Ως σινεμά γιγάντων παρουσιάστηκε στο ευρύ κοινό η εθνική κινηματογραφία της Ιταλίας, αλλάζοντας καθοριστικά τόσο την ίδια τη φιλμική γλώσσα όσο και τα εκφραστικά της μέσα.

Ιταλικός κινηματογράφος σήμαινε άλλοτε ονόματα-σταθμοί όπως οι Βιτόριο ντε Σίκα, Φεντερίκο Φελίνι, Μικελάντζελο Αντονιόνι, Λουκίνο Βισκόντι, Πιερ Πάολο Παζολίνι, Ρομπέρτο Ροσελίνι, Μάριο Μονιτσέλι, Μπερνάρντο Μπερτολούτσι, Σέρτζιο Λεόνε, Έλιο Πέτρι, Φραντσέσκο Ρόζι, Έτορε Σκόλα, Μάρκο Φερέρι, Βιτόριο και Πάολο Ταβιάνι, για να αναφέρουμε μερικούς και εξόχως χαρακτηριστικούς.

Μόνο που το πράγμα δεν τέλειωσε εκεί. Τι συμβαίνει με το ιταλικό σινεμά, αναρωτιόνταν κάποια στιγμή οι κριτικοί του κινηματογράφου, μήπως περνά μια περίοδο κρίσης; Δεν περνούσε, είχε όμως να αναμετρηθεί με τους ογκόλιθους του παρελθόντος και να παλέψει με τα ασύμμετρα μεγέθη της χρυσής εποχής του.

Το ιταλικό σινεμά ήταν πάντα στην πρωτοπορία της έβδομης τέχνης, από τον μεταπολεμικό νεορεαλισμό του Βισκόντι και του ντε Σίκα ακόμα. Και με τέτοιες πηγές να ξεδιψούν οι σύγχρονοι ιταλοί κινηματογραφιστές, ήταν απλώς θέμα χρόνου να ξαναβρεί τα πατήματά του.

Τα τελευταία 20 χρόνια το σινεμά της Ιταλίας είναι και πάλι εδώ να κοσμεί τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά φεστιβάλ και να κόβει εισιτήρια, δείχνοντας πως παραείναι πλούσιο και σκληρό για να πεθάνει.

Χωρίς να είναι κατά κανέναν τρόπο οι μόνες, οι παρακάτω ταινίες χαρίζουν στο σύγχρονο ιταλικό σινεμά τα απαραίτητα διαπιστευτήριά του…

«Γόμορρα» (2008)

Ταινία που να πατά σε πραγματικό συμβόλαιο θανάτου σπανίως βλέπουμε, αυτό ακριβώς συνέβη όμως με τον ιταλό συγγραφέα του πολύκροτου βιβλίου «Γκομόρα», βάζοντας στο ερευνητικό του στόχαστρο τη ναπολιτάνικη Καμόρα. Και σαν να μη φτάνουν οι περιπέτειες του προστατευόμενου πια μάρτυρα Ρομπέρτο Σαβιάνο, δυο από τους ερασιτέχνες ηθοποιούς που πήρε ο Ματέο Γκαρόνε για την εξαίσια κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου συνελήφθησαν κατηγορούμενοι για σχέσεις με τη μαφιόζικη οικογένεια Καζαλέζι!

Το νευρικό σπονδυλωτό φιλμ παρακολουθεί τη δράση της Καμόρα από τον απλό λαό μέχρι και την ευρωπαϊκή οικονομία και έφτασε να συζητηθεί μέχρι και στην ιταλική Βουλή. Εκτός Ιταλίας, σηματοδότησε την κινηματογραφική αναγέννηση της χώρας, ως μια ταινία που μιλά ξανά για τη Μαφία, αλλά με πρωτότυπο «ντοκιμαντερίστικο» τρόπο.

