπήρχε μια ολόχρυση λάρνακα. Επάνω στο κάλυμμά της ένα επιβλητικό ανάγλυφο αστέρι με δεκάξι ακτίνες, και στο κέντρο του ένας ρόδακας. […] Με πολλή προσοχή και περισσότερη συγκίνηση ανασήκωσα το κάλυμμα. […] Το πιο απροσδόκητο θέαμα το έδινε ένα ολόχρυσο στεφάνι από φύλλα και καρπούς βελανιδιάς που ήταν διπλωμένο και τοποθετημένο πάνω στα οστά. Ποτέ δεν είχα φανταστεί τέτοια ασύληπτη εικόνα.»

Και αργότερα έγραφε:

«Αν η υποψία που έχεις, πως ο τάφος ανήκει στον Φίλιππο, είναι αληθινή -και η χρυσή λάρνακα ερχόταν να ενισχύσει την ορθότητα αυτής της υποψίας- κράτησες στα χέρια σου τη λάρνακα με τα οστά του. Είναι απίστευτη και φοβερή μια τέτοια σκέψη, που μοιάζει εντελώς εξωπραγματική.»

Γιατί αποδόθηκε στον Φίλιππο Β΄

Ο Ανδρόνικος πρότεινε από την πρώτη στιγμή ότι ο νεκρός ήταν ο Φίλιππος Β΄, ο βασιλιάς που ενοποίησε τη Μακεδονία, αναδιοργάνωσε τον στρατό και προετοίμασε την εκστρατεία του Μεγαλέξανδρου.

Η ταύτιση στηρίχθηκε στη μεγαλοπρέπεια των κτερισμάτων, τη χρήση βασιλικών συμβόλων, την τελετουργική καύση του νεκρού και τις αρχαίες μαρτυρίες για λαμπρή ταφή του Φιλίππου.

Με την πάροδο των ετών, η επιστημονική έρευνα (Ελληνική και διεθνής) έχει ενισχύσει σημαντικά την ταύτιση του Τάφου ΙΙ με τον Φίλιππο Β΄.

Οι νεότερες συζητήσεις για τον Τάφο Ι

Κατά καιρούς προέκυψαν επιστημονικές συζητήσεις για τον Τάφο Ι, έναν μικρότερο και συλημένο τάφο στην ίδια συστάδα. Η νεότερη οστεολογική έρευνα δείχνει ότι:

ο Τάφος Ι δεν είναι μνημειακός όπως ο Τάφος ΙΙ
ο νεκρός του δεν έχει υποστεί καύση
η χρονολόγησή του προηγείται του θανάτου του Φιλίππου Β΄
Συνεπώς, δεν μπορεί να σχετίζεται με τον βασιλιά, πιθανότερα ανήκει σε μέλος του οίκου, ίσως σύζυγο με νεογέννητο τέκνο.

Η σημασία της ανακάλυψης

Η ανακάλυψη της Βεργίνας επιβεβαίωσε τον ιστορικό ρόλο των Αιγών ως βασιλικής πρωτεύουσας, ανέδειξε την υψηλή αισθητική και τεχνολογία των Μακεδόνων και έφερε τον σύγχρονο κόσμο σε άμεση επαφή με τη βασιλική δυναστεία που άλλαξε την Ιστορία.

Σήμερα, ο χώρος και το Μουσείο των Βασιλικών Τάφων αποτελούν Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1895: Ο Γερμανός φυσικός, Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν, ανακαλύπτει τις ακτίνες Χ.

1901: Ξεσπούν βίαιες συμπλοκές στο κέντρο της Αθήνας με αφορμή τη μετάφραση του Ευαγγελίου στη δημοτική από τον Αλέξανδρο Πάλλη, τα λεγόμενα «Ευαγγελικά». Οκτώ άνθρωποι σκοτώνονται και περίπου 80 τραυματίζονται. Η υπόθεση αναδεικνύει τον βαθύ γλωσσικό διχασμό της εποχής, με τη Δημοτική να αναγνωρίζεται επίσημα πολλά χρόνια αργότερα.

1903: Δύο χρόνια μετά τα «Ευαγγελικά» ξεσπούν εκ νέου ταραχές, με αφορμή αυτή τη φορά την παράσταση του έργου «Ορέστεια» του Αισχύλου από το Βασιλικό Θέατρο, μεταφρασμένη στη δημοτική από τον καθηγητή Γεώργιο Σωτηριάδη. Το αποτέλεσμα των συγκρούσεων είναι 3 νεκροί και 7 τραυματίες.

1923: Ο Αδόλφος Χίτλερ επιχειρεί στο Μόναχο το αποτυχημένο Πραξικόπημα της Μπυραρίας, την πρώτη απόπειρα των Ναζί να καταλάβουν την εξουσία. Το γεγονός θα οδηγήσει στη σύλληψη του Χίτλερ και στη συγγραφή του «Mein Kampf».

1926: Ιδρύεται ο Αθλητικός Ποδοσφαιρικός Όμιλος Ελλήνων Λευκωσίας ή ΑΠΟΕΛ.

1949: Ξεσπά στον Πειραιά επιδημία πολιομυελίτιδας και κλείνουν όλα τα νηπιαγωγεία.