Σπανίως μια ταινία είπε τόσες αλήθειες και τις είπε με τόσο αυθεντικό τρόπο. Παραμένοντας πάντα στα απολύτως βασικά και απαραίτητα. Όποιος την είδε, βούιζε στο κεφάλι του για μέρες. Μεγάλο Ειδικό Βραβείο στις Κάννες και υποψηφιότητα για Όσκαρ Καλύτερης Ξενόγλωσσης Ταινίας…

«Η τέλεια ομορφιά» (2013)

Στην πιο πολυσυζητημένη ιταλική ταινία των τελευταίων χρόνων, ο Πάολο Σορεντίνο αναμετριέται με τον θαυματουργό Φεντερίκο Φελίνι, φτιάχνοντας τη δική του «Dolce Vita». Ένα αριστούργημα απλότητας, μια ταινία που υπάρχει απλώς και μόνο για να τραγουδήσει την ομορφιά, όπως κι αν ορίζεται αυτή. Ο Σορεντίνο αφηγείται την ιστορία ενός δανδή συγγραφέα και μεγάλου κοσμικού της Ρώμης, που μπαινοβγαίνει στα σαλόνια της αριστοκρατίας και ζει με έρωτα, τέχνες και γράμματα.

Όσο η κάμερα παρακολουθεί όμως τον πάντα εκπληκτικό Τόνι Σερβίλο, η ταινία σχολιάζει τα μεγάλα και τα σπουδαία της ζωής, αυτά τα πιεστικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν πριν το θνητό τέλος. Έχουν άραγε το ίδιο ειδικό βάρος στο φως μιας ζωής που αργοσβήνει; Η είναι μήπως προσποιητές απολαύσεις που υποχωρούν μπροστά στον χρόνο;

Σε μια Αιώνια Πόλη που αποκτά δραματουργικό χαρακτήρα, φιλοξενώντας πραγματικά μεγάλη τέχνη σε κάθε της σπιθαμή, η αναζήτηση για την «τέλεια ομορφιά» μέλλει να μετριαστεί. Μια ταινία που σε παρασύρει στον ρυθμό της, δίνοντάς σου ωστόσο τις απαραίτητες ανάσες για να αναστοχαστείς όσα βλέπεις. Την πραγματική ομορφιά δηλαδή, φτάνει να την ορίσεις και να δεχτείς να αναμετρηθείς μαζί της. Δες τη ως μια διαφορετική ταινία περιπλάνησης

«Κρυφή ερωμένη» (2009)

Ο Μάρκο Μπελόκιο ξαναχτυπά με μια ταινία για τον «Ντούτσε». Ο μάχιμος σοσιαλιστής το 1914 Μπενίτο Μουσολίνι θα γνωρίσει την Ίντα Νταλσέρ, η οποία θα ξεπουλήσει τα πάντα για να βοηθήσει την καριέρα του καλού της. Αφού κάνουν κι ένα παιδί, ο Μουσολίνι θα αναδυθεί ως ήρωας πολέμου, αποκηρύσσοντας και τη σχέση τους και τον καρπό του έρωτά τους.

Ο βετεράνος Μπελόκιο παρουσιάζει δυναμικά την τραγική ιστορία που ήρθε σχετικά πρόσφατα στο φως της δημοσιότητας, σκιαγραφώντας ταυτοχρόνως το πορτρέτο του ιδρυτή του Φασιστικού Κόμματος. «Vincere» είναι ο αυθεντικός τίτλος της ταινίας, σαν τη φασιστική ιαχή που δονούσε τη Ρώμη δηλαδή και προοιώνιζε την καταστροφή που θα ερχόταν.

Μια πραγματικά εντυπωσιακή βιογραφία που ταλαντεύεται μεταξύ πολιτικής ταινίας, μελοδράματος και μαγικού ρεαλισμού, η «Κρυφή ερωμένη» μιλά για τα δεινά μιας γυναίκας που προσπάθησε να εξαφανίσει ο φασίστας δικτάτορας, εκείνη επέστρεψε όμως από τα βάθη της Ιστορίας για να πει τη δική της ιστορία, αυτό το σκοτεινό μυστικό που τόσο θέλησε να σβήσει ο Ντούτσε…

«Ανθρώπινο κεφάλαιο» (2014)

Λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2010, μια σκοτεινή νύχτα έξω από το Μιλάνο, ένα αυτοκίνητο παρασύρει έναν ποδηλάτη και εξαφανίζεται. Το μοιραίο τροχαίο θα φέρει αντιμέτωπες δυο οικογένειες, θα μιλήσει όμως και για το πώς λειτουργεί το σύγχρονο καπιταλιστικό σύστημα.