1963: Ορκίζεται η πρώτη κυβέρνηση του Γεωργίου Παπανδρέου, σηματοδοτώντας την έναρξη της πολιτικής κυριαρχίας της Ένωσης Κέντρου και μια περίοδο έντονων κοινωνικών ζυμώσεων στην Ελλάδα.

1972: Λήγει ο λεγόμενος Τρίτος Πόλεμος του Βακαλάου μεταξύ Ισλανδίας και Ηνωμένου Βασιλείου, με την Ισλανδία να κυριαρχεί χάρη σε ειδικό μηχανισμό που έκοβε τα δίχτυα των βρετανικών αλιευτικών. Το γεγονός επηρέασε την εξέλιξη του διεθνούς δικαίου των θαλασσών.

1977: Ο Μανόλης Ανδρόνικος ανακαλύπτει τον τάφο του Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππου στη Βεργίνα. Πρόκειται για μία από τις μεγαλύτερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του 20ου αιώνα.

1996: Ένα λεπτό κίτρινο σουηδικό γραμματόσημο του 19ου αιώνα πωλείται σε δημοπρασία για 2,26 εκατομμύρια δολάρια και έτσι γίνεται το πολυτιμότερο γραμματόσημο στον κόσμο.

1999: Με ένα «λαϊκό δικαστήριο» στην πλατεία Συντάγματος ξεκινά ο κύκλος των διαμαρτυριών ενάντια στην επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον στην Ελλάδα. Το «δικαστήριο», το οποίο οργανώνεται από την Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και το ΚΚΕ, καταδικάζει τον Κλίντον για «εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας», εκφράζοντας την αντίθεση πολλών πολιτών και κομμάτων στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, ιδιαίτερα για τον ρόλο τους στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας. Οι διαδηλώσεις θα κορυφωθούν κατά την άφιξή του στην Αθήνα.

2016: Κόντρα στις προβλέψεις, ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών Ντόναλντ Τραμπ αναδεικνύεται 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ, επικρατώντας της υποψήφιας των Δημοκρατικών, Χίλαρι Κλίντον, στις εκλεκτορικές ψήφους, αν και συγκέντρωνει λιγότερες ψήφους από την αντίπαλό του σε εθνικό επίπεδο.

2021: Άγνωστος επιτίθεται σε αστυνομικό στις Κάννες με μαχαίρι, φωνάζοντας ότι το έκανε «στο όνομα του Προφήτη». Ο αστυνομικός δεν τραυματίζεται σοβαρά- ο δράστης πυροβολείται από άλλους αστυνομικούς και βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση.

Γεννήσεις

1847 – Μπραμ Στόκερ (Bram Stoker), Ιρλανδός συγγραφέας, δημιουργός του θρυλικού μυθιστορήματος «Δράκουλας». Το έργο του, δημοσιευμένο το 1897, καθόρισε οριστικά την εικόνα του βρικόλακα στη λογοτεχνία και τη λαϊκή κουλτούρα, επηρεάζοντας το θέατρο, τον κινηματογράφο και τη σύγχρονη φανταστική αφήγηση. Παρότι αρχικά δεν γνώρισε μεγάλη επιτυχία, με τον χρόνο αναδείχθηκε σε ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα και διαχρονικά σύμβολα της γοτθικής λογοτεχνίας.

1935 – Αλέν Ντελόν (Alain Delon), Γάλλος ηθοποιός και εμβληματική φιγούρα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου. Με τη χαρακτηριστική του γοητεία και το έντονα κινηματογραφικό βλέμμα, αποτέλεσε σύμβολο της γαλλικής κινηματογραφικής αισθητικής των δεκαετιών ’60 και ’70. Πρωταγωνίστησε σε ταινίες όπως «Le Samouraï» και «Rocco and His Brothers», συνεργαζόμενος με κορυφαίους σκηνοθέτες. Η εικόνα του παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια του «σινεμά σταρ» στην Ευρώπη.

1935 – Στράτος Διονυσίου, Έλληνας τραγουδιστής και μία από τις μεγαλύτερες φωνές του λαϊκού τραγουδιού. Με ξεχωριστή χροιά και έντονο συναίσθημα, αποτύπωσε την ψυχή της λαϊκής Ελλάδας σε δεκάδες επιτυχίες. Συνεργάστηκε με κορυφαίους συνθέτες και έγραψε ιστορία με τραγούδια όπως «Ζειμπέκικο της Ευδοκίας» (ερμηνευτική του σύνδεση), «Βρέχει φωτιά στη στράτα μου» και «Της γερακίνας γιος». Παραμένει διαχρονικός, σύμβολο αυθεντικότητας και λαϊκής έκφρασης.

Θάνατοι

2005 – Αλέκος Αλεξανδράκης, Έλληνας ηθοποιός, από τις πιο αγαπημένες και διακριτικές μορφές του ελληνικού κινηματογράφου και θεάτρου. Ξεχώρισε για την ευγένεια, τη λιτή ένταση και την εκφραστική του παρουσία, ιδιαίτερα σε δραματικούς ρόλους. Πρωταγωνίστησε σε ταινίες όπως «Συνοικία το όνειρο» και «Το κορίτσι με τα μαύρα», αφήνοντας βαθύ αποτύπωμα στη χρυσή εποχή του ελληνικού σινεμά. Έμεινε στη μνήμη ως σύμβολο κύρους και καλλιτεχνικής ευαισθησίας.