Το μεγάλο φιλμ του αφηγηματικά δεινότατου Πάολο Βίρτζι είναι ένα κομψό θρίλερ που αναζητεί μια εξιχνίαση εγκλήματος, ψάχνει όμως και τα καμώματα εκείνης της μεγαλοαστικής τάξης που έριξε στα βράχια την ευρωπαϊκή οικονομία. Μια ισχυρή και νεόπλουτη οικογένεια κόντρα σε μια συνηθισμένη μεσοαστική φαμίλια δηλαδή, σε ένα κυνικό και μαύρο φιλμ μυστηρίου που βρίθει πολιτικών συνειρμών και σχέσεων με την πραγματικότητα του εδώ και τώρα.

Στο «Ανθρώπινο κεφάλαιο» καθένας έχει τη δική του ατζέντα και οι ήρωες είναι χαρακτήρες απόλυτα γνώριμοι στην ευρωπαϊκή, και ελληνική αλίμονο, κοινωνία. Ακόμα και χωρίς τους συμβολισμούς που το ανεβάζουν επίπεδο, είναι ένα φίνο και στιλάτο αστυνομικό θρίλερ που συναρπάζει. Με τους συμβολισμούς, ένα μικρό διαμάντι που σάρωσε τα βραβεία της ιταλικής ακαδημίας κινηματογράφου και έφτασε ως τις υποψηφιότητες για Όσκαρ Ξενόγλωσσης Ταινίας…

«Οι συνέπειες του έρωτα» (2004)

Άλλη μια ιταλική ταινία του Σορεντίνο με τον γνώριμο Τόνι Σερβίλο, οι «Συνέπειες του έρωτα» ήρθαν πριν ακόμα και από το φοβερό «Il Divo» («Η συναρπαστική ζωή του Τζούλιο Αντρεότι» του 2008), δείχνοντας σε όλο τον κόσμο τι αστέρι είναι αυτός ο σεναριογράφος-σκηνοθέτης.

Πάντα γλαφυρός και μάστορας της κινηματογραφικής γραφής, ο Σορεντίνο μιλά εδώ για έναν μοναχικό 50άρη που ζει σε ένα θέρετρο της Ελβετίας, τη φαινομενικά ακύμαντη ζωή του οποίου θα έρθει να ταράξει μια νεαρή μορφονιά. Μετρ της εικόνας και των υπαινιγμών, ο Σορεντίνο σκαρώνει ένα χωροχρονικό παιχνίδι με την υπαρξιακή βαρύτητα ενός Αντονιόνι.

Σαρκαστικό, κωμικό και πένθιμο ταυτοχρόνως, είναι ένα φιλμ που παίζει με τα νοήματα και τις σημασίες, αφήνοντας τολμηρά τη Μαφία σε δεύτερο και τρίτο επίπεδο. Μη γελιέστε ωστόσο, ο κατεργάρης Τζιρόλαμο δεν είναι ένα παροπλισμένο ανθρωπάκι, αλλά ένας διαμεσολαβητής των ιταλών «νονών» που έχει ένα τελευταίο κόλπο να παίξει. Ταινία που δεν χάνεται…

«Το κορίτσι της λίμνης» (2007)

Άλλο ένα αστυνομικό θρίλερ γίνεται μια εξόχως ιταλική ταινία, ψάχνοντας πίσω από την εξαφάνιση μιας έφηβης κοπέλας τις σχέσεις και τα καλά κρυμμένα μυστικά μιας μικρής κοινωνίας. Ήρεμο, άνευρο και με χαμηλωμένο το τέμπο, ο Αντρέα Μολαϊόλι έκρυβε στο κινηματογραφικό του ντεμπούτο ένα από τα διαμαντάκια της χρονιάς, που πέρασαν ωστόσο αδίκως στα ψιλά.

Ο Τόνι Σερβίλο, ναι ξανά, ενσαρκώνει έναν πεπειραμένο επιθεωρητή σε ένα αργόσυρτο νουάρ που ήρθε να μιλήσει για πολλά περισσότερα από μια απλή διαλεύκανση ενός εγκλήματος. Όλοι είναι εν δυνάμει ένοχοι στη μικρή κοινότητα, μετατρέποντας το αστυνομικό νουάρ σε ένα μεγάλο και διεισδυτικό ψυχογράφημα.

Ένας καλοστημένος γρίφος που έχει πολλά πλοκάμια και επίπεδα, πιάνοντας στο στόμα του ακόμα και την εξουσία της αστυνομίας. Δεν ξεστρατίζει όμως ούτως στιγμή από τα μονοπάτια της καλής αστυνομικής περιπέτειας, δίνοντας στην πλοκή τη βασιλική θέση που της αρμόζει